է մեր
լ ո ւ ս ն կ ա յ
բառին։
Պասմաճեան,
Մասիս 1893, 251
լ ո ւ ս ի ն =
արքադ,
տա,
իբր աուրանեան բառ։
Ալիշան, Հին հալ.
էջ 103
լ ո ա ի ս =
խար,
լոս ն ա ։
Հիւնք. լտ.
1
սճ
«
լոյս»,
տօ1
«
արև» և յն.
7
|/.՚.օ;
«
ա֊
րեգակ»։ Բձէահտւպ ՀԱ 1908, 152
հ ա ­
ւ ա լ ո ւ ս ն
մեկնում Է հնխ.
ՁV0
-
^^'1ս1^՚6Ո
«
թռչունի
ձայն», իսկ Ս ագրզեան ՀԱ
1909, 335
սումեր.
§ 3 . 1 ս
§ ՏՁ– § Ա
«
հաւա­
լուսն»։
Կոլրտիկեան
(
տե՛ս 3. Գ. Մ.,
Պատմ. գրակ. Էջ 17)
լ ո ւ ս ի ն =
պրս.
1
ս՜ՃՁՈ
«
լուսին»։
ԳԻՌ.֊Ալշ.
Ախց. Կր. Հճ. Հմշ. Մշ. ննխ.
Պլ. Ջղ. Ռ. Սեր. Սչ. Տփ.
լուս,
Տիգ.
լ՛ուս,
Սլմ.
լուէս,
Րզմ.
լ ՚ յ ո ւ ս ,
Մրղ.
լոլԻս
(
Կալաջուղ
լէօս^),
Ագլ. Ասլ. Գոր. Ղրբ՛
Մկ. Շմ.
լիւս,
Ակն.
լ է օ ս , լիւս,
Երև. Հճ. Հլր.
լ ի ս ,
Խրբ.
լ օ ս ,
Վն.
լ ո ս ,
Զթ–
աս
–—
Հճ.
ննխ.
լ ո ւ ս ի ն ,
Ագլ.
լ ի ւ ՚ ս ի ն ,
Սչ.
լ ո ւ ս ի ն ,
լ ո ւ ս նի գ ա ,
Ջղ.
լ ո ւ ս ­
նակ,
Ախց.
լ ո ւ սն ա կ ,
լ ո ւ ս նյ ա կ ,
Ալշ.
լ ո ւ ս ­
նաց,
Մկ. Վն.
լի ւ ս ն ա կ ,
Ալմ.
լի ւ ս ն ա կ ,
լ է օ ս ն ա կ ,
Րզմ,
լ»օսնակ,
Տփ.
լ ո ւ ս նի ա կ
(
ոճով
ասում
են
լ ո ւ ս ի ն - լ ո ւ ս ի ն
«
ուշ
ուշ»), Մշ.
լ ո ւ ս ն յ ա ց ,
Սեր.
լ ո ւ ս ին գ ա ,
Ղրբ՛
լիւսնրգՏա,
Գոր.
լ ի ւ ս ը ն գ ՚ ա ,
Պլ.
լ ո լ ս ո լ ն գ ա ,
լ ո ւ ս ն ց ա ,
Խրբ.
յ ո ւ ս ո ւ ն գ ա ,
Ակն. Ասլ.
լ ի ւ ս ի ւ ն –
ղա,
Զթ–
լ ո ա ա ն ղ օ , լ ո ւ ս ո ւ նղ ո ,
Շմ.
լ ի ա ն ա հ ա կ ։
(
Սրանց մէշ
լ ո ւ ս ն կ ա յ
ձևացած
էհինհյ.
լ ո ւ ս ­
ն ա կ ա յ
բառից՝ իմաստի
այնպիսի
փոփոխու֊
թեամբ, ինչպէս է
արԱ
գրբ, «արեգակի
լոյսր»,
աշխ, «արեգակ»։
ննխ, զանազանում է դեռ
լ ո ւ ս ի ն
«
լուսին» և
լ ո ւ ս ին գ ա , լ ո ւ ս նին գ ա , լոլս–
լին գ ա , լ ո ա ս ւ ն գ ա
«
լուսնկայ
գիշեր»)։
Լուսն
բառր պահում են Խրբ, Մշկ,
լո ւ ս ա վ օՐ ,
Տփ.
լ ո ա ա ւ ո ր վ ա ծ
«
աչքի վրայ փառ իջնելով կուրա­
ցած», ննխ. Տփ.
լ ո ւ ս ա ւ ո ր ո ւ ի լ
«
կուրանալ»։ —
նոր բառեր են
լ ո ւ ս ա բ ա ց , լուսաւլէմ, ( ո ւ ս ա ­
հոդի, լ ո ւ ս ա ղ բ ի ւ ր , լ ա ս ա հհ ի , լ ո ւ ս ա ս տ ղ, լ ո ւ ս –
ս ը թ ի ,
լ ո ւ ս ն ա հ ո ղ , լ ա սն տ ե ր Ա ի,
լ ո ւ ս տ ո ւն ,
լ ո ւ ս փ լ ի լ
ևն։ — Ատանայի
թրքախօս
հայերր
ունին
բ ա ր ի լ ի ս
«
բարի լոյս»,
մ ո ա ա ր ս ւ ր
«
լու­
սարար»,
լ ո ւ ս ա վ ո ր ի չ
«
լուսաւորիչ»
(
Արևելք
1888,
նոյ. 8 — 9)։ Հճ,
լ ո ւ ս ի ն
(
ըստ
Թէրզեան,
Ամէն, տաբեց. 1924, էջ 197) և Սվեդ.
լ ո ւ ս –
սէն՚ւ՝՝
պահում են «պայտ»
նշանակութիւնր։
4-
ԼՈՅՏ
«
անարգանք,
թշնամանք»
Փիլ. ժ.
բան. էջ 243, որից
լ ո ւ տ ա լ
Եփր. փես. 422.
Փիլ. Պիտ.
Յհ. կթ. որև
յ ո ւ տ ա ն ա լ
Սարդ. յկ.
դ.էջ 58 բ.
լ ո ւ տ ա յի
Պ իա.
յ ո ւ ա ա կ ա ն
«
նա­
խատական»
Երզն. մտթ. 128 և քեր.
լ ո ւ տ ա ն ք
Պիտ.
Յհ. կթ. կայև
լ ո ւ տ ա կ ե լ
ձևր՝ որից ու­
նինք
լ ա տ ա կ ո ղ
«
նախատող,
հայհոյող»
(
նոյնպիսի
բերան և զազրաբան
խօսողաց
մարդկան լոլտակողացն.
Ոսկ. ճառք
439)։
= Բնիկ հայ բառ՝ հնխ.
1
օսԺ–
արմատից,
որի
1
օւճ–
«
լուտալ, նախատել»
ձևից են յա­
ռաջանամ
յն. \մ–Գկ ճւԼօԱյԼ
(
Հեզիքիոս
յ
«
խաղալ, զուարճանալ, կատակել»,
/
Օւ8օքՅՏ
(0
«
նախատել, այպանել,
յանդիմանել»,
ճօւ–
ՕՕթՕ^
«
նախատանք, նախատող, նախ ատ ա֊
լից» (որոնց մէջ ֊՛Հյ–
մասնիկ
է), լտ,
\
ճճօ «խաղալ, զուարճանալ, խնդալ, կատա­
կել, ծաղրել, կեղծել,
1
ս(1ւԱՏ
«
խեղկատակ»,
1
սԺսՏ
«
խաղ, զուարճալիք, կատակ, ծաղր»,
հին ձևը.
101
ճ0Տ
(
իմաստի
զարզացմ ան
համար հմմտ. մբգ.
ՏշՒսւոբք
«
կատակ, ժա­
մանց»
ե. նոր գերմ, «լուտանք»),
միռլ,
1
Ձ1
(1–
ս 1 ա
«
յանդիմանել»,
կելտ,
*1
1
ՏՏ0-
«
նախա­
տել»
(801
ՏՁՇզ
586,
աՁ1ճ6 444,
ԸօԽւպ
2, 402,
ՏքՈ0սա6ւ116է 5 3 6 ) ։ ֊ « ճ .
ՆՀԲ (որից նաև Հիւնք.)
յն.
ճօւնօթԽ
և
/.
օւՏօթւՕ.
ձևերի հետ արդէն համեմա­
տել էր։ Վերի ձևով մեկնեց Աճառ. (ան­
տիպ),
որին
համամիտ է նաև Ի\շւ\1շ.
(
անձնական)։
Լ ւ ճ 6 Ո
1
Բ 44, 191
հսաքս.
1
սէէ"1,
հանգլ. \յէճ\,
հբգ.
1
սշշԱ, Աւա1
«
փոքր,
աննշան»։
–)–
ԼՈՅՑ
«
կրակ կամ ճրագ վառել», ար­
մատ՝ որ իբրև առանձին բառ գործածական
Է
միայն իբր
լ ո ւ ց ա ն ե լ
բայի կտր. եզ. գ. դէմքր
և իբր հրամայական,
որից
լ ո ւ ց ա ն ե լ
«
վառել»
ՍԳր.
լ ո ւ ց կ ի
«
վառելիք
նիւթ» Մծբ. (նոր գրա­
կանում իմաստը փոխուած).
լ ո ւ ց ո ւ ն
«
վա­
ռած, լուցեալ»
(
չունի ԱԲ) Իրեն. հերձ. 125.
յ ո ւ ց ո ւ մ ն
Նար.
հ ր ա ղ ա լ ո յ ց
Մծբ. Գնձ.
կրակա­
լ ո յ ց
Կզնկտ.
ջ ա հ ա լ ո լ ց ո լ թ ի ւ ն
Ածար. մկրտ.
լ ո ւ ց ա փ ա յ տ
«
լուցկի»
(
նոր
բառ)։
–\–
Բնիկ
հայ բառ. պատկանում է հնխ.
1
օսԱ՚–
արմատին, որի ուղիղ ժառանգն է հյ.
լ ո յ ս ,
սրան ցեղակից
ձևերը տե ս
լ ո յ ս
բառի
տակ.
լոյց
ծագում է նոյն արմատի
Տ
-
ով
աճա ծ
Խս ե ՚ Տ
ձևից (հմմտ.
վ ե ց
ՀԼհնխ.
ՏV6-
Fonds A.R.A.M