ԿԱԼ
485
ԿԱԼ
նաև
ոլնինք
«
փակել,
գոցել»
իմաստով,
այսպէս
են՝ Ալշ. Մշ.
կալել,
Երև.
կսւլնէլ,
Ակ. Տփ.
կալնիլ,
Ախց.
կանլէլ,
Սեր,
դալ–
լէլ,
որով և
կալ
Երև. Վն. «փակուած, գո–
ցոլած, խցուած»։
նոր բառեր են
կալիչ
«
խից, խցան»,
կալուկապ
կամ
կալկապս
«
կախարդանք»,
կալկլոփլ
«
փակուիլ. 2.
ձայնր կտրուիլ»,
կալկպուիլ
«
պապանձոլիլ»,
կալուկ
«
փակ, գոց»,
կալոլկապոփլ
«
չփո­
թուիլ»,
կալցնել
«
գոցել,
ծածկել»։
ՓՈԽ.
—
Հայ
բոշայ.
կալուած
«
անդամա­
լոյծ».— հյ. դւռ.
կալան
«
պատեան»
բառից
է քրդ.
1
<Ձ 11ՁՈ
«
պատեան»՝ րստ Աճառ.
^ Տ Լ
16, 358.
Ս, Գրքի քրգ.
թարգմանութեան
մէջ
նոյն բառր
գտնում ենք
1՛
ալան
ձևով,
հմմտ. Յովհ. ժր. 11. Շուրա խօ տիսա լր
քալան
տէյնա
«
Արկ զսուրդ անդրէն ի պա­
տեան
իւր».— գւռ.
կալան
ձևը գիտեն Ապ.
Արճ. Մշ. Շտ. ինչ.
Թուրս կալանէն քաշեցի։
ԿԱԼ
«
կենալ» տե՛ս
Կայ։
ԿԱԼԱԱԴԱ.
անստոյգ նորագիւտ բառ, որ
մէկ անգամ գտնում եմ գործածուած Աասն.
57. «
կարգ, կանոնք, կէէդամ, կալաաղա յա­
մենայն
տեղիս նոցա և մեր».— լուսանցքի
վրայ առաջինր
մեկնուած է «նպատակ»,
երկրորդը
(
կալաադա)
«
նշան
բարի»։
֊
Անշուշտ
եբրայեցերէն բառ է։
ԿԱԼԱԼ
«
բռինչ
պտուղր, լտուտ,
Շ61էւՅ
ՁԱՏէ1՜Ձ1ւՏ,
տճկ.
չէքլէմպին»
Գաղիան. ունի
միայն Բառ. երեմ. յաւել. 567 և ՀԲուս,
§ 387,
*
ԿԱԼԱՄՈՆ
«
եղէգ». նորագիւտ բառ, որ
մէկ անգամ գտնում եմ գործածուած
Անկ.
գիրք հին կտ.
էջ
14 «
Հրամայեաց տալ նմա
չորք իրք, որեն այսոքիկ. կրաւկոն՝ որ է
գափարան
(
քրքում) և նարդոսն՝ որէ փայ­
լասենի, կալամոն՝ որէ եղէգն, և կինամոն՝
որ է դարիսենի»։
= 3ն. %Դ\ճ(էըօզ «եղէդ» բառի
հյց–
ձևից,֊Աճ.
Այս
մեկնութիւնս տե՛ս իմ Հայ.նոր
բառեր հին մատ. Բ. 229,
ԿԱԼԱՆԴ
կամ
ԿԱՂԱՆԴ
«
կոտրած անդա­
մի կապ». մէկ անգամ
ունի Լաբուբ. 40
«
Դնել
կաղանդս
բեկելոցն և պահել անա­
րատ
զողջսն». որից
կալանդել
կամ
կաղան–
ւլել
«
կոտրած
մէկ անդամը կապել՝ դարմա­
նել» Բրս. հայեաց. Տաթև,
ձմ. հե. Տօնակ.
նչ. եզեկ. յետնաբար
կաղընդել
Բժշ.
(
վկա֊
յութիւնր տե ս նորայր, Բառ. ֆր. 125 բ)։
նՀԲ մեկնում է «իբրու տալ
կալանդ
կամ
որպէս թէ
զկաղա
ց ե ա լն դարմա­
նել»։ Արմատական
կալանդ
ձևր երևան
հանեց և ուղիղ մեկնեց նախ նորայր,
Բռ. ֆրանս. 126ա, որից
անտեղեակ՝
Աճառ. Հայ, նոր բառերը հին մատ, Բ. էջ
117
մեկնում է «խնջոյք,
հացկերոյթդ,
իսկ էջ 298 ուղղում է րստ նորայրփ։
ԿԱԼԱՇ,
անստոյգ բառ. մէկ անգամ
ունի
Ոսկիփ. «Ի շուռ ածել որ ճանաչեն թէ կա-
ւայ
ես»։
նՀԲ
մեկնում է թերևս
որպէս թրք.
քէլէշ,
այսինքն «քաջ» և «բախած»։
ՋԲ
չունի։ ԱԲ «բախուկ, խենթ», իբր արաբ.
բառ։ Կայ արաբ.
« 5
$
զ֊\\\ճՏ (Պլ.
ռմկ.
իւալլէշ
) «
նենգաւոր,
խաբեբայ»։
ԿԱԼԱՏՐԻՍ
սւե ս Քարաւդր։
՛
ԿԱԼԱՓՏԵԼ
«
տախտակների
ճեղքերր խր֊
ծուծ ճխտելով փակել», մէկ անգամ
ունի
Վստկ, ծբ, էջ 41 «Եւ ապա
զտախտակաց
միջոցսն աղէկ
կալափտէ
կտաւով կամ բրր֊
դով, և ապա ա ռ սև ձիւթ և կվենւոյ փայ­
տի կամմարխի սղոցուքով, եռացո
զձիւթն
և
զայն
սղոցուքն իներք խառնէ, և զսըն–
տուկն աղէկ ծեփեա ի ներսէ»,
֊
Արաբ.
Գ^Լ
<Լ1–^Ստ
զ213քՅէ
«
նալր
վերի ձևով կարկատել», այս բառը
փոխառոլթեամբ
անցել է շատ ուրիշ
լեզու­
ների, ինչ. յն.
՝/.
^X^^^է^օ,
թրք.
ՕևՍԱ>
ՕՅԽքՅէ
("
րից ռմկ.
իւալաֆաթյ,
իտալ.
03–
13
քՅէՅՈ2,
ֆրանս.
Շ31քՅէ61–,
հոլլ.
1
օ16քՅէ6Ո,
ղերմ.
1
օ1քՅէ61՜Ո
(
ա ֊ 1 § 6 237),
ռուս.
«
ՕՏՕ–
Ո31»1՝ե (տՕՏՕՈյա
«
կանեփ»
բառի
խաչա֊
ձևմամբ՝ ըստ
861
՜
Ո61
<6ք 470)
ևն. բոլորն էլ
«
նալի
ճեղքերր խծուծով ուձիւթով
կար֊
կատել». բոլորի
աղբիլրր
արաբերէնն է
(
Կամուս,
թրք. թրգմ. Բ. 829 — 830), որ յու­
նարէնի միջոցով Միջերկրական
ծովի
շուր­
ջը տարածոլել է։
Վաստակոց
գրքի հրատարակիչր
(
էջ
41
և բառարանում՝ էջ241) բառը բա­
ժանելով դարձրել է
կա՛լ ափտէ՛
և մեկ–
Fonds A.R.A.M