ԽԱԽ
3 1 7
ած նաև
խախցոց, խաւլցոց
(
իբր ռմկ.) Գա֊
ղիան. ներկայ գրականի
մէջ նշանակում է
«
կիսամարս
ուտելիքի
ձևացրած
իյիւսր՝
ււտամոքսի
մէջ»։
Հիւնք.
խօսիլ
բայից։
ԳԻՌ.֊Այս
բա՞ռն է թրքախօս
հայերից
Ատն.
խախաչ
«
խախաց» (րստ Պէտէլեան,
Արևելք 1888 նոյ. 8 — 9),
ԽԱԽէ՚Ծ
«
խորտիկ կամ մանր»,
ունի մի֊
այն Բառ. երեմ, էջ 136. իսկապէս
խարկած
լ՛մակի կտորտանքն
է, որ այժմ էլ գաւառա֊
կանների մէջ կեն դանի է հետևեալ ձևերով.
Պ լ.
խարխրնձի,
Աեբ.
խարխըզի,—
որ և
խար–
խրզին
Ակն. Ավ.,
խորխոզին
Երև.,
խարխզի
Ախք. ննխ.,
խո ազ
Ագլ.,
խրզիւզիւ
Գնձ.,
խզուզ
Ագլ.,
խորխոզիկ
նբ.,
խ ա րխիզայ
Վն.,
խ ա խիզայ
Վն.,
խարխնծին
Ասլ.,
խզղոլրդ
հւրբ.,
խարխնծիկ
Պ լ. — սրանց հետ նոյն է
նաև վրաց.
6
<՝*եօդ՚\Տօյօ խոխոզիկի
«
ՕՈՕաա
ԽԱԽՈՒՏ
«
խարխուլ, անհաստատ»
Իմ. ղ.
3.
Ոսկ. յհ. ա. 11. բ. 22. «գաղթ, փախուստ»
Ոսկ. մ. ա. 8. որից
անխախուտ
Ագաթ. Եղն.
խախտել
ԱԳր. Ոսկ. ես. Եզն.
խախտումն
«
քակտումն»
Պիտ. «տեղից
հանելր»
ճառ֊
րնտ. այս վերջինները սղուած ձևեր են. բայց
յետնաբար
ենթագրուևլ է թէ արմատն է
խախտ
«
խախուտ, քանդուած»
Արձ. 1292 թ.
(
Վիմ. տար. 135), որից
անխախտ
Օրրել.
Ոսկիփ. (նաև արդի գրականի
մէջ)։
Տ ս § § 6 I I
7
1, 447
իբր բնիկ հայ հա֊
մ եմ ատում է հհիւս.
Տ
1
<
Յ
1
<3
«
ցնցել»,
անգսք.
ՏՇՅՇՅՈ
«
ուժգին
ցնցել», հիռլ.
ՏԸՅ՜ւՇհ, Տ1՜31§
«
անցնիլ»,
ԸԱքՈՏՕԱ^ԱԺ
«
փոփոխմունք»,
ՇԱ1՜ՈՏ031§էհՅ
«
շար֊
ժում»
բառերի
հետ։
Հիւնք.
քակ­
տել
բայից։
ԳԻՌ.֊Ախց. Կր. Մշ. Սլմ. Վն. Տփ.
խա­
խուտ,
Ալշ. Երև. Խրբ. Հմշ. Պ լ. Ռ. Սեբ.
խա–
խուդ,
ննխ.
խախութ
(
բայր՝
խախթէլ^),
Ոզմ.
խախօլտ,
Տիգ.
խւոխուզ,
Ասլ.
խախիւդ. խա–
խիւ*՛,
Ատն,
խարխոլդ։
ՓՈԽ. —Ռրք. գւռ. Կես.
ՃՅՃՕճ
«
խախուտ»,
XՅx^ձ13^ռՅ^
«
խախտրլ, փլփլկիր–
օր.
ես 6՝/
X^X^Ճ1^1Ո^Տ
«
այս
տունր
խախտուել՝
հնացել է»
(
Բիւր– 1898, 712). թրք. գւռ.
Եւղ.
Տ.
Հ
Հ ֊ – – – ,
XՅX
^Ճ
«
խախուտ»
(
Յոլ–
շարձ. 330 և Բիւր. 1899, 798). գւռ. թրք. և
յն. Ատն.
XՅ ^ X ս ճ
«
խախուտ»
(
Արևելք 1888
նոյ. 8— 9)։ — Պատահական
նմանութիւն
ու֊
նի ուտ.
խախա
«
կոտրած»։
Պատահական
ծամեբ — քրդ.
XՅ^Ո
(
ՒԽա § 469),
յն.
՚
Հ<՜<7.է<1>
«•(
Ա&ա 8ւՕԱԱ);;
ուժգին
հրել», որ յիշում է
1\.31՜
օ1ւ06Տ,
1
^(033.
30–(՝
Հ0.
198,
րստ որում
նոյն բառր ունի նաև
ձևր։— Ո՛չ թէ
վուխառութիւն,
այլ համամայր
ծագում են
ենթադրում վրաց.
ե ^ ե
՚
յ փ օ
խախուտի
«
փրխ֊
րուն»,
5
ց^հ»ե՝յ»)
(
«)
Ո&^ դախախոււոերա
«
փխրիլ»,
Տ050ձ0՚յյ(8)ց&>յյշոօ
դախախուտերուլի
«
ծակ֊
ծ րկած»։
–
|–ԽԱԾ.
արմատ
առանձին
անգործածա֊
կան. երևում է
խածանել
բայի կար. եզ. գ
գէմքում և հրամայականի
մէջ. որից
խածա­
նէ)
«
խածնել,
կծել, խայթել,
խոթել» Միք.
ղ. 5. Օր. ր. 15. Ոսկ. յհ. բ. 4.
հաս և խած
աոնել
«
ան յա գա բար
ուտել»
նեղոս 676.
խածանումն
Պրպմ.47.
խածուած
նար.
խա­
ծատել
Գազ. է. 15. Ոսկ. յհ. բ. 2.
անխա ծ
«
առանց
խայթուելու»
Եւագր. 337.
խսւծա–
տանք
Եւս. պտմ,
օձախած
Գնձ.
հալանա֊
բար նաև
խածի
«
կտնառք,
թռչունի
առաջին
ստամոքսք»
Վեցօր. 174 (սխալ
գրչութեամբ՝
էջ 89
խամծի.
այս մասին տե՛ս ՀԱ 1911,
301),
որից
խածեակ
«
փոքր խածի, ճպուռի
ւիորի մաշկեղէն պարկր» Վեցօր. 174 (այս
բառը ՀՀԲ հասկանում է «ճպուռի
խայթո֊
0
Ր»)
։
–
Բնիկ
հայ բառ՝ հնխ.
1
<Ւ13(1–
արմատից,
հմմտ. սանս. \(.\\ձձճ\.\ «ծամել, կծել»,
1(
հ
՜3–
(1
Յ–
«
կեր», պրս.
ճ&տձճՈ
«
ուտել,
ծամել»–=քրդ.
Ճ31Ո
(
Ււօւ
՜
Ո
§ 469),
յն.
^անա՝/
«
որսի
մահակի
° ՚
ա
յ ր ի երկաթէ ատամնե­
րը, սուր, դանակ», ՝/.՝1<Տ
>նգՀ
«
ծխնի»
(
բուն
«
ատամ»),
1
Րէան7
.
ճՀյ՝է
«՚
Լ
ա
1
րի
անասուն»
(
Ց օ ւ Տ Յ Շ զ
478),
լիթ.
եՅՈճԱ,
1
<Ձ
Տէւ
«
խածնել,
կծել», լեթթ.
ևԱ02Ա,
եսՕՕԱ
(7
քՅԱէՈ13ՈՈ
116),
ալբան.
Ւա
«
ուտել»,
հսլ.
1
<ԱՏՅէ1,
ռուս.
ճ ) Ը 3 7 ե
«
կծել»,
պշՏՂհՇո
«
խայթել,
կծել»,
Յև֊հԼ^Շաւ
«
աղանդեր»,
1
Օ/Շ01<՚ե
«
մի կտոր»,
բուլղար.
Կ՜հ
՚
ՏՅքՈ
«
խլել,
վւրցնեյ»,
1
քհ՚Տ՚հԱ
«
կտոր», սերբ.
1
<ԱՏՅէ1
«
լափել», չեխ.
1
<ՕԱՏՅ–
II
«
կծել», լեհ.
1
<§Տ^
«
ժանիք»,
ձայնդարձով)
Fonds A.R.A.M