3 2 1
ԽԱՂ
խաղաղիկ
Եզն.
խաղաղութիւն
ՍԳր.
հետա–
խաղաղ
Բ. մկ. ա.19. Մծբ.
հողմախաղաղ
Ազաթ։
նՀԲ լծ. յն. ՀԱՀ–՚ղ՝ւս>Հ «խաղաղ»։ Տէրվ.
յ
\1
էՅՈՈ.
28
և նախալ. 112 համարում է
կրկնուած
խաղ
բառից, որ նոյն է դնում
խաղ
«
ճահիճ»,
խաղալ
«
շարժիլ»
ևն
ձևերի հետ։
1
^01161՜, ճոՈ6Ո.
V I
յն.
՝/7
յ–
),
Տ(0
«
խաղաղացնել»
բայի հետ։ — Հիւնք.
յն. –ՀԱւ/ղւագ «խաղաղ»։
Աճառ.ՀԱ
1899, 233
համարում է նոյնպէս
կըրկ–
նական։
ԳԻՌ.֊Ալշ.
Ախց. Խրբ. Մշ. Մրղ.
Ոզմ.
Աեբ. Սչ.
խաղաղ,
Տիղ.
խաղաղ,
Երև. Տփ.
հաղաղ։ —
Պ լ, կայ միայն
խաղաղղիլ
«
հան­
դարտիլ»։
Առանձնապէս
կարևոր են
խաղա–
կանջ
(
իմա՛
խաղաղականդ)
«
հանդարտ,
հանգիստ, անվրդով»,
խաղուել, խաղուեցնել
Սվ.,
խաղոփլ
Ակն. (փխ–
խաղաղուիլ
ևն).
հմմտ.
խաղւ|եցնել
«
խաղաղել, հանգստաց­
նել» Քուչ. 75։
ԽԱՂԱՄՈՒԾ
«
տխուր, տխմար,
տրտում»
Բառ. երեմ, էշ 137, «տխուր»
ՀՀԲ, որից
խաղամծիլ
«
խոժոռիլ»
Բառ. երեմ, 137,
«
տխբիլ»
ՀՀԲ։
ԽԱՂԱՊԱՏԻԼ
«
լալով փաթաթուիլ, պաղա­
տիլ, լալով
աղերսել»
Ոսկ. մ. բ. էջ 435.
Եփր. ապաշխ. 194. Եղիշ. գ. էջ 50. Յհ. կթ
որից
խաղապատանք
«
աղերսանք, լաց, կոծ»
Փիլ. իմաստ. 100։
֊
Անշուշտ
կազմուած է
խաղ
և
պատիլ
բառերից,
բայց
ինչպէ՞ս
պէտք է մեկնել
խաղ
«
լաց»
ձևր։
ԽԱՂԱՋ
տե՛ս Խախաչ։
ԽԱՂԱՏՈՒՆ
«
մեծատուն».
ունի
միայն
Բառ. երեմ, էչ 137։
ԽԱՂԱՎԱԹ
«
մի տեսակ
անծանօթ
բոյս
է» Բժշ. ունի միայն ՀԲուս.
8
974,
—
ԽԱՂԱՏԻԼ
«
մ ոլորիլ, գայթակղիլ», նո­
րագիւտ բառ, որ մէկ անգամ գտնում եմ
գործածուած
Աոկր. 581 «Մի՛ խաղատիր,
ասէր, ո՜վ թաղաւոր, այլ...», որի դէմ փոքր
Աոկր. ունի «մի՛
անգիտանար»։
֊
Յ ո յ ն բնագիրր համապատասխան
տեղն
ունի
(17) «
ձէճա
(
տե՛ս
Տ(1)*ք,0է–Օ՚յՀ Տ /Օ֊
X^օ•սxօՍ
1՝.–/.–/
յ.–ղ–.
Լյէօօա,
(
^քօէ՜ճ 1893,
Արմատական բաււաոան— 21
էջ 289). այս բառր բիւզանդական
յունարէ֊
նում նշանակում է «\օ
Տ6ճսՇ6,
մ ոլորիլ, հրա­
պուրուիլ»
(
ՏօբհօշԽտ 831),
բայց րստ ո֊
րում հին յոլնարէնում
նշանակում է «խա­
ղալ, զուարճանալ»
ևն, թարգմանիչն
էլ հայ.
խաղ
բառից
յօրինել է
խաղատիլ։ —
Աճ.
ԽԱՂԱՒԱՐՏ, ի-ա
հլ. «պալար, ռռեցք»
Ել.
թ. 9. 10. Եղիշ. հրց. 54. Փիլ. Յհ. կթ. 198.
«
քաղցկեղ»
Գաղիան. գրուած է նաև
խա–
ղուարտ,
որից
խաղուարտեցուցանել
«
ու­
ռեցքներ յառաջ բերել» Աարգ. յկ, ր, (էջ 146)։
Այս
միևնոյն
բառն է՝ որ գործածուած է
Յայսմ, մայ, 3
խաւաոտիլ
ձևով և «մորթը
ա յրուելով փապարիլ,
բշտիլ»
նշանակու­
թեամբ. «Արկին զնա ի յեռացեալ ջրով կաթ­
սայ... և նա առեալ երկու ափովն
ջուր և
արկ ի ձեռսն
դատաւորին, և
առժամայն
խալարտեցան և քերթեցան
ձեռք դատաւո­
րին»։
նՀԲ մեկնում է «խոյլ ալարտեալ կամ
վերտեալ»։
Հիւնք.
սաղաւարտ
բառից։
ԽԱՂԲ, ԽԱՂԲԱԿԵԼ
տե՛ս
Հաղբ։
ԽԱՂԽԱՂ
«
ծովի
խութք, խարակ»,
ունի
միայն ՓԲ՝ առանց վկայութեան։
Անստոյգ
բառ։
ԽԱՂԽԱՄ, ի-ա
հլ. «վանդակի
ճաղերը»
Վեցօր. 198, որից
խաղխամե այ
«
վանդակա֊
հիւս» Պտմ. աղէքս. 22։
նՀԲ
խաղ խաղ
ձևերից։ Աճառ. Արա­
րատ
1911, 420
կրկնուած
համարելով
խաղ
արմատից, համեմատում է լազ.
0
X116
«
կամուրջի
ճաղերր» բառի
հետ։
ԽԱՂՃ.
արմատ
առանձին
անգործածա­
կան, որից կազմուած են
խաղնոլնք
«
կռճիկ»
Տիմոթ. կուզ, էջ 324,
խաղնախուղն
(
կրրկ֊
նուած ձևով) «կռճիկ» Ոսկ. ա. թես. էջ 447.
նիւս. կազմ. Գաղիան.
խաղնմունք
կամ
խող–
նըմոլնք9
«
մկանունք»
նիւս. կազմ,
խաղննե–
լի
«
թերամարս կամ անմարս»
նիւս,
կազմ։
նՀԲ
խաղնախոսլն
հանում է
խին
բա­
ռից, իբր
խինուխուն, խին Ա խոչ։
Բոլո–
րր միասին
վերի ձևով բացատրեց Ա֊
ճառ. Հաւ. սոր բառ եր
Տիմոթ.
Կուզի
մէջ, էջ 77,
ԽԱՂՈՂ
(
եզ. սեռ.
–
ո յ ,
յգ. սեռ.
–
աց^
«
խաղող»
ՍԳր. Կոչ. որից
խաղողաղաոն
Fonds A.R.A.M