217
ԹՕՆ
I I ,
323),
որ ծագում է սանս. քէՀ
|
շ
էՈթԱ–
էց
բառից քբուն նշանակում է
«
եռանկիւնի»,
բայց փխբ.
քք^0ՈV01Vս1սՏ, էսւ՜բշէհԱքՈ
կամ
փոքր հիլ»՝ հունդերի եռանկիւն
ձևից առնե­
լով.
ՑօհէՈոցե,
Տ
ՁՈՏ.
^01
՜
է, III,
էջ 436),
որից էլ հինգուստ.
է31"Ես(1,
սա. յն.
էՕՍքա>01.
նյն.
(
րստ
Տ61ճշ1,
Մխ. հեր. § 105
1
թՕՈ106Ձ
էԱքբշէհսա
Բ.,
որ Հնդկաստան,
հորա սան և Ջալայից
մինչև Ովկիանիա տա–
րածոլած
բժշկական մի բոյս
է)։
—
Հիւբշ.
էջ 279։
Ուղիղ
մեկնեց
նախ
նորայր, Բռ.
ֆրանս. էջ 1251 բ։
*
Թ0Զ
«
կալի մանրուք, փոշի, մղեղ» Յայսմ,
5
=
Թրք.
է02
«
փոշի»։
Ուղիղ մեկնեց ՆՀԲ,
֊
ԹՕԹԱՓԵԼ
տե՛ս Թափ,
ԹՕԹԷԼ
տե՛ս Թաս
-
ԹՕԹՈՎ,
«
մի ակնթարթ»
Տօմար. սրա
բայական ձևն էր
*
թօթովել՝
որ
թօթափել
բառի
երկրորդ ձևն է և ունի նրա բոլոր նշանակու­
թիւները,
բայց մատենագրութեան
մէշ պա­
հուած է միայն վերի իմաստով
(
հմմտ.
ա–
կան թօթափելէ,
միւս հիմնական
նշանակու­
թիւները,
ինչպէս նաև բայական
ձևերր գբա­
նում ենք
գաւառականներում։
ԳԻՌ.–Ալշ.
թօթւնլ,
Մշ.
թօթվել,
Պլ. Ռ.
Սեբ.
թօթվէլ,
Խրբ. Տիգ.
թօթվիլ,
Ննխ.
թօթ–
վէլ, թօթէլ
«
գլուխր շարժել»,
Սչ.
թօթֆել
«
շարժել»,
Զթ–
թ
ոլ
թ4բԼ)
Ա
Ա
Ի
թէօ*վե՝լ,
Սվ.
թօթրնվիլ,
Հճ.
թէթվել,
հմմտ. Կովկասեան
գաւառականներով
թափ տալ
նոյն
թօթա­
փել
բառի տարբեր մէկ ձևն է Վն.
թախթփել
«
թափել», Նբ. Վն. «թօթուել
(
օր. ծառը կամ
գորգը ևն)», Ոզմ.
թրեյթըփրի
իբր «թօթա­
փել» (ւ
^>խ.
ինչպէս
եաւթն>օխտր, աւձ>
օ՚խծր^.
իսկ Տփ. մինչև այժմ անաղարտ պա­
հում է
ական-թօթափելի էլավ
«
ի սպառ ան­
հետացաւ»
դարձուածը։ —Թրքախօս
հայերի
մէջ կայ Ատն.
թթվէլլէմէք
«
թօթուել»՝
կազ­
մուած
թրք. –\շ–աշ\ւ բայակերտ
մասնիկով
(
Արևելք 1808, նոյ" 8—9)։
—
Նոր բառեր են՝
թօթվուք, թօթվոփլ, թօթվաջւփկ, թօթվտել,
թօթվտուք:
Լ
ԹՕՆ
«
վաւաշոտ»,
ունի միայն
ՀՀԲ. — կեւլծ
բառ՝ որ հանել է
Թօնոս կոնկողեւաս
ասորես–
տանեան թագաւորի
անունից\\՜|
+ ԹՕՆ
տե* ս
Թանալ։
= Բնիկ հայ բառ՝ հնխ.
էՅ
«
հալիլ,
լու­
ծուիլ» արմատից, որի վրայ ընդարձակ
տես
թանալ։ —
Աճ.
ՆՀԲ լծ.
թանալ։ Ւ^ՅքՏէ,
Յուշարձան
403
սումեր. ձւՈՂ,
է1էՈ, էսա
«
հոսիլ, հո.
սանք»։
ՇՅՈ1Ո1, 1ւէ.6էյտ1.
էշ 78 օսս.
ԺօՈ
«
ջուր, գետ», զնդ.
Ժ
Ց
ՈԱ
«
գետ»։
Ուղիղ
մեկնեց նախ
Բ6է6էՏՏ0Ո 1Հ2
47(1916),
275—6,
որ դնում է հնխ.
էՅ
արմատից,
բայց համարում է աճած
էՅ-բ
ձևից, ֊Ո՚Ա
մասնիկով իբր հնխ.
է9բ–Ո1–,
ճիշտ
ինչ*
պէս սորբ.\օճ «խոր ճահիճ», ռուս.
70
Ւ18
«
ուռկան
գցելու տեղ»,
ՅՅէՕՄե
«
ծովա­
խորշ». Վերի ձևով
նախորդից անկա՛­
խաբար Աճառ. ՒձՏԼ
20, 161։
ԳԻՌ.
—
Ախց. Ախք.
թօն
«
անձրև»,
որից էլ
թօնային
Ախք. Կ. «անձրևային»,
թօսել
Բբ.
«
անձրևել»,
թօնթնուք
Սեբ. «անձրևոտ եղա­
նակ»։
ՓՈԽ. — Սղերդի արաբախօս
քրիստոն հա­
ներն ունին
էՅՈէՇՈ,
որ Ս. Ն. (Բիւր. 1899,
116)
մեկնում է «թօնթրնալ,
ձիւնել», այս
վերջին
թօնթնալ
ձևր գաւառական
մի բառ է՝
կազմուած
թօն
բառից, որից էլ փոխառեալ
է յիշեալ արաբերէն
գաւառականր։
՛
ԹՕՆԻ
«
տխմար, ապուշ», նորագիւտ բառ,
որ մէկ անգամ գտնում եմ գործածուած
Վրղ.
առ. 257։
֊
Պրս.
էԱՈ1
«
դող, 2. հեռացեալ և
տարակացեալ. 3. է այն ոք՝ որոյ ուստն ոչ է
յայտ թէ յորմէ՛ գաւառէ իցէ. և զարմն՝ թէ
յորմէ՛ ցեղէ իցէ»։ Այս
նշանակութիւները
թէև
բոլորովին
նոյն չեն մերի հետ, բայց
յայտնի է որ նման ժողովրդական նախատա­
կան ածականները
տեղից տեղ շատ փոփո­
խութեան են ենթարկւում իմաստի
կողմից։
—
Աճ.
Fonds A.R.A.M