ԽՍ.Թ
3 1 2
ԽԱԺ
նոյն մեկնութիւնը
կրկնում է
հօ
՚
ւՏՏւՇզ
8 8 ) ։
ԲՅէաեՅՈ>՛
ՀԱ 1903, 151 կցում է
այս
միևնոյն բառերին ե ենթադրում է
հնխ.
Տ ՚ օ է հ
արմատի հետ նաև
1
<հՅէհ
ձևր, որից դնում է հայերէնր։
—
Տշհշք–
էշԽաւէշ
8 8
28, 312
հսլ.
եօէօՐՅ,
իռլ.
ՕՅւհ
«
կռիւ», գերմ. ԽձՇ1՝
«
կռիւ, վէճ»
բառերի
հետ։ Պատահական
նմանու֊
թիւն
ունին արաբ. յ^^՜
ՃՅ+ՅՐ
«
վնաս,
վտանգ»,
11111
X3^3
«
փորձանք,
վտանգ», եբր. ՝~\ք\ք\
XII՜
«
ծակել, ճեղ­
քել», նաև արաբ. 0)\ձ.տ
գՁնՅքՁ
«
ա֊
պականիլ»։
ԽԱԹԵԼ
«
նուաղիլ, թուլանալ»,
ունի
միայն
Բառ. երեմ. էջ 136,
որից և ՓԲ
(
յաւե­
լուած), առանց
վկայութեան։
՛
ԽԱԹՐԻՆ
«
տիկին կամ թագուհին
հազա­
րաց» Խոր. աշխ. «իշխանուհի, տիկին» Մ ա֊
զաք. աբ. 10. Օրբել, հրտր. էմ. էջ 266։
= Թաթարական բառ է. հմմտ. արևել.
9
ՐՔ–
Օ ՚ Տ ^ ՚ ք "
ՃՅէԱՈ
«
ազնուական
տիկին»,
չաղաթ.
^ Տ
՚
փ Հ8 խ Ո
կամ
*
ԱէԱՈ
«
կին
(
ք ^ Յ Ա )
կամ մեկի
կինը
(՝
Գ1շ1ն)», Օփ
ՅէԱՈ
«
կանանոցի
առաջին
կինը» կամ
«
ուսուցչուհի,
վարժուհի»,
եաքութ.
X0 -
էԱՈ, ՃՅէՅՈ
«
տիրուհի, տանտիկին»,
Ճ0էս01
«
աղջիկ»,
ույղուր. Ր~*^~^Հյ
զՅէՍՈ,
ալ֊
թայ.
X3^1
^^Ո
)
չինական թրք.
XՕէսՈ,
մոնգոլ.
>։2էԱՈ,
օսման.
զՅճ9Ո
«
տիկին,
կին»։ Թաթարականից
փոխառեալ են նաև
պրս.
ՀՀ*–*–֊֊
X3 ա ո
«
տիկին»,
շ^՝–\
ՅլԱՈ
«
ուսուցչուհի»,
քրդ. ւ1;շ
ձ
––֊
XՅէսՈ
«
տիրու֊
հի», վրաց.
հձէո՚յյՔօ խաթունի
«
տիկին»,
սպան.
ՈՁէսՈ,
բուլգար. հձձւ՝՚Ո2Լ, սերբ,
1
^3–
ՃԱՈՅ
«
թրքուհի» ևն
(
Ցտէ՜ոտեշք 4 6 6 ) ։
Ըստ
ՏՁ
16
Ո
13
ՈՈ
14
ճհ* 1913,
էջ 1131 այս
թաթա֊
րական բառն էլ փոխառեալ է սոգդ.
^–*–^Լ5^=*–
Է1սէ31ՈՅ
«
թագուհի» բառից, կամ ըստ
(
յ Յ Ա –
էհւօէ,
ՕՀՃՈՂ
.
տօքձ.
121,
սոգդ.
x\V
^է^ոI
«
թագուհի»
բաոԼից՝ որ
XV
^էՅ
\
V
«
թագաւոր»
բառի իգականն է։ Այս վերջինր
կազմուած
է րստ ա\\\ճ
ա ն 17, 109—12
յն.
ԺՈՕՀ–
թՅէ՚աթ
ձևի վրայից՝
իրան.
XVՅ -
«
ինքր» և
[
^IV- «զօրել կարողանալ»
բառերից,
իբրև
օ ինքնակալ»։—Հիւբշ.
159։
ԳԻՌ.–Գործածական է Ախց. Երև. Մկ. Պլ.
Զղ. Աեբ.
խաթուն
«
տիկին, ազնուական
կին»
ն\շանակոլթեամ բ. նաև Պ լ. «զգօն, պար­
կեշտ, ծանրագլու խ (կին)»,
Ալշ. Մշ.
խա–
ս։ուն
(
իբրև
պատուանուն
կանանց),
Երև.
Վն. «աչքի
բիբ», Զթ– «տիկնիկ,
կուկլա»,
Խտջ. «հօրեղբօրկին»,
որից
խաթոլնիկ, խա–
թանանա կ
«
խաթունի պէս,
ծանրաբարոյ»,
խաթունմայր
Ակն. «սկեսրոջ
ները»,
խաթ–
մամա
Վն. Տիգ. «մեծ
մայր»,
խաթունմա
Նկ. «տիկին»,
խաթմա
Ավ. «զոքանչ»,
խա–
թռւնակ
«
Տիրամօր
նուիրուած
սուրբ
ջուր»։
ԽԱԺ
«
հաստ, թալ»
(
ձայնի և գրի հնչման
համար ասուած)
Թր. քեր, 59. Մագ, Երզն.
և Նչ. քեր, փոխաբերաբար
նշանակում էր
նաև «կոպիտ»,
որից կրկնոլթեամբ
խաժա–
ւ1ուժ
«
հասարակ, գռեհիկ ամբոխ»
Յհ. է. 48.
Եփր. եփես. 147. Փիլիպ. 164.
խաժաբանել
«
տգիտութեամբ՝
խակութեամբ
խօսիլ» (ի֊
մա՛ կոպտութեամ՛բ, գռեհկաբար)
ԱԲ.
խա­
նութիւն
«
տհասութիւն,
տխմարութիւն, խա֊
կոլթիւն» Արծր. հրտր. Պատկ. էշ 232 (ունի
խաժութիւն հասակի^,
թերևս նաև
խաժւքւստ
«
մատնեմատ»
Կոյլաւ, Բառ.
գերմ. 1203 ա
Լաղբիլրը
անյայտ)։
ՆՀԲ
խաժամուժ
մեկնում է
խաժ
բա­
ռով։
Հիւնք. պրս.
խէլալուշ, խէլավուշ
«
ժխոր»։
Գազանճեան,
Արևել. մամ.
1902, 77
խաժ
բառից կրկնուած՝
մ
յա­
ւելուածով։
ԽԱԺ
«
կապտականաչ
գոյնով» (աչքի, ձի­
թապտուղի
համար
ասուած)
Շնորհ, առ.
116.
Վստկ. 42. Կեչառ. Հին քեր. որից
խա­
ժագոյն
Տօնակ.
խաժակն
«
խաժ աչքերով»
Անյ. պորփ. Պտմ. աղէքս.
խաժակնութիւն
Պորվւ. Անյ. պորփ։
ԳԻՌ.–Ոզմ. Վն.
խաժ,
Խրբ. Սլմ.
խաժ.
նոր և հոմանիշ բառեր են Ախց. Կր.
խաժիկ,
Սեր.
խաժուժիդ,
Ալշ. Մշ.
խաժումաժ.
կայ
նաև
խժուժ, խաժուկ, խ ա ժ ո ւ կ ա չ ւ լի
. ֊
ն ո յն է
դարձեալ
Խրբ.
խաժ
«
աչքի
վրայ
իջած
վւառ», որից
խաժկտալ
«
աչքր շաղոլիլ,
մութ
տեսնել»։
ԽԱԺՈԻԱ'1
«
մի տեսակ
գարնանային ծա­
ղիկ է» Աալաձ. ունի միայն ՀԲուս.
§
963։ —
Կայ Մշ.
խաժըք
«
մի տեսակ
բոյս, երկար
Fonds A.R.A.M