272
ԼԵԹ
«
լեզու,
փիյբ. բարբառ, ազգ, մի բանի
ծայ֊
րր»
ՍԳր. Ագաթ. Եզն. որից
լեզուային
Ոսկ.
մ. բ. 5.
լեզուանի
ՍԳր.
լեզուանութիւն
Վեց֊
օր.
լեզուատ
Ղևտ. իր. 22.
լեզուակ
նիւս. բն.
լեզուագար
Յհ. կթ.
լեզուագարիլ
«
շաղփաղ֊
վէել» Սոկր.200 (գրուած
Է
լեզոլազրիլ,
յոյն
բնագիրն
ունի
(
ք/՚-ԱՕէՕՏ՚քէՏ
«
շաղփաղփել,
ցնղաբանել».
նոյն բառր գործածել
Է նաև Բռ.
երեմ. Էջ 193՝ վերջին ա ո ղ, բայց աւգուած Է
վրիպակով՝
լեզուարգիլ). միալեզու
Ագաթ.
բազմալեզու
Գնձ,
բոցալեզու
Եզն.
գաոնալե–
զոլ
Մխ. բժշ.
ծանրալեզու
Ել. դ. 10. Եզեկ.
գ. 5.
համալեզու
Եւս, քր,
եզնալեզու
Բժշ,
թանձրալեզու
Եզեկ. գ. 6.
երկլեզու
Ոսկ.
յհ.
ա. 23. նոր բառեր են՝
լեզուաբան, լեզուա­
բանութիւն, լեզուաբանական, լեզուագէտ, լ ե ­
զուագիտութիւն, լեզուագիտական, երեքլե–
զուեան
ևն։
–
Բնիկ
հայ բառ՝ որի հնխ. ձևը շատ այ֊
լայլոլած
Է բոլոր
լեզուների
մէջ էլ.հմմտ.
"
ա ն ս
՛
ք յ ^ /
բո՛֊,
զ
ն
դ– շ» »յ> <լբ
հ^2VՅ, ՒԱ2.Ա,
հպրս.
հւ 2 ս 7
(831՜
էհօ1օւ՜Ո36
1815),
հ ւ շ ե Յ Ո Յ >
(1\
ԴՏԼ
19, 58),
պհլ.
Ա2–
\ ՚
Յ Ո ,
պրս. օԿյ
2303
Ո,
քրդ.
32
Ո13Ո,
զազա
2
ԱՅՈ,
աֆղան.
2103,
բելուճ.
շ ա
՚
ՅՈ ,
օսս.
3 ՝
^ 2 3 § (Ւէօւ՜Ո § 650),
հլատ.
ճւո
§ԱՅ,
լատ.
11՜
Ո
§ԱՅ,
իտալ.
1
ա
§ԱՅ,
ֆրանս.
1
ՅՈ§Ա
6,
սպան.
16
Ո
§ԱՁ,
ռում.
1
հոեՅ,
գոթ. էս§§0, անգլ.
էՕՈ–
§116,
հսաքս.
է Ա Ո§3 ,
հբգ.
2
Ա Ո
§3 ,
գերմ.
2
սՈ–
§6,
հիռլ.
է 6 Ո
§ 3 ,
կիմր.
է
.
Յքօճ,
կորն.
էՅVՕէ,
բրրա.
է63Աէ, է60ձ,
իռլ.
1
ւ§1Մ,
հսլ.
> ՚ 6 2 ^ 1 < ։ Ա ,
լեհ.
ռուս. 913ե1է7ե,չակավ.
23
յ՚ւ1<
(
շըը֊
ջուած
յ՚32ւ1<,
ձևից), հպրուս.
ւՈՏՄԱՈՏ,
լիթ.
162
Ա\ՈՏ,
բոլորն
Էլ «լեզու»։
Այս բոլորի
նա­
խաձևն
Էր հնխ.
(1
ո§՚հԱՅ, Ժոց՚հս,
որ ժողո֊
վրրղական ստուգաբանութեամբ
կապակցոլ–
ելով «լիզել» (հնխ.
1 6 1
§ ՚ հ – )
բառի հետ՝ կրել
Է նրա ազդեցութիւնր և աւելի կամ պակաս
չափով փոփոխուել։ Դեռ պատմական
շրջա֊
նում հին լտ.
(1
ւՈ
§ԱՅ
ազգոլելով
Ա ո
§0
«
յի֊
զել» բայից՝ դարձաւ
1
ա
§ԱՅ.
նոյնպէս նաև
լիթ.
*՚17.
Խ\Տ ազգուկով
162111
«
լիզել» բա­
յից,
եղաւ
1621
աՏ. —
իռլ.
1
ւ§Ա1՜
այնքան է
փոփոխուած՝ որ հնխ.
ճ ո
^ ՚ հ Ա Յ
ձևից ո՛չ մի
բան մնացած
չէ։ Հայերէնի
մէջ
էլ՝ հնխ.
Ժո§ հեք
որ պիտի տար
ւոանձոլ,
ազդու֊
ելով
լեզուլ,
լիզոլլ
բայերից՝
վերջապէս
դարձել է
լեզու,
գւռ.
լիզոլ
( \ \
^ Յ
1
Ճ Շ
433,
1
ք Յ ս ե
՜
Ո Յ Ո Ո
104,
861–
Ո6Ի".6է՜
270,
Բօեօւ՜ո>՛
1,
792, 5
ոոօսա6ւ116է
524);–
Առանձին
է մը֊
նում յն,
–
ՀՃ&֊֊Օ.
(
ՑօւտՅշզ 152)։—
Հիւբշ՛ 452։
ՏԺււ
՜
ՕՕ
՚
Շք, 7՝հ6ՏՅԱ1՚. 45
երր.
V
1
Յ ՚ Տ 0 Ո
«
լեզու» բառից փոխառեալ։
րՀ13թ–
ւ՜օէհ, Ճտւ3 բօ1^§1.
107
արաբ,
1
ւտՅո,
եբր.
13
Տ0Ո,
յն.
Հճա֊֊օ.։
նՀԲ լծ. եբր.
աՏօՈ, քաղդ.
ԱտՅՈ,
արաբ.
1
ւՏՅՈ
«
լե­
զու»,
1
ս
^3է
«
բառ»,
յն. գճՖ֊Օ*., լտ.
1
ա–
ՏՍՅ։–
Բ6է6աւ. 22, 29, 35, 82
թէև յի֊
շում է երր. բառր, բայց
դնում է
նաև
հնդևրոպական
ցեղակիցները և
հանում է
լիզել
բայից։
\\
^1ՈճւՏՇհ.
17, 21
թէ" սնս. զնդ. լտ.
ձևերն է
յիշում ևթէ՛ հանում է
լիզել
Բ
ա
1
Րց* Այս­
պէս են նաև
Ցծէէւշհ.
շ ւ ա Օ
1850, 355։
Ւճս\Խ
Տ \ \ ™
38, 580,
Տէրվ. նախալ.
103
և Լեզու 1887, 117։֊
ՕւտքՇՈեՅՇՈ,
861-1.
մՅհւ-ե. 1843,
444
և
Տ. րՀսհո 1Հ2
17, 233
համեմատում են լիթ. ձևի
հետ։
8
ս§§€ ,
ՆյԿ..
Տէսճ. 1, 27
գտնում
է Ճ&Յ^ՕՀ. կղզու անուան մէջ, էս գէթ, Ար֊
րտ. 1915, 499 արաբ.
ԱտՅՈ
«
լեզու» բա­
ռից։ Թիրեաքեան,
Արիահայ
բռ. 174
պհլ.
ԱտէՅՈ,
պրս.
Հյ֊֊~~––
ԱտէՅՈ
«
ման֊
րել»
բայից,
ԳԻՌ.–Ողմ.
լեզօւ,
Խրբ. Մշ. Պ լ. Տիգ.
լ է ֊
զու,
Ռ,
լէզոլ, լուզու,
Ասլ. Մկ. Սլմ. Վն.
լ է –
զիւ,
Ննխ.
լիգա, լիւէլիւ, լուզու,
Ալշ. Ախց.
Երև. Կր. Հմշ.
Հճ. Ջղ. Աչ՛ Տփ.
լիզոլ,
Զթ՛
լի–
զօ, լիգո,
Սեբ.
լզոլ,
Մրղ.
լէօզիւ,
Ագլ. Գռր.
Հւր. Շմ.
լիւզիւ,
Ղրբ՛ \ի՚պ
ռ
֊,
լ ի ՚
լ
զ ի
լ
(
Ի\&\\–
16
է />1ՏԼ 8, 164
գւռ.
լիզու
ձևր համարում է
հնագոյն քան
լեզու,
իսկ
Բշճ6քՏ6Ո
Հայ. դր.
լեզ. 136
լեզուլ
ձևից դնում է
լեզու,
իսկ
լի–
զուլ
ձևից
լիզուէ»
նոր բառեր են՝
անլեզու,
լեզուաթակ, լեզուակոխ, լեզուախոտ, լեզուա–
կապիլ, լեզուակոիւ, լեզուանիկ, լեզոլաքիթ։
ԷԵԸՈԻԷ
տե՛ս
Լէզ։
ԷԵԹԻԷ
«
թուլանալ,
թմրիլ, վհատիլ»,
որից
լեթեալ
«
թոյլ, տկար, վհատ»
Լմբ. սղ. Շնորհ,
ա.յհ.—(Եվագր. էջ 38 ունի
ո գ ա ցն լեթելոց ի
իարհրոոց անտի,
ուր րստ
համեմատութեան
Սարգիսեանի՝
յոյնն
ունի
^տՍՕէՕւՏ
15
՝՛
7
/֊;
"
Ր
Fonds A.R.A.M