ժ
*
ԺԱԺ
«
խռիւ», նորագիւտ բառ, որ մէկ ան֊
գամ գործածուած
է Վեցօրէից մի քանի ըն֊
տիր օրինակների
մէջ. «Մինչգեռ
զժամն ժո֊
ոովէր Պալղոս»
(
ուր միւս օրինակները
գր֊
նում են
խռիւ^»—
Թերևս նոյն բառի
յոգնակին
է
ժժան
կամ
ժրժան
«
վառելու բաներ, խռիւ»,
որ մէկ անգամ
ունի Ասող. գ. 22։
տ-Պրս, յ\յ
2 3 2
«
է նա անուն խոտոյ ի֊
րիք> որ է յոյժ փշալի, զոր ուղտն ո՛րչափ և
ծասքիցէ վասն անհամութեան
նորին՝ ոչ կա­
րէ կլանեբ»
Սա ծանօթ գազն է կամ նման մի
Փշաբոյս, որ մին՛չև հիմայ
Պարսկաստանում
և Հայաստանում
դործածւում
է իբրև ընտիր
կպչան։ Եթէ հայ բառը հին է, կարող ենք են՛
թադրել պհլ.
*232
ձևը, իսկ եթէ
Վեցօրէից
մէշ յետոյ ներմուծուած
մի բառ է, գալիս է
ուղղակի պարսկերէնից
—
Աճ.
Հին բռ. մեկնում է
ժաժ
«
խծուծ»,
նոյնպէս է նաև Բառ. երեմ, էշ –23 (ըստ
որում Ալշ.
ժժան
«
կանեփի
խծուծ»)։–
Վերի «խռիւ»
նշանակութիւնը
և
բա­
ռիս հին վկայութիւնը
երևան
հանեց
Նորայր, Հայկ, բառաքնն. էշ 66։ Նոյնը
տես նաև Վարդանեան
ՀԱ 1911, 304,
Բառիս մեկնութիւնը
տուաւ նախ Աճառ
(
անտիպ),
որից անկախաբար
Թիրեա–
քեան, Արիահայ բռ. էշ 169։
ԳԻՌ.
—
Վն.
ժաժ,
մանաւանդ կրկնութեամ ո՝
ժաժ-ժեխ, ժար-ժեխ
«
խռիւ, փայտի կտոր­
տանք, տերև ևն՝ կրակ վառելու համար»։ —
Նոյն բ՛առն է և
ժախ-ժրախ
Եւդ.
«
անպետ
կահ– կարասիք», որ և Սեբ. « կահ –կա րա սիք»։
(
Սկզբնական
ձևն է եղել
*
ժաժ–ժւ՝ախ,
ուր ա֊
ռաշին
եզրի վերշաձայն
ժ
ազդոլելով երկ­
րորդ եզրի վերշաձայն
^ււ֊ից՝ դարձել է նոյն­
պէս
խ;—
Տան
կահկարասիներին
անարգա­
կան անուններ տալը՝ փոխագրութեան
դժուա–
րութիւններն
ի նկատի ունենալով,
անսովոր
երևոյթ չէ լեզուների
մէշ)։
ԺԱԺ
«
խակ, տհաս», նորագիւտ բառ՝ որ
մէկ անգամ գտնում եմ գործածուած Տաթև.,
ամ. 605 «Տարաժամ պտուղ ծառոյն, որ ժաժ
կոչեմք, փութով թափի ի ծառոյն
և անպի­
տան է կերակրոյ կամ բուսանելոյ
և նախա­
տինք է ծառոյն»։
Նոյն բառն է որ Բառ. ե֊
րեմ. էշ 123 մեկնում է «ժաժ, խժուկ, որ է
խակ»։
ԳԻՌ.՚*֊Ղրբ.
ժեժ
«
խակ, տհաս
(
պտուղ),
2,
թարմ (կաթ, ձու). 3, նորածին
(
մանուկ)»։
ԺԱԺԽԻԼ
տե՛ս
Ժողխ։
ԺԱԺՄՈԻԿ
տե՛ս Շարժմակ,
ԺԱԽ
տե՛ս
ժահ։
ԺԱԽ,
որից
ժախուկ
(
գրուած
նաև
ժաղակ,
ժաժուկյ
«
մի տեսակ
բոյս է, վայրի բողկ, լտ.
ՅբւՕՏ, քՅբհՅՈՍՏ Տ1^6ՏէՈՏ.»
Բժշ։
ԳԻՌ.֊Ալշ.
Ախց.
Կր. Մշ.
ժախ,
Ոզմ.
ժախ
«
բոխի, տճկ. չաշուր». իսկ Արբ,
«
մո­
րենի».
—
նո՞յն
է արդեօք
նաև %զ.
ժսւխո,
Ղրբ–
ԺԷխո
«
որևէ լեռնային անպետք
բոյս»։
*
ԺԱ^, ու
հլ. (յետնաբար
նաև
ի
հլ.) «աղ­
տեղութիւն, գարշահոտութիւն,
գարշ և զազիր
մի բան» Եւս. պտմ. Արծր. Յճխ. Բժշ. Տօնակ,
որից
Ժահադիմութիւն
«
տգեղ
տեսք» Խոր.
ժահահոտ
«
վատ հոտ ունեցող». Նիւս. բն. և
կուս. Սարդ. յկ. «վատ հոտ» Եւս. պտմ.
ժա­
հահոտութիւն
Պիտ. Յճխ.
ժահատեսակ
Երզն.
մտթ. 231.
ժահահամ
Շիր. 42,
= Պհլ. *՚ԼՅւ\\ ձևից, որ մեր իմաստով աւան­
դուած
չէ. այս արմատի
բուն
նշանակութիւ­
նր եղել է «հոսիլ, թորիլ, բղխիի վազել»,
հըմ–
մտ. պրս. ՀՀ<*է*)
23
Ո
6՜
Ժ
Յ
Ո
«
բղխիի
թորիլ
(
ջրոյ յաղբերէ)»,
Օ*)
23
ՈՅՈ
«
գետ»,
Տ–^՛*՛.)
23
հտե
«
թորումն
ջրոյ, աղբերակն»,
0՝*
ՀՀ՝*ձ
23
ՒւՅՈ6
՜
ճՅՈ
«
բղխեցնել»։
Այս բառը
յետոյ
աղտեղի բաների հոսման համար էլ առնուե­
լով՝ վատ
նշանակութիւն ստացաւ (հմմտ. հյ.
կղկղել
և
կղկղանք, թորել
և
արտաթորու–
Fonds A.R.A.M