576
ԿԵՐ
նՀԲ լծ.
կ ե ր ,
կ ո լ ր , խար,
պրս.
խօր,
խար,
խ օ ր ի շ ։
Րշէշաւ.
25,
85
էէւշհ.
1850, 356,
Ճ Ո Շ Յ 89,
445,
Բա–
էշէ
1, 216,
Լ Յ
§ . Սր§6տշհ.
253,
8
օ բ բ
(
ձւտւա.
շօաբ.
III. 205,
Տէրվ.
Ճ.1է3աւ.
9,
նախալ.
13, 78
սանս.
§31՝,
§ Յ Ր Յ ,
§ չ
ևն ձևերի
հետ։
8
ս § § 6 , Տէր. ս. ճ ա ւ շ ո .
126
ետրուսկ.
Խ Յ Ո է ւ ՜ Ա
բառի
հետ։
Օ Յ –
աա, Տէ.
շկա.
238
/
ս.
քք
<օ.ա
«
կրծել»
բայի
հետ։
Հիւնք.
կ ե ր
դնում է յն.
*
ՏէթՕ)
«
ծախել, սպառեբ
բայից։
1
^37Տէ,
Յուշարձան
404, 405
սումեր,
§ Յ Ր
«
ու­
տելիք»–
հյ.
կ ե ր , 1աք
«
ուտել»
–
հյ.
կ ո ւ Ր ։
ճ ս է քՅ Ո , ՏԱՈ16Ո6Ո 6է 1Ոճ. #2
սումեր.
*
ՀՀ
^ 3 7
«
փշրել,
մանրել»,
որ
դնելով
–
Հ՝ձ*~~Պ
«
բերան»
բառի
մէջ՝
դառնում է
,–
Հ~^ՀշՀ
յ
ճ
\\1՝
«
ուտել»,
ո–
րից և հետևում է սումեր.
§ 3 7
«
սնունդ,
ուտ ելիք»
։
ԳԻՌ.— Բացի
կերայ
ևն բայաձևերից,
ո֊
րոնք
ամէն տեղ գործածական
են,
ունինք
նաև
կ ե ր
«
ուտելիք»
(
յատկապէս
ձիուն տր֊
րոլած
ուտելիքը)
և
կ ե ր ա կ ո ւ ր
բառերր՝
հետե­
ւեալ
ձևերով.֊֊Ալշ.
Մշ. Ջղ. Սլմ. Վն.
կ ե ր ,
Ախց. Երև. Ղրբ. Շմ.
կ է ր ,
ննխ. Ռ. Սեբ.
գ է ր ,
Ասլ.
գ է
՝
Ր ,
Տփ.
կ ի ր ,
Հճ. գկ.֊–Ագլ,
Տփ.
կ է –
Ր ա կ ո լ ր ,
Սչ.
գ ե ր ա գ ո լ ր ,
ննխ.
Պ լ. Ռ.
գ է ր ա –
գ ո լ ր ,
Տիգ.
գէրագուր,
Մրղ.
կ է ր ա կ ո ւ ո ,
Ախց.
Երև. Կր. Ջղ.
կ ի ր ա կ ո ւ ր ,
Ակն. Սեբ.
գիրա–
գ ո լ ր ,
Ասլ.
գ ի ր ա գ ի ւ Ր . -
վ ե ր ջ ա ձ ա յ ն ի
փոփո–
խութեամ
բ ունինք
Սլմ.
կ ե ր ա կ ո լ լ ,
Ալշ. Մ շ.
կ է ր ա գ ո ւ լ ,
Ողմ.
կ է ր ա կ օ լ ,
Մկ.
կիրակալ.
(
սրանց
մէջ
լ
ձայնր
կարող է
յառաջացած
լինել տարանմ անութեան
օրէնքով՝
նախորդ
– ՝ ֊
ի պատճառաւ, և կամ շփոթուելով
կ ո ւ լ
արմատի
հետ.
վերջինր
աւելի
հաւանական
է )։ — նոր բառեր
են
ա ն կ ե ր ,
կ ե ր ո ւ խ ո ւ մ ,
կ ե ր կ ո խ , կ ե ր ց ա ւ ,
կ ե ր մ ա շ ,
կ ե ր մ է ջ ն ո ց ի կ ,
կ ե ր մ ո ւ ն ք , կ ե ր ո ւ ա ծ ք ,
կերոլկ,
կ ե ր ո ւ ց ք , տ ո ­
կ ե ր
«
քիչ
ուտող»։
֊4֊
ԿԵՐ
«
գաւառ,
թեմ», որ և
կ ե ր ո ւ ա ծ ք ,
նորագիւտ բառ, որ գործածուած
է
հետևեալ
տեղերում.
«
Այս է թեմ և վիճակ՝
Արզրում
նստող
փաշային
կ ե ր ո ւ ա ծ ք ն ,
զի
ամենայն
շրջակայ
բերդորա
յքս և գալառաքս,
զոր
կարգաւ
սլատմեցի,
հուքմի և հրամանի
ներ­
քև սորա են» (Յկ, կր. էջ
24). «
Եւ
իշխող է
սա
մինչև
ի Բալոլ՝
Համթայ
փաշային
կ ե ր ն ,
դէպի արևմուտս
մինչ ի Թոխաթ և ի
Սեբաս֊
տիոյ
փաշային
կ ե ր ո ւ ա ծ ք ն ,
և ի
հիլսիսոյ
կողմն
մինչ ի Տրապիզոն և Ախլցխոյ
փաշա­
յի
կ ե ր ո ւ ա ծ ն »
(
էջ
25). «
Ել
թէ մեծ պատե­
րազմ
լինի,
թագաւորի
հրամանաւ
իւր
կե––
ր ո ւ ա ծ ք ո վ ն
ամենայն ՃՌ թուրքի
ձիաւոր ե–
լանէ քաղաքէս»
(
էջ
26). «
Ել
նորա
բազում
սիրով
րնկալեալ
զմեզ՝ ետ փոխան
հայրե­
նեաց
իմոց՝
զՀրաշկաբերդ
իւր
կ ե ր ո վ ն
(
տպ.
Կերովս) և այլ բազում
գիւղս ի Վայոց
ձոր»
ՀՕրբել. էջ
263),
«
Տայ
փոխան
հայրենեա–
ցըն... զՀամասրի և այլ գեղօրէս
բազում,
ի
Կայեն
գԱղստև
իւր
կ ե ր ո վ ն յ ,
(
Օրրել, էջ
291), «
Ե
լ տան նմա... զՈրոտն
իւր
երկ֊
բաւն... և զբերդն
Բորոտնա
յ իւր
կ երո վն»
(
Օրրել,
էջ
301 )։ .
= Նոյն
կ ե ր
«
ոււոելր»
արմատն
է, որ ստա֊
ցել է յետնաբար
այս նշանակութիւնր։
Որոշ
գիւղ կամ շրջան
իշխանութեան
կողմից
տրւում էր աշխարհական
կամ
հոգևորական
այս
ինչ անձին
կառավարելու
և
միևնոյն
ժամանակ
նրա տուրքերով
ապրելու։
Այս֊
պէսով
Ո ւ տ ե լ
բայր ստացաւ
«
կառավարել,
իշխել,
հովուել»
իմաստր և
կ ե ր , կերուածք
«
թեմ,
գաւառ»։
Հմմտ.
Օրրել, խգ. էջ
237
(
տպ.
Բ՚իֆլիս
1911
),
—
«
Զգեօղս
Արաստա֊
մուխ... հարքն
կ ե ր ե ա լ
էին»,
«
Զնոյն
գիւղն
Արաստամ
ուխ
ամենայն
սահմանօքն
նորա,
զոր
կ ե ր ե ա լ
էին մինչև
ցայսօր
ժամանակի»։
Անդ՝ ծդ, էջ
292,
«
Արդ
սուրբ
հայրապետք,
որ յաթոռդ
յաջոբդեք,
պարտական
էք
զայղ
անխափան
կատարել (= իմ թագաւորի
հոգ­
ւոյն գՎարղավառի
քառասունոն
պատարագ
առնել) և զշէնդ ազատ
յամենայն
հարկաց
ուտել»։
նոյն
ոճր կար և ռուսերէնի
մէջ.
Հմմտ.
,
Ա,6^ե16 Օ6./1307« 0711383./ա0ե 8 Ն
Ա0ի)ձԱ16ԱԱ
80680
^3«Ն... 1431, « 0 8 6 8 ա « ճ 7 >
«
ՕւՕքաՏՀՕՏ՚ե 038^081,–Շ«^ե83Ւ1Շ1Հ»Տ
0 8 3 ֊
Յե18361"ե
էւՕթյէ.16Ա16 Ո, 1է0ք)յ1Ա1Ոհ,
10 6
Շ7ե
ո
Ո բ 3 8 « 1 ե " , 1Հյ1«0^6801Հա ԸՆ
ԱՕքյ\էԱ1ՈԵՇ.Գ,
70 6
Շ7ե , «38/161Հ37ե
էՀՕթյՈԱ,
Ո թՕ Ո « 7 3 Տ 1 6 " ։
Այսպէս նաև Ջագավանքի
Ե
կանոնր (Կա–
նոնգիրք, էջ
185.
«
Քահանայ, որ պատարա–
Fonds A.R.A.M