ԾՄե
րական տեղիք
որք լինին ի մերձակայ
տեղիս
գեղջ»։
ԳԻՌ.֊Երև. Տփ.
ծմակ,
Մշ.
ծմադ,
Հմշ.
ձմադ,
Զթ.
ձօմօգ, ձօմոդ,
Ախց. Կր. Մկ.
ծմա,
Սլմ. Վն.
ծմա,
Խրբ.
ձմա.
այս բոլո֊
րը նշանակում են «հիւս ի ս ահ ա յե աց անարև՝
ստուերոտ
տեղ. յատկապէս անտառի
մէջ»,
վերջին առումից
ձևացել է Գոր.
Ղրբ.
ծմակ
«
անտառ»։
Նոր բառեր են
ծմակթափան, ծր–
մակկող, ծմատեղ, ծմակամոշ։
*
ԾՍ՚ԵԼ
կամ
ԾԻՄԷԼ
«
սպանախ կամ շո–
մին. 2. վայրի փրփրեմ»
Բժշ. Մխ. բժշ.
կայ նաև
դիմել
ձևբ՝ բստ ՀԲուս. էջ 170.—
ՏշւճտԼ
հրար. Մխ. հեր. § 41 այս բոյսր
համարում է «
Ձ1Ո31՜Ձ
ոէոԱՏ ե1ւէԱՈ1
Լ-» և ո՛չ
թէ
հԱէսա
V^^§Ցէսա Լ
կամ
շհ6Ոօբօճաւււ
է՜ՁբւէՁէսա,
ինչպէս
ունին ՀԲուս. և Տիրա֊
ցոլեան,
Շօոէ.1՜ ւհսէօ §
104.֊
այս
բոյսերր
ուրիշ լեզուների մէջ էլ խառնուած են ի ֊
բար հետ. հմմտ. ֆր.
եԽէէՇ,
6
բտՁ1
՚
ճ–ք
1
՜
Ձ1–
Տ 6 ,
գերմ.
ՏքճեշշքտբւոՁէ։
֊
Փոխառեալ
է կովկասեան
լեզուներից,
հմմտ. վրաց.
ժ՚յյՅցշո^ ձումելա «ՁԱՁթՁա՚հ,
ԱՇ1՝յԱ1՚1.1
ՐբշճշՏե
բոյսը».
թերևս նաև վր֊
րաց.
8
Հ
>տյոօ ծամալի
«
դեղ, թոյն, դարման,
ներկ, թունաՀոր խոտ» և թուշ.
^տՅօշո ծո–
մալ
«
բժշկութիւն,
ւղեղ, փոշի»
(
նախապէս
«
խոտ»)։
Փոխառութեան
ապացոյց է այն՝
*.
ր բառր մերմէջ միայն շատ ուշ է գոր֊
ծածոլած և այժմ էլ զտնւում է միայն
Կով֊
կասեան
շրջանում։ — Աճ.
ՀԲուս. § 1195 դնում է վրաց.
ցիմիլ,
որ չդիտէ Չ ոլբին ովի
բառարանը։
ԳՒՌ. — Խտջ.
ձ՚իմէլ
«
մի տեսակ
բոյս՝ որ
խաշելով
ուտում են», Հմշ.
ձմէլ
( * ) «
կա­
նեփի արտերի մէջ բսնող՝
մ ութ֊կարմ
րա–
գոյն
մի բոյս է», Երև.
էլի՛մէլ
«
անուտելի
մի բանջար է»,
Ղզ՛
֊
Ա-՚մքէէ
«
մոլոշի
նման մի
աղցան
է»։ — Հայբուսակ
յիշում է գւռ.
ծի–
միլ
ձևբ, որ րստ Տիրացուեան,
Օօոէոեսէօ
§ 337
նշանակում
է
< . 1 Ո 6 1 ։ Շ Ա Ո Յ Ա Տ
Յ Ո Ո Ա Ձ
Լ
բո
յսր» ֊ կմշտբուկ,
օղուլ օթր, եապան
ֆէս֊
ժյէ
ն
Ւ՛
ԾՄԻՆ
«
փոքրիկ
շնչահան, տճկ. նէֆէս՛
լիք», նորագիւտ բառ, որ մէկ անգամ
ունի
Վստկ.էջ 122 «Ծեփեա
զբերանն և փոքր
ծմին (այլ ձ.
ծակ մի ^
թող, որ շունչն ե֊
լանէ»։
ԾՍք՚ԻԼ
«
լքանիլ,
վհատիլ, տխրիլ» Ոսկ.
փիլիպ.
գ.
Մանդ. Պիտ. Փիլ. իմաստ. 77.
Պտմ. աղէքս. 111. որից
ծմւ՝աբաւ–ձ
«
ծան­
րութեան տակ ճշուած, սրունքները
թուլա­
ցած»
Զգ
°ն 341 (գիտէ
միայն
ԱԲ. ըստ ա֊
սորի բնագրի
«
բարձող
զլոլած» ՀԱ 1914,
էջ 322).
ծմրդեալ
«
շատ թուլացած,
ծիւրած»
Յհ. իմ. պաւլ։
ՆՀԲ
կցում է
նմւփլ, դմբրիլ, թմբւփլ
ձևերին։
Պ ատահական
նմանութիւն
ու­
նին վրաց.
ձմաւ՝եբա
«
թթուեցնել, քա­
ցախեցնել»,
ձմարի
«
քացախ»,
ձմրիա–
նի
«
քացախային»,
դաձմարեբա
«
թր֊
թոլի լ, նեխիլ, ժանգոտիլ»,
թուշ.
ձմաւ՝.
լազ.
յաոՕՈ, յԱաՅՈ
«
քացախ»։
ԾՆ°րՈԸԾ
«
խորշ»,
ն որա գիւտ բառ, որ ու֊
նի
միայն Բառ. երեմ, էջ 150։ Բայց այս
«
խորշ» բառով պէտք է հասկանաք ո չ թէ
«
անկիւն, փոս, ծալք», այլ
«
արգանդ»,
հմմտ. անդ՝ էջ 145
իւոՐշ
«
զաւակ կամ խբն֊
ծոր» (իմա «արգանդ»)։ Ըստ այսմ
ծնդործ
դառնում է
ծին
և
դործ
բառերից
բարդու­
թիւն,
֊
I– ԾՆԵԲԵԿ
(
ըստ ՆՀԲ
ի-ա
հլ. բայց ա֊
ռանց վկայութեան)
«
ուտելի մի բոյս.
ՁՏբՅ–
է՚Ձ^ԱՏ֊
1
Խոր. աշխ. Վստկ. Բժշ. գրուած է
նաև
ծնէոեկ, ձնեփուկ
(
ՀԲուս. § 3353),
ծնե­
փուկ
(
ՀԲուս. § 1210 յաւել.),
ծնելբեկ
Մխ.
բժշ. 89։
–––
Կազմուած է
ծին
֊
ք–՝
բե կ
արմատներից,
այսպէս է կոչուած
բոյսր
այն պատճառով՝
որ ծիլր շատ մատղաշ ժամանակ
են ուտում,
«
րնդ ծնանելն և բեկանի» (րստ բացատրու­
թեան
ՆՀԲ֊ի).
հմմտ. նաև յն.
Խա^ՕԼ՚ՀՕՀ
«
ծնեբեկ», որի բուն
նշանակութիւնն է
«
մատղաշ,
նորածին
ծիլ, Ա§Շ
Ո31ՏՏՁՈ16.»
(
ՑօւտՅշզ
891)։
Ուղիղ մեկնեց նախ Գէորգ
Ղպիր
(
Բառգիրք
երեմ, յաւել. 548) «զի դե­
ռաբոյս ի ծնէ որ բեկանի»։
Նրանից յե­
տոյ են ՀՀԲ և ՆՀԲ։ Թերևս այսպէս էր
ստ ուգա բանում նաև Մխ. Հեր ա ցին, որ
տալիս է մեզ
ծնելբեկ
գրութիւնը։
Fonds A.R.A.M