Ե1՚Ա
35
ԷՐԱ
է>61–ց, ՒւԱւտե.
2, 46
կասկածով
պ՞լ,
ճ3713Ո
(
գաղափարագրով
գրուած
ՈՁ"|2՛
թ Ա ւ Ո ա շհ )
< * § 3 1 Ձ Ո , * 2 3 1 3 Ո ,
զնդ.
2 3 –
քՅՐ
կամ
2313
Ո,
Ա//7/..
Ճ Յ Ո Յ Ո
կամ
7.
Ճ1&1՝ «բերան»։
ԳԻՌ.–Ղրբ.
ոէխ, որխ,
Երև. Շմ.
ըոէխ,
րոաէխ.
նոյն բառը դիտեն նաև Ագլ.
Գնձ. Դվ. Լ. Ղզ. Ղրդ– յատկապէս գործած­
ւում է «անասունի բերան»
նշանակութեամբ,
բայց նախատաբար
նաև մարդոց
համար։
(
Այս ձևի աւելի հին գործածութիւնն
ունի
Զքր. սարկ. Բ. 69, 120
ռեխ,
սեռ.
ոխի,
բց.
ոխէ
ձևերով)։
—
նոր թառեր են՝
ոեխալի, ոն–
խակալ
(
կամ
րռկալ), ոեխակալել, ոեխա–
ոարոաւո, ոեխնլ, ոնխաւոր։
ԵՐԱԽ
«
քահանայական
հանդերձի
պճրղ֊
նալոր սպիտակ
շապիկը».
Լմբ.
թգւրօրհ.
(
հրտ. Սիսուան).
ունի
միայն
Հացունի,
Պատմ. տարազի, էշ 246։
ԵՐԱԽԱՅ
«
անկնունք, քրիստոնէական
մր֊
կըրտութիւն
դեռ չստացած,
չմ կրտուած»
Րսկ. մ. ա. 19, 23. Եզն. «նորածին կամ դեռ
անխոս մանկիկ»
ճառրնտ. Մանդ, էշ 95,
«
տղայամիտ,
անմիտ»
Սեթեր. — հիմնական
նշանակութիւնը
առաշինն է. երախայութիւ­
նը կապ
չունէր տարիքի հետ. կային չափա­
հաս երախաներ և մկրտութիւնը
կատարւում
էր չափահասութեան
ժամանակ, յետոյ, երբ
սովորութիւն
դարձաւ մկրտութիւնը
կատարել
մանուկ ժամանակ,
երախայ
բառն էլ ստա­
ցաւ «մանկիկ»
նշանակութիւնը,
որից էլ յա֊
ռաջա ցաւ վերշապես
«
տղայամիտ»
նշանա–
կոլթիւնր (հմմտ. Մալխասևան, Մշակ, 1913,
֊\– 103)։
Սրա լաւագոյն
ասլացոյցը տալիս է
Վրք. սեղբ. 733 «Սրբոյն
Սեղթեստրոսի
եղեալ
ղաշ իւր ի վերայ
գլխոյ թագաւորին,
օրհնեաց
գնա և արարեալ երեխայ՝ գնաց» (յետոյ մր֊
կրրտելոլ
համար)։
Սրանից՝
երախայական
Մխ. ապար.,
երախայացեալ
Կամրջ.,
երա–
խայացացանել
«
մկրտել»
Կամրջ.
Շնորհ,
թղթ.,
երախայապէս
«
անկնունք մարդու պէս»
Կանոն. 156,
երախայս ւքիտ
(
նոր գրականի
մէջ), գրուած է նաև
երեխայ
(
երկրորդ
ձայ֊
նալորր
նմանեցնելով
առաջինին),
որից
ե–
րեխայութիւն
8
հ. իմ. ատ. Կանոն, ևն։
––
Կայ
ս
ւհլ.յ–ԼյՀյ
Հձճ\\< կամ
հւ1<== ֊ / ֊ ֊ - • -
նիք՛
^՛՛Ո
՛՜
ւ
քՅՃ1§
«
տղայ, մանչ,
ծառայ»
(1
ճձԱ, 1912, 48), որ սակայն չի ծածկում
հայերէն
ձևր։ Ուստի ենթադրում եմ, որ կար
ասոր.
*
քՅՃՅ
ձևր, որից փոխառեալ
են մի
կողմից
հյ.
երախայ
և միւս կողմից
պհլ. ՀԼ\–
Ճ1Կ. ձևերր։ — Աճ.
նՀԲ թուի
թէ ուզում է հանե^
երախ
բառից, ինչպէս երևում է «կաթնկեր, որ
չունի
բերան
խօսելոյ»
թացատրութիւ–
նից։ Թոփուզեան, Արծիւ Վասպ. էջ 41
«
Երկնել և երկեալ յա խ յալա ղ, և երե–
րիլ յաշխարհի»։
Հիւնք. եբր.
ռակայ
«
յի­
մար, անմիտ»
բառից։ Յակոբեան,
Բա­
նաս. 1900, 41 եբր,
՜՜\՝՛
\/6
^3X,
ա–
սոր.
^ ^ՅՐՃՅ,
արաբ.
31
X3X3,
ՀքՅւ՜Ր^Յ,
ասուր.
ՅՐՈԱ
«
ամիս»
թա֊
ոից,
ԲՅէաեՅՈ7,
ՀԱ, -908, 152
երախ
«
թերան»
թառից։
^61116է
հաւանական
է գտնում վերի
մեկնութիւնս
(
անձնա­
կան
)։
ԳԻՌ.–Ոզմ.
յէրախա,
Ա;շ. Մշ. Տփ.
Է Ր Է –
խա,
Հջղ. Հլր. Շմ.
արախա,
Երև.
ըրէ՚խա,
Ջղ.
ղարախա,
Ղրբ՛
ր ֊ ՚ ա ՚ խ ա ,
Մղը.
րրա՚խէ,
Գոր.
րա՛խա,
Ագլ.
ըրիւօ՛,
Հճ.
էյէխօ։ —
Նոր
բառեր
են՝
երախսաէր, երեխամայր, երե­
խավարի, երեխատէր, երեխեկ, երեխաթիւն
((
մի տեսակ
մահացու
հիւանդութիւն»։
+ ԵՐԱԽԱՅՐԻ
(
հնապէս գործածւում էր ա֊
նեզաբար. սեռ,
-
րեաց,
գրծ. -
րեօք
) «
առա­
ջին պտուղ, կանուխ հասած բերք» Եզեկ. խե.
6,
ի. 40, թ. օր. ժր. 1. Փիլ. քհ. յետնաթար՝
եզակի գործածութեամբ
ունի Յայսմ. գրուած
է նաև
երեխայրի
Դիօն. գ. 38, որից
նախե­
րախայրիք
Փիլ. քհ.։
֊–
Բարդուած
է
երսւ–
«
նախկին,
առաջին,
նախ»
֊(–
խայրի
«
պտուղ»
բառերից.
եր–,
երա–
նոյն է
առ
«
առջևը»
բառի հետ և իբր
բնիկ հայ կցւում է սանս.
բԱՐՅՏ,
յն.
Տթ^
ք
լտ.
թ61–, թքՕ,
բաՇ, հլտ.
թՈ
«
առաշ»
(
որից
բոաԱՏ,
բՈՇՐ
«
առաշին»)
բառերին
(
տե"ս
նաև հյ.
երի,
գւռ.
ոերի^.
հնխ.
թՐ–>^/– եյր–
ձայնափոխոլթեան
համար հմմտ. լտ.
թէ՜ւ
՜
Տ–
(.•
ԱՏ = $/.
–՚–՝
էց–
իսկ
եր ֊ = ա ռ
փոխանակու­
թեան համար հմմտ.
երասանակ ոոոա սան,
երկուսն էլ իրանեանից փոխառեալ։
Ըստ այ–
Fonds A.R.A.M