ԾԻՐ
4 6 0
ԾԻԻ
արտադրութիւնն
է, ուրեմն
բառր փոխա­
ռեալ սլէտք է լինի խալդերէնիս։
Սրանից
են
նաև վրաց. ֆըձ-֊օ
հերամի,
թուշ.
$Ը<^3
նե Րամ,
ափխազ.
\
ԱՔարաւք
«
ծիրան»,
որոնց
նախաձայնին
համաձայն
են գալիս մեր ար­
դի
գալառ
֊
զԼ՛աններից
Ալշ. Մշ.
հիրան
ձևը՛
–֊•
Աճ.
ՆՀԲ
զծիրանի
բառի
տակ)
լծ. թրք.
զէր,
զէրաալի
և
սարը
(
իմա՛
ւ;~օ.
շցք
«
ոսկի»,
231
՜(1–
Յ1Ս
«
ծիրան»
և թրք.
Տ Յ Ր Յ
«
դեզին»)։
ա\Խ
տ գ յ ա
տտ
(1877),
էջ 14-ԽաՇՈ.
V I
սանս,
Ւս–
էճպտւ և զնգ.
23
ՐՅՈ\՚3
«
ոսկի»
բառի
հետ։ Օձոա, ա. էկտ.
182
սանս.
ՒւՅ–
է՚աձ «գեղին»։
Հիւնք.
ծիրան
հանում է
պբս.
ձյյ է-ՀՀճ «դեղին» բառից,
իսկ
ծիրանի՝
Մուր
«
Տիւրոս»
քաղաքի անու­
նից,
Մառ
ա Ա
1915, 779
վրաց.
ծի–
թելի
և սվան,
ծրրնի, ծրրանի
«
կարմիր»
բառերին
ցեղակից
Է դնում։
Պ ատահա֊
կան
նմանութիւն
ունին սանս.
հՄՅՈՅ
«
ոսկի,
դեղնագոյն»,
մինջ.
Շ1է
՜1
և
հազդ.
0
Մ31
«
ծիրան»
(
ՅԻւՏ– 1916, 251),
մոնգոլ.
ձերէն,
ԿԻրգԻզ.
օ \ ՚ յ ֊ ~ գ
յ ՛
1
՛ ֊
1 1 1
«
շէկ»։
ԳԻՌ.֊Ախց.
Երև. Կր. Մկ. Մրղ. Ջղ. Սլմ.
Վն. Տվյ.
ծիրան,
Գոր.
ծէ՚րան,
Ղրբ.
ծրէ՛–
րան,
Ոզմ.
ծէւրան,
Ագլ.
ծա
՚
րիւն,
Ալշ. Մշ.
քփրան.—
Ասլ. Ննխ. և Պլ. պահած են
միայն
ծիրանի-զօտի
«
ծիածան»
բարդի
մէջ։ — նոր
բառեր են
ծիրանաչիր, ծիրանեփայտ,
ծի–
րսւնկտալ, ծիրանհասուկ, ծիրանխա՜իկ, ծի–
րանսալոր, նիրընոց
«
ծիրանի
այգի»
(
վեր­
ջինս ըստ
Բ Խ Օ 1 Յ ) ։
ՓՈԽ. — Աո աբ. տառադարձութեամբ
Օ^յ-Հ*
9
ՄՅՈ
«
ծիրան»
իբր Հայաստանի
պտուղ
յիշում է Իրն Ֆակիհ արաբ
աշխարհագիրը՝
իր
Օ Ա Լ յ ք ՕԼ5՜՛
–
Լ\.֊Ֆ–ճ1նս\ձ–\Ո(Գիբք
քաղաքաց)
աշխատութեան
մէջ, էջ
X °\/\
(
րստ
Թոփչեան,
Ի\1էէշ1\. ձշՏ
ՏշւաՈՅքՏ ք.
ՕՈ6Ո1.
Տթք. 861–1ա 1904,
Էջ 149).
֊
նոր
փոխառութիւն
Է վրաց.
^օ<*)օ6օ ծիրանի
«
քաղցրակորիզ
ծիրան». (Չոլբինով^
1705
հայերէնից
փոխառութիւն
է համարում
նաև
վրադ.
՚)
ց<ք>;>Յօ
ներսւմի
«
ծիրան»,
բայց
այս մասին տե՛ս վերը). — մտել է Ա. Գրքի
քրդ. թարգմանութեան
մէջ՝
ծիրանի
ձևով.
Ու ժը Թիլատիր պաժէրէ
ծիրանի
ֆռօթօղ
(
Ծիրանավաճառ
ի Թիլատիր քաղաքէ),
Գծ.
օ՛ղ. 14,
ԾԻՐՏ (՜ի
հլ.
րստ
ԶԲ, բայց առանց վկա­
յութեան
) «
թռչունի
կամ
ճանճի աղբ»
Մագ,
Վ
ա
ստկ. 68. Տաթև. ձմ. ժե. որից
ծՐաել
«
աղ­
բել
(
թռչունի)»
Տոբ.
բ, 18> Թղթ. բար.
Փիլ.
Մխ. առա
կ.
(
մեղհւի) Վստկ. «ձկնկի
ձու ածելր» Վեցօր. 142. գրուած
է յետնա­
բար
ծիուո
Առաք. պտմ.
233։
^ս116ր, Ւ^սհոտ ս. Տ շհԽհհ. Ցէւ՜ց.
3,
383
կցում է
դիրտ
«
մրուր» բառին, ըն­
դունելով
ծ
և
դ
ձայների
լծորդութիւնր։
Հիւնք.
թրծել
բայից։
մստէԼ ՕւԺ. 1
<1Մ–
ձշ էջ 128 քրդ. Հ՚սէ և վրկան.
օՅւվ
ձե֊
էերի հետ։
Ր^ՅՐտէ,
Յոլշարձ. 425 թթր.
էՇՐ, է»՛,
չուվաշ.
է1ՈՏ,
օսմ.
է6ք6Տ
«
ան­
մաքուր»։
Պատահակա՞ն
են
արդեօք
կովկա ս ե ան լեզուներից
անդի, կարա֊
տա
էՇ61
՜
էւ
«
ցեխ»,
ակոլշա
և խիւրկ.
031"
է
«
ցեխ»
բառերր։
ԳԻՌ.֊Ախց.
Կր.
Տփ.
ծիրտ,
Ասլ. Խրբ.
Պլ. Աեբ. Տիգ.
ձիրդ,
Ոզմ.
ծԷ
-
Րտ,
Ղրբ.
ծըէ՚րտ,
ԱԳլ. Գոր. Երև. Մկ.
ծէաո,
Ալշ. Մշ.
ծեալ,
Ջղ. Ալմ. Վն.
ծեոտ,
Մրղ. Շմ.
ծըոտ
(
այս
վերջիններին
համաձայն
Է գալիս
Ա֊
ոաք,
պտմ.
ծիոտ
ձևը). Հճ. Հմշ.
ձիյդ,
Զթ.
ձայդ, ձր՝Րդ.—
բայական ձևով ունինք՝
Ախց.
Կր.
ծրտէլ,
Ղրբ.
ծոտէլ,
Ագլ.
ծոտիլ,
Տփ.
ծրտիւ,
Ասլ.
ձրդէլ,
Պլ.
ձոդէլ, ցոդէլ,
Հմշ.
ձրյդոլշ։
Նոր բառեր
են
ծրտոտ, ծրտոտել,
ծրտահամ, ծրտահամիլ, ծրտահոտ, ծըր–
տաոոած, սրտաոոիկ։
ՓՈԽ.—Քրդ.
ւ-յ՚յօ.
–՚
ոէ «թռչունի ծիրտ»,
(
ձԼյ^օ. Շ1ւ՝էա «հիւանդ
աչքերից վազած
թա­
ցութիւն, ճիպռ», (այս իմաստն
ունի
նաև
Խրբ,
ծ իր տ ) ։
ՕԻԻ
«
կտոր, պատառ (մանաւանդ
շորի»)՛
արմատ
առանձին
ան գործածական,
գտնր–
ւում Է միայն արդի բարբառների
մէջ (տե ս
տակր գւռ). որից
ծոլէն
«
շորի պատռած
կր֊
տոբ» Դ. թագ. բ. 12։ Նար. «փայտից
կրտ֊
րած կտոր»
Մագ.
թղ. 219.
ծիրանածուէն
«
ծիրանիիդ
շինուած
շոր»
Նար։
Fonds A.R.A.M