Ծ11ԻՆ
473
ԾՈԻՌ
Ոսկ, փիլիպ. գ.
ծունր կապել
«
բոյսերի
ծունկ՝ յօդ կապելը)) Ագաթ, Կոչ. 152. որից
ծունրդրութիւն
Եւագր. կամ
ծնրադրութիւն
Աարգ. նար. Շար.
ծնրադրական
նար.
ծըն–
րեալ
«
ոլորած
գանգուր
մազ»
(2)
նիւս,
կազմ.
—
ԱԲ ունի նաև
ծնդիր,
ծնդրադրոլ–
թիւն, ծնդրդրոլթիւն
ձևերր, երեքն էլ
«
ծնրա֊
դրութիւն))
նշանակութեամբ։
= Բնիկ հայ բառ. հնխ.
§ ՚ Օ Ո ա
կամ աւե­
լի
ց
՚
Օ
՜
ւաւ
ձևից, ցեղակից
լեզուներից հա­
մեմատելի են սանս. Հք1ղ
յՅՈԱ–
«
ծունկ»,
յՈԱ– ԵՏՃհ
«
ծնրածալ»,
գնչ.
ՕՅՈ^,
03
Ո1<
«
սրունք»,
զնդ.
2
ՈԱ01
«
զծոլնկս»,
շ1–
ՈԱ
–
ճւ
՝
ՅյՅՕ
«
ծնկնաչափ՜>»,
« /
^ .
յ ^ յ - ^ յ ՛
23–
ՈԱև, յՅՈս1(
(
վերջինը գաւառական
մի ձև կամ
ոլ
ՂՎ
ե
ւԻ
23
ՈԱե) .
պրս. յյ\յ
23
ՈԱ,
սոգդ.
23–
ՈԱե,
քրդ.
23
Ո6,
6
ՃՈԱ, Ո62ՈԱ,
21
ՈԱ,
աֆ­
ղան.
23
Ո§ԱՈ,
ՇՅՈ
§ԱՈ,
բելոլճ.
23
Ո
«
ծունկ»,
քուչ.
1
<6Ո1
«
ծունկ», կամիս.
§6ՈԱ,
յն. ^6՝>Ա
(
սեռ.
*•[
ՕVք^-^:օ^)
«
ծունկ»,
հոմեր,
Հ՝էձէ
«
ի ծունր», լտ.
§6ՈԱ
«
ծունկ», ֆրանս,
§^6–
ՈՕԱ,
իտալ,
^տՕ60
.
ՒսՕ,
ռում,
§6ՈԱՈՇհւ,
գոթ. հբգ,
1
աա,
գերմ, հոլլ.
1
<Ո16
«
ծունկ»,
1
<Ո16Ո
«
ծնրադրկ», անգսք.
0
Ո60,
անգլ.
1
ա66
են ( ա ա
339,
ՑօւտՅշգ 153
և 1103,
ՒԱս–
Տ6
266,
Տ օ ա § 648 եւտ, ԲօԽւ
՚
Ո^
I , 586,
Քւ-ոօսաօՈւտէ 402)։
Այ ս բոլորը
ենթադը–
րում են հնխ.
§ ; ՚ 6 Ո Ա ,
^ ՚ Օ Ո Ա , § ՚ Ո Ա
(
և կամ
համապատասխան
երկար
ձայնաւորներով)։
Հայերէնի
եզ. ուղ. ձևն էր
*
ծնու,
որհին լե­
զուի մէջ չէ գործածուած,
բայց հետևում է
դւռ.
ծնուի, ծնվըներ
ձևերից։ Այս
*
ծնոլ
ձե֊
լը համապատասխանում
է սանս.
յՅՈԱ
ձևին
ն հայերէնի
բուն նախնական
ձևն է
(
Ի\շ1\–
1
շէ 2ՃԲհ
1, 148),
Բառիս երկակի
թիլն էր
ծոլնդ,
որ գալիս է հնխ.
§՚Օ Ո
\ \
Ո
կամ
§ ՚ 0 Ո ՝ ա
ձևից, ուր
1
չեզոք սեռի
երկակի
ուղ֊հյց.
մասնիկն է հնղևրոպականի
մէջ։
Ծոլնգ
բա–
ռր յետոյ
յոգնակիի
վերածուելով՝
եղաւ
ծունկս
(
ս ֊ ի պատճառով
դ
դարձած
\ ) ,
ո֊
րից էլ հետևեցալ
ուղ.
ծունկ
ձևը
(
^6ւ116է
2
ՃԲհ
1, 147)։–
Լիւբշ. 457,
աՅբաէհ,
^Տ13
բօ1.
102.
աֆղան.
տազսո,
օսթյ.
օՅՈօ,
Տ Յ Ո Տ ։
ԳԴ պրս–
դունի, դանոլ
ձևերի հետ։ նՀԲ դնում է
պրս.
դանու,
լտ.
§6ՈԱ,
յն. ^0՝/Ա՛
Բ6-
է6Ո11.
23
սանս. յն. լտ. և զնդ. ձևերը։
Արանց համեմատ են նաև
Ա՚1Ո(1ւՏԸհ.
13,
<ՁօտԺւ6 64, ւօւ
ևն, ա\\շւ տ գ յ ա
38, 578
ծունր
դնում է
*
յՈԱք
ձևից։
Հիւբշ.
ՒՀ2
23, 23
*
ծենոլր
ձևից,
8
ս ց
§ 0
ՒՀ2
32, 12
ծունդ
բառի վերջաձայն գ֊ի
համար համեմատում է լտ.
ՇՕէ՚ՈԱ =
սանս.
9
յ
ո
§ 3
«
եղջիւր»։
յ
\\
շւ116է
^ Տ Լ
9, 147
շեշտում է որ հյ.
ու
ձայնը
ցոյց
է տալիս 6. հմմտ.
3
սանս.
յՅՈԱ
ձևի
մէջ։ Հիւնք.
ծունկք
վերինների
պէս. իսկ
ծունր
հանում է
անուր
բառից։
Տ0Ո6ւ–
էշ1(աւէ2 8 8
29 , 41
սանս.
յՅՈցհՅ,
զնդ.
23
Ո§3,
աֆղան.
23
Ո§ԱՈ,
օսս.
23
Ո§3
«
ծնրադրել»,
գոթ.
§ Յ ^ Յ Ո ,
հբգ.
§Յ Ո §
«
գնալ»,
լիթ.
26
Ո§1Ա
«
քայլել»
բառերի
հետ։
ր
^Յքտէ,
Յուշարձան 402, 403 սու­
մեր. ձս§ «ծունկը», 415 մոնգոլ.
էօւ1<,
կալմուկ և բոլրեաթ.
էօա,
մանչու֊թուն–
գոլզ.
էօե
§1^3,
օսմ. ձ\2 «ծունկ»։
ԳԻՌ. — Ախց.
ծունկ,
Կր.
ծունկ, ծոլնաՐ,
Երև. Մշ. Ջղ. Աեբ. Ալմ. Տփ.
ծունդ,
Մկ. Վն.
ծունգւ, ծո՚ւնդր,
Զթ– Խրբ. Ննխ. Պլ. Ռ.
Սչ. Տիգ.
ձունդ,
Հմշ.
ձունդ, ձո՚ւնդըր,
Ոզմ.
ծ օ ՚ ն դ
1
,
Ասլ.
ձիւնդ, ձիւյ,
Գոր.
ծ օ ՚ ն դ նը ,
Ղրբ՛
ծ օ ՚ ն դ ՚ ն ր ,
ծ օ ՚ յ ն ր , ծօ՚նդրր,
Մրղ.
ծրնգ,
Շմ.
ծընդնը,
Ագլ.
ծ է ՚ յ ն ր , ծո՚ւնդըր,
Ակն. յդ.
ձրյվի։ —
Նոր բառեր են
ծնկաչոք, ծնկաշոր,
ծնկացից, ծնկել, ծնկեկ, ծնկնակոտոր, ծընկ–
նահաց, ծունկբարև,
իսկ
ծունր
(
<ՀՄրղ.
ծ ո ւ ն դ ո ՚ լ ր յ
բառից
կազմուած՝
ծնրաչոք,
ծնրիկ
կամ
ծնդրիկ դարնել
«
ծնրադրել»,
ծոլնդոել
«
երկրպագելով
աղօթել»,
որ և
ծունր անել
(
սրանից
էլ
ծունր
Հմշ. «աղօթք»,
ինչ.
ծնրի կանդնիլ
«
աղօթել»
)։
ՓՈԽ. — Ուտ.
ծունրր լաիյսուն
«
ծունր դը–
նել»։
+ ԾՈԻՌ, ո
հլ.
«
ոչ-ուղիղ,
թիւր, կ որ»
Եւագր. Վեցօր. 144 (սեռ.
ծոոց),
Ոսկ. յհ.
բ. 9. որից ունինք
ծոել
Սիր. իէ, 26 .Կոչ. Ոսկ.
մ. բ. 19 և յհ. բ. 8.
ծասթիւն
Առակ. ր. 8.
Ոսկ. յհ. ա. 27.
ծամածուռ
Պտմ. աղէքս.
ծա­
մածռել
Յհ. իմ. պալլ.
ծեքածուռ
ճառընտ.
ծուռքիթ
«
քիթը ծուռ»
ԱԲ.
ծովիդ
«
վիզը
ծուռ»
Ամբ. պտմ.տպ. 1856, էջ 30 (չունի
ՆՀԲ, բայց կայ
ծոավիդ
ԱԲ). ոճով
ասւոլմ
Fonds A.R.A.M