«
մի
բանի կէսբ, կէս մասը»
ՍԳր. Եզն. «մա­
սամբ, գրեթէ»
Ոսկ. ես. և յհ. ա, 2. որից
կէսք՛
«
ոմանք»
ՍԳր. եզն.
կէս ի կէս
«
մա­
սամբ
միայն,
թերի,
ոչ֊ կա տ ա ր ե լա պ էս» Կ ոչ.
կիսով
«
թերի
ձգած» Սիր. լգ. 25.
կիսաբաց
Ոսկ. մաթ.
կիսադիք
Եւս. քր.
կիսամահ
ՍԳր.
կիսամաս՛նեայ
Ոսկ.
յհ. ա. 30.
կիսայրեաց
Ոսկ. ես.
կիսառատ
Ոսկ,
եբր.
կիսեփեաց
Ես. ծա. 10,
կիսէ;՛
«
ջորի»
Սահմ. Կանոն.
Մագ.
կիսասարկաւագ
Լմբ.
դրակէս
Եփր. յղ.
գող. Մանգ.
դրամակէս
Վրք. հց.
իշակէս
Վեցօր. ևն։ Նոր գրականում
կազմուած
բա֊
ռեր
են
կիսակօշիկ,
կիս ա կ ա տ ար,
կիսակա­
շի, կիսափակ, կիսաշրջանակ, կիսել, կիսա­
վանկ, կիսակադմ, կիսամեայ, կիսամսեայ,
կիսամեակ, կիսամերկ, կիսաթօշակ,
կի–
ււաիւուլովակաօԱ, կիսակայարան,
կ ի ս ա կ ի րթ ,
կիսագրագէտ, կիսանդրի, կիսաշէն, կիսա­
շրջան, կիսաշրջանակաձև, կիսաստաեր, կի­
սավայրենի, կիսափուլ, կիսարձան
ևն։
ՆՀԲ լծ.
պակաս,
կտուր,
թրք. զստա
«
պակաս,
թերի»,
ձշՏ,
1
<6Տ1՚<
«
կտրել,
կտրած»։
Լ Ձ § . ՐՐՕ^. 7, 20, Տ>՚ւ11Ոս(>
էՅ
9 3
եբր.
՚
Հըշ
1
<6Տ6
«
լիալուսին
(
որ
ամսի
կեսն
է)», ասոր.
Հ^&՚Հ^
Ա՛ՅՏ
«
լրումն
լուսնի,
ամսի
կէսր»։
Հիւնք,
կ ր կ է ս
բառից։
ք՚ՏՍՇ-ՏՇՈ,
Հայ. դր,
լեզ.
104
կոյս, կից
ձևերի հետ՝
երկու, կրկին
բառից։
Մառ,
3 8 0
X I X , 0 7 0
յաբեթա.
կան
\
օ՝Տ արմատից
հայերէնր
եղել
է
նախ
"
կերծո,
որից
*
կ ե ր ս > * կ ե յ ս
> կ է ս ,
հմմտ, վրաց.
կերձոյ
«
կող,
կողմ, կէս»,
տե՛ս և
կոյս, կործան
(
իսկ
VI ա
1920,
•34
և
#3. 8
յ 1 « 1 . / •
228
աւելանում
է
բասկ.
61՜
ճւ
«
կէս»)։^Հ.Ձ^Տէ,
Յուշար֊
ձան
404
սումեր.
§ՁՏ , 1<ՁՏ
«
երկու»,
յՀՅՏՁք
«
կէսբ»,
418, 423
և 428 թթր.
ԱՇՏ
«
կտրել,
բաժանել,
կիսել»,
«
կէսր»,
կամ հ\շ «կտրել»,
օսմ.
հսԽզ
«
կէս»
ևն։ Պատահական
նմանութիւն
ու­
նի եգիպտ.
§ Տ
«
կողք,
կէսր»– ասոր.
§6ՏՁ՜
«
կողքը։
ԳԻՌ.––Ագլ. Ախց. Գոր. Երև. Ալշ. Կր. Մկ.
Մշ. Մրղ. Շմ. Ջղ. Սլմ. Վն. Տփ.
կէս,
Զթ–
Խրբ. Հճ. Հմշ. Ննխ. Պլ. Ռ. Սեբ. Սչ. Տիզ.
«
է".
Ղրբ–
կրէս,
Ոզմ.
կես,
Ասլ.
գէ
՝
Ա,
Սվեզ.
ցիս։
Հետաքրքրական
ձևեր են Հւր. Մրղ.
կօ-
սօր
«
կէսօր»,
Ննխ.
դէսմադէս,
Շմ.
կէսպա–
կէս
«
կէսուակէս»։
Նոր բառեր
են
կիսադին,
կիսադնի, կիսախեղդ, կիսահամոայ, կիսա­
կուշտ, կիսացանել,
կ իս ա սիր տ ,
կիսաչոր,
կիսաշեն, կիսամորթ, կիսամաշ, կիսահար,
կիսահոդի, կիսուրդ, կիստահամ, կիստուկ,
կիսր ա ր ,
կիսփակ
ևն։
էնկիլրիի
թրքախօս
հայոց բարբառով
կայ.
կէս
«
միջնորդչեք,
գողութիւն»
(
շուկայական
բառ. օր.
կէսիմի
իսթէրիմ
«
միջնորդչէքս
կուզեմ»),
նաև
տան–
դրկէս՝
անարգական
բառ
(
հմմտ.
Պ լ.
տանձ,
տանձի կոթ,
որոնք
նոյնպիսի
անարգական
դարձուածներ
են)։
ՓՈԽ. — Վրաց.
յյյեօ կեսի
«
կէս
վայրկեան,
՚ /
շ Շ 6
« 7
՚
Ա ա »
(
Չուբինով
2
605)։
^ – – ձ " կի­
սատի
«
կիսատ»,
ունի
Գրիշաշվիլի,
Ձվելի
քալաքիս
բոհեմա,
էջ
242
(
հաղորդեց
Գ. Ա
սատուր
)։
լ ԿԷՍ
«
գերիսն,
աղեհամ
բանջար
է»,
գի­
տէ
միայն
Բառ. երեմ, էջ
162։
Յառաջացած
է Վանականի
հետևեալ
վկայոլթիւնից.
«
Ար֊
խարշափունն
այլք
աղիմայ
թարգմանեցին
և
կէսք
գերիսն,
և է սա բանջար
աղեհամ»,
(
աւելի
մանրամասն
տես
Աղիմայէ;
Բայց
այստեղ
կէսք
նշանակում
է «ոմանք»
էւ
գրուած
Է իբրև
կրկնութիւն
այլք
հոմանիշի.
(
Խարշափ՚ունր
ոմանք
աղիմայ
թարգմանե֊
ցին և ոմանք
գերիս)։
Բառագիրր
սխալմամբ
գոյական
Է կարծել,
իբր թէ «Ուրիշներ
խար­
շափունը
աղիմայ
թարգմանեցին
և
կէսքր՝
գերիս»
որով
և յառաջացել
է
կէս
անգոյ
բուս ան ո լնր։
յ՛
՛
ԿԷՏ, ի-ա
հլ. (յետնաբար
ի,
Ո
հլ.)
«
ծո֊
վային
մի մեծ գազան»
ՍԳր. Վեցօր.
139,
141.
Եզն. գրուած
է նաև
կետ.
բացի
սրս֊
նից
ռւնինք
նաև
կետոս
կւսմ
կէտոս
Փիլ.
յովն.
587
ևն. Իրեն. հերձ.
162,
Վրդն. ծն,
Ոսկիփ.
կիտոս
Անան.
թրգ–
5, 6.
Երգն,
մտթ.
287.
Պտմ. աղէքս.
139.
Նար.
որոնք
րստ
Հիւբշ.
ուսումնական
ձևեր
են,
մինչ
կէտր
ժողովրդականն
է։ Սրանցից
1
՚
ն ծա­
կում
կետոսաբար
Կանոն,
կիտակուլ
«
կէ֊
ակն կլչուած»
ԱԲ.
մեծակիտեո
«
մեծամեծ
կետերով
լի» Սահմ։
նոր գրականում
ըն­
դունված
է միայն
կէտ
գրչութ) ւնր, և կամ
Fonds A.R.A.M