ԾԱՐ՝
449
ԾԱՐ
սըմ էլ երկրորդ տպագրութեան
մէջ եղել է
ծ ա ր ա ն ս ) :
ԾԱՐԱԻ, ո
հղ. (ՆՀԲ ունի նաև
ո ւ
հլ. բայց
առանց վկայութեան)
((
պասուք, ջրի կարօ֊
տութիւն զգալը» ՍԳր. ((ծարաւած))
Լմբ. ժող.
ձւ
սղ. որից
ծ ա ր ա ւ ի լ
ՍԳր. Եւս. պտմ.
ծ ա ­
ւ ՛ ա լ ի
ՍԳր. Մծբ.
ծ ա ր ա ւ ա գ ո յ ն
Կոչ.
ծ ա ր ա ­
ւ ո ւ տ
ՍԳր.
ծ ա ր ա ւ ա հ ա տ
Մ անդ.
պ ա ս ք ա ծ ա ­
ր ա ւ
Թէոդ. կուս.
օ գ տ ա ծ ա ր ա ւ
Ագաթ,
ծ ա ­
ր ա ւ կ ո տ
«
շատ
ջուր
խմող»
Բար. էջ 135.
ծ ւ ս ր ա ւ ա հ ի ւ ծ
Զքր. կթ.
ծ ա ր ա ւ ո ւ թ ի ւ ն
Եփր.
համար,
ևն։ — ՋԲ նշանակում է նաև
ծ ա ր ա ւ
«
ազգ ինչ ժանտ օձի, որոյ խայթուած ծա֊
րաւեցուցանէ
յոյժ»
(
այսպէս և
Նորայր,
Բառ. ֆր. 404 ա)։ Այս նշանակութիւնը
հա­
նում են անշուշտ Օր. ը. 15հատուածից. «Եւ
ած
զքեզ ըն\դ անապատն մեծ և ընդ ահա­
գին, ուր օձն խածանէր և կարիճ և ծարաւ
և ոչ գոյր
ջուր»։
Բնագիրր համապատաս­
խան տեղում
ունի
ք ՞ Տ Ձ Տ
տ1ո1Ո130Ո,
որ
նշանակում է «անջրդի անապատ», որև
թարգմանուած է յն.
Օէփօէ
«
ծարաւ»։
Ոմանք
քննիչներ բնագրի այս բառը հասկանում են
«
մի տեսակ կատաղի
օձ», բայց մեր
հայ֊
բերը անշուշտ
մի՛միայն
«
ծարաւի»
իմաս­
տով էին հասկացել, ինչպէս
յունարէնն է և
ինչպէս
ունի նաև հին ս լաւոն ական
թարգ֊
մանութիւնը
(
աձայԼՅ. «ծարաւ»)։
Բուն օձի
համար
ասոՀած է
ծ ա ր ա ւ ա կ ա ն
ք ա ր բ
5
օ–
նակ., որ տե ս նաև տա կը
ծ ա Ր բ :
Տէրվ. Նախալ. 57 կցում է
թ ա ո ա մ ի լ ,
դ ո ր ս ո վ ի լ
բառերին,
որոնց վրայ տե ս։
Հիւնք.
ծ ա փ
բառից։
Ա^210\
10, 354
սանս.
էշւ
՚
Տ
«
չորանալ», յն.
լ\^6թՕՕ|10Ա
«
չորանալ»
ևն բառերին իբր
ցեղակից։
(
Արանց
հյ.
ներկայացուցիչն
է
թ ա ո ա մ , թ ա ր շ ա մ ,
ուստի չենք կարող
սպասել նաև
ծ ա ր ա ւ
ձևր)։
ԲօէշքՏՏՕՈ,
Խ.
Ս.ճաւ.
Տէսձ. 33
սանս.
իՅՐՅէւ
«
ջերմել»,
"
րշլ\ձէւ
«
վառիլ,
փայլիլ,
լուսաւորել»,
իձ\ձ «բոց», պալի
յ31՜0
«
ջերմ» ևն բառերի
հետ։ Պատահական
նմանութիւն
ունի արաբ,
«
ծարաւ» (Կամաս, թրք. թրգմ. Ա. 934),
ԳՒՌ.֊Ագլ.
Գոր. Երև.
Կր. Ղրբ– Մկ.
Մրղ. Շմ. Ոզմ. Ջղ. Ալմ. Վն. Տփ.
ծ ա ր ա վ ,
Արմատական բառարան— 29
Ասլ. Հմշ. Սեբ. Սչ.
ձ ա Ր ա վ ,
Ալշ. Ախց. Մշ.
ծ ա ո ա վ ,
Ակն. Խըբ. Ննխ. Պ լ. Ռ.
ձ ա ո ա վ ,
Հլր.
ծ ր ա վ ,
Ջթ.
ձ է օ ր է օ վ ,
Հճ.
ձ է յ է վ
բա­
յական ձևով՝ Վն.
ծ ա ր ա վ ե լ ,
Կր. Ոզմ.
ծ ա ր –
վ ի լ ,
Ագլ.
ծ ր ա ՚ վ ի լ ,
Ղրբ. ^ա՚վկ,
Խրբ. Պ լ.
ձ ա ո վ ի լ ,
Զթ–
ձ ա ր վ ի լ ,
ձ է ր վ ի լ ,
Տիգ.
ձ ա ո վ է –
ն ա լ ,
Պլ. Ռ.
ձ ա ո վ ն ա լ ։
ԾԱՐՐ
«
օձ որոյ
խայթուած
արկանէ ի
տապ և ի ծարաւ անհնարին,
ծարաւական
քարբ,
լ տ
.
Շ01սե6ք ճւթՏՁՏ,
ֆր.
ճւբՏՁձՏ»
Ատ. լեհ. (ըստ Նորայր, Բառ. ֆր. 404 ա),—
Տես նաև
ծ ա ր ա ւ
բառի
տակ։
"
ԾԱՐԻՐ,
ո, ի - ա
հլ. (գրուած նաև
ծ ա ր ի լ ր ,
ծ ա ր ո յ ր ,
ծ ա ր ո լ ր )
«
աչքի
քաշելու սև դեղ»
Եզեկ. իդ. 40. Երեմ. դ. 30. Ոսկ. ես. և մ.
ա. 10, բ. 5. որից
ծ ա ր ր ա ք ա ր
կամ
ծ ա ր ի ր
ք ա ր
«
թութի» Բժշ, Գաղիան.
ծ ա ր ր ե լ
«
աչքին
ծարիր քսել» Դ. թագ. թ. 30 (գրուած նաև
ծ ա ր ո ւ ր ե լ
Բանք իմ. 59,
ծ ա ր ի լ ր ե լ
Սասն,
էջ 71)։ Սրանց հետ նոյն
են նաև
ծ ա ր ո ւ Ր ,
ծ ա ր ո ւ ր ի կ
բոյսերը՝
իբր թրգմ. թրք.
թ ո լ –
ր ի ա
հոմանիշի,
(
ունի
միայն ՀԲուս. § 1178,
առնելով Կամարկապցուց և Սալաձորց ո ւց):
= Ասոր. *Հ–՝Հ
Հ
1
ՏՅ§13Ձ
«
ծարիր»
(8
ւ՜0Օ
1
<61աՁՈՈ, Լ6Ճ. Տ^ւ՜.
299
բ), որի հետ նոյն են
ասուր. ՏՏւձւձս (ըստ
2
ւոա161՜Ո)
և արաբ.
շ Յ յ և օ Տսճսճ
«
ծարիր»
(
Կամ ուս,
թրք՛
թրգմ. Ա. 632)։–ԱՃ.
ՇՁՈւա, քձէ.
ՇկՈՂ. 46 սանս, ^
ա
«
ներ­
կել» բառի հետ։ Հիւնք. հանում է
ծ ր ա ր
բառից։
Տ61ճշ1,
Մխիթ. հեր. § 215 ա֊
բաբ.
§31՜Աք «՚Տէւ՜6ԱբԱ^6Ո>
բա­
ռից է ենթադրում։
(
Այս բառը ըստ
Կամուս, թրք. թրգմ. Ա.էջ 866 նշա­
նակում է «աչքի դեղ, թութիա, աղտոր,
ծարիր և նմաններ»,
որի բայական
ձևն էլ է *Հ
031-
ք
«
աչքին
ծարիր քա­
շել, ծարրել». պատկանում
է արաբ.
յ յ ձ
^ՅՐՐ
«
փոշիանալ,
փշրել» արմա­
տին, որից
ունինք նաև
0
յ » ձ
ՏՅքքՅ
«
Հիւլէ,
շամանդաղ»,
օ^\^ե,
031՜
ՅքՅ
«
ցանած՝ սփռած բան, թափթփուք ևն».
միւս ս եմ ական
ցեղակիցներն
են ա֊
սուր.
231-
Ա,
եթովպ.
2
^^3V,
արամ.
8 *
Ո
ՃՅ
1"3,
երր.
"
Ո ք
XXX կամ
,-
Ոէ
21՜
հ
«
սփռել, ցրուել, ցանել»։
Բայց ա–
Fonds A.R.A.M