ԼԻՐ
280
ԼԻՐ
քննութեան
Մանանդեանի, Տեղեկ. ինսաիա.
Բ. էջ 30՝հաւասար է 326 գրամի, այժմ Հա­
յաստանում
լիարը 6 տաճկական օխա կամ
12
ռուս՛ական թունկա է) Յհ. ժբ, 3, ժթ. 39.
Ոսկ, ես. Մագ. — առաջին երկու
վկայութիւն֊
ները հաստատապէս
ցոյց են տալիս, որ լիտ֊
րը իրօք հին ժամանակ
փոքր չափ էր. երբ
Մարիամ մի «լիտր» նարդօս է վերցնում Յի֊
սուսի ոտքերր
օծելու համար կամ Նիկոգե֊
մոսր 100 «լիտր»
զմուռս է վերցնում
3
ի սու֊
սի մարմինը
զմռսելու համար, անշուշտ
խօս֊
քը փոքր չավւերի մասին է։ Աւելի յետոյ լիտ–
րր դարձաւ մեծ չափ. ևՈրս. մրկ. 381 գնում
է լիտրր իբրև «հայկական մեծ չափ»,
յիշեց֊
նելով միևնոյն ժամանակ թե լիտրր րստ հր֊
րէից է «սիկղ, չորս դրամի
ծանրութիւն»։
Գրուած է նաև
ղիտր.
որից
լտրանոց
9,
քր.
աարկ. Բ. 140։
= Յն, ճ՚ւՀթՕ. «12 ունկիի ծանրութիւն. 2. մի
փոքր դրամ», համարւում է փոխառեալ
միջ֊
երկրեան
*119
քՁ
ձևից, որ միւս կողմից էլ
սալած էլտ.
1
ւԵւ՜Ձ
«
կշիռ. 2. ֆունտ»։
Այս եր­
կու բառերր այնուհետև տարածուեցան
ամէն
կողմ. ինչ. ֆրանս.
ԱէէՇ,
իտալ.
Աէւ"Ձ,
թրք.
15
է1՜3,
վրաց. \ւԵ2ւ,
հսլ. ռուս,
յաւթՁ,
գերմ.
Աէ&ք,
լեհ. չեխ.
ևն.–մյն.
ճ՚ւֆթ., հսլ.
1
ւտա,
ֆրանս.
1
ա
–6
ևն.
428,
8
օւ–
ՏՅՇգ 585,
861–
Ո61
«
Մ
725)։֊
Հիւբշ. 352,
Հներից Անան. շիր. (հրտր. Պատկ. Էշ
28)
մեկնում Է «րստ հռովմայեցոց
լե­
զուի հարթութիւն»,
(
ակնարկում
Է լտ.
1
ւԵւ՝3. «հաւասարակշռութիւն,
մակերես»
բառր),
Ուղիղ մեկնեց նախ Ալգերեան,
Բցտր. չփ, և կշռ. Էջ 89, յետոյ ՆՀԲ ևն։
ԳԻՌ. — Երև, Տիգ. Տփ.
լիդր,
Հմշ.
լիդրը,
Ախց.
լիտո,
Խրբ. Հճ. Սեբ.
լիր. —
Խլ.
ղիտր,
Ջղ.
ղիդր,
Ալշ– Մշ.
իփդր,
Վն.
կիտր։
ՓՈԽ
Հայերէն Աւետարանի
վրայից
մ ր ֊
տած է քրղ. թարգմանութեան
մէջ Յովհ. ժբ.
<2.ԼդըՐ
քի պր փրռ պոլհա խ՛ալիս ռոլնա
նար֊
տէնե սԱ\նտ (առեալ լիտր մի իւղոյ նարդեան
ազնուի մեծագնոյ)։
Այսպէս և Յովհ. ժթ. 39.
Սար
լոդըրան
զմուռ
(
զմուռս
իբրև
լտերս
հարիւր),
+ ԼԻՐՐ (ի
հլ. ըստ ՆՀԲ, թէև առանց վկա­
յութեան)
«
անամօթ,
լպիրշ» ՍԳր. Եղիշ. ո֊
րից
ւ՚՚քիլ
Ո
»
Կ–& բ՛ է, մ.
Բ
. 27,
Մծ
Բ
.
ա
ր –
բ ո լ թ ի ւ ն
Երեմ. խթ. 16. Ոսկ. յհ. ա. 40.
լ Ո Ր –
լ ՚ ե ն ի
Առակ. Է. 13. Սիր. իդ. 6.
լ ր բ ա խ օ ս
Ոսկ. ես.
լ ր բ ա բ ա ն ո լ թ ի ւ ն
Ուխտ. բ. 88
լ ը ր –
լ՝ ա ռ տ ն ա կ ա ն
(
րստ յն.
ուղղելի
լ ր բ ա կ ա ն ^
Ոսկ. մ. ա. 1.
լ ր բ ա գ ո յ ն
Ոսկ. յհ. բ. 3,12,26.
լ ր բ ա կ ա ն
Փարպ։
= Բնիկ հ՛այ բառ՝ հնխ.
տ1ւե1՚–
ձևից։ Այս
բառի պարզական արմատն Է
տ1շ1–
(
կամնաև
1
Շ1–)
«
Լ՚զրծիլ,
սահիլ»։
Ինչպես երևում Է յն.
/.
տւօ;
«
յիղկ, հարթ»
(
<
*\
ճ
–1\&),
լտ.
1
^ՈՏ
«
յիղկ, ողորկ, լերկ» (հնխ.
161
Ա1Տ)
ձևերից։
Արմատր այնուհետև
ստանալով
զանազան
աճականներ՝ արտադրեց շատ բազմաթիւ բա­
ռեր.— այսպէս օրինակ
- 0 -
աճականով
(
այն
է հնխ.
Տ1շ1–ե–
ձևից)՝
յն.
6
>.փ(.6;
«
սահուն,
լպրծուն»,
հբգ.
տ11ք
ՁՈ
«
սահիլ,
յղկել,
սրել»,
տ1շք ք
«
սահուն»,
մբգ.
տ1ւբքտՈ
«
սահիլ»,
Տ1ւբքւ§
«
սահուն», գերմ. ՏշԱշ
՚
մշՈ
«
քաշել,
սահիլ, յղկել»,
Տ0հ1շբթ6Ո
«
քաշ տալ», պր–
րուս.
Տօհ161ք6
«
սահնակ»,
հիսլ.
Տ\Շ1^
«
լր–
պրրծուն». անգսք.
էօտԱբՁՈ
«
կորնչիլ»,
հիռլ.
տԽէՈԱՈ (<*տԱեոօ)
«
լպրծուն»,
միռլ.
տ1ւ–
բ Յ ւ ա (<*տ1ւեոօ–)
«
շփել, յղկել»,
հկիմր.
1
ւաՈ1ոէ
«
քերծել»,
կիմր. \կ1
\
Ղ (
<*տ1աՈՕՏ)
«
հարթ, ողորկ», \կ1է
Շ
՚
Յք
«
սայլի այն մ՛ասը՝
որ հողին է քսւում» ևն։ Արմատի
ձայնաւորր
փոխելով) այն է հնխ.
տ16Ա–ե–
ձևից՝ անգսք.
տ1սբՁՈ
«
սահիլ», գոթ.
տԱսթՅՈ,
հբգ.
տ1ւօքՅՈ
«
սահիլ, սողոսկիլ», լտ.
1
սեւ՚1ՇԱՏ
«
ս ահուն,
լպրծուն,
յիղկ, անհաստատ,
մեղկ, անա­
ռակ»
ևն։
—
(1
հ–
աճակա՛նով) (այն է հնխ.
տԽւ
-
Օհ–
կամ
Տ1ւ–սհ–
ձևից)
յն.
ՕձւՅ&Օ^ա
«
սահիլ»,
հճւ-ձ՜ղզե՚Լ
«
լպրծուն»,
օ/.13§0(;
(
լպրծոտ տեղ», հբգ.
տԱէՕ,
գերմ.
ՏշհԱէէՇՈ,
հհիւս.
Տ16
՚81,
մ. անգլ.
Տ Խ Ճ Ց
«
սահնակ», ան֊
գրսք.
Տ Ա ԺՁՈ
«
սահիլ»,
տԱձՕՐ
«
յիղկ, ողորկ,
լպրծուն»,
լիթ.
տԱԺսՏ
«
ողորկ,
յիղկ, սա֊
հուն»,
տ1^տէ1
«
սահիլ»,
լեթթ.
տ1ւսՏ
«
հարթ»,
տ1ւՕ՚ՁՏ
«
սահելու
կօշիկ, \)ճ\\\\», հսլ. ռուս.
Ը/1611
,՚
հ
«
հետք».
—
ա– աճականով
(
հնխ.
Տ161–ա–
ձևից)՝
յն.
/,
Տ1Ս.(07
«
թաց
ու խոնաւ
տեղ,
մարդագետին»,
ճւ\՝7^
«
նալահան֊
զիստ» (որից թրք. Օ^-Փ
1
ւ1ՈՁՈ
նոյն նշ.–
ռմկ.
իլիմանյ,
X^ս
.
V7)
«
ճահիճ», լտ.
1
ւ171ԱՏ
«
ցեխ», մբգ.
տ1ւՄ1
«
լպրծուն, ցեխ, մա–
Fonds A.R.A.M