ԹՐԹ
215
ԹՐԻ
կայ
միայն
թ ր թ ո ւ ո ա ր ն է յ է լ
«
վերջացել՝ սպա­
ռել է» ոճի
մէջ։
ՓՈԽ.—Ուտ.
թ ո լ ր թ ո ւ ր
«
թրթուր»,
թրք՛
յ
֊-՚՚-
յ.^ էՅ–էՅ\,
ժողովրդական
ձևր
էՅՐէՕք,
որ
աւելի ուղիղ Է, նշանակում
Է «1, թրթուռ,
ԺւՇՈ՝ւ\\շ.
2.
նմանութեամբ՝
ոս կի կամ պղինձ
թելից մի տեսակ
հիւսք, որդի նման և թրր֊
թըռուն, որ զարդերի և բանուածքների
մէջ
են գործածում, 3. դրամների
եզերքի
զար­
դարուն շրջագիծը»։
(
Թուրքերէնը
հայերէնից
փոխառել է ընդունում նաև
ՏւէէոՇՐ
\\՚
7
2101
14, 162)։
—
Թուրքերէնի
միջոցով է քրդ.
է^^է^^,
ձ՝^^
է1ւ՜ա
«
թրթուո»
։
–
Թէև
5
^
Ձ –
ատէ, Շբ38աւ6^ե«եա
օյւօտՁթե
յ ^ բ շ ս ճ օ –
7 3 1
Ց բ ^ ,
«
տբեաա, 0. 06է©թ6քբՐհ 1869,
հտ. 1, էջ 734 առանձնապէս
չի յիշում,
բայց
անշուշտ այս բաոը փոխառութեպմբ
մտած
էր նաև Խրիմի
թաթարների
բարբառի
մէջ
էԱքէէՄ
ձևով (հմմտ. նոր֊նախիջևանի,
որ և
Խրիմի հայոց բարբառով
թուր թուր
)
և կամ
\
ՀՃՀՀ ձևով(հմմտ.թրք. \Շէէշէ), որից
Էլ փո­
խառեալ
Է ռուս. (Խրիմի բարբառով)
ա ր ֊
ա ՚ բ ՚ ն
«
խաղողի
տերևները
ուտող մի տե­
սակ
թրթուռ
8»
Տ01՝բՅյաՅք1
դՇՀՈաձ,
860
ե–
ս& պշա֊ւռ»
(
Ա&ոհ, 1օոռ
շ.։08.
1909,
հտ.
IV,
Էշ 885),
ԹՐԹՐԱԿ
«
ճարտարախօս»
տե՛ս Թիռ,
Բ6 է 6ք Տ Տ 0Ո
ԼՍՃ 1916, 90
(
առ
ԲօԱօա^
1,744)
հնխ.
\01
՝–«
բարձրաձայն»
արմա­
տից, որի ժառանգները տե՛ս
ընթեռնուլ
բա­
ռի տակ։
ԹՐԹՐՈՑ
«
մեղուների
պարս».
անծանօթ
բառս գիտէ միայն նորայր, Բառ. ֆր. 921 ա,
ԹՐԻԱՆԷ
«
արմաւ կամ փիւնիկ
թռչունր».
նորագիւտ բառ՝ որ մէկ անգամ գտնում եմ
գործածուած
Միխ. աս. 67 «Զե՛զ է ամաչելն՝
պաշտողացդ
զթռչունն
թրիանէ, որ է ար­
մաւն»։
Այս բառն է որ ԱԲ գրում է
թ ր ա ն է
«
թռչուն
մը»։ Բառիս
թ Ր ա ն է
գրչութեան
հա­
մար վկայութիւն
ունինք Անկ. գիրք հին կտ.
232 «
Եւ դուք ամաչէք պաշտելով
զթրանէ
թռչունն»
։
ԹՐԻՔ, ի - ա
հլ. (յետնաբար)
«
աղբ, կղկր–
ղանք (մարդու)»
Ոսկ. ա. տի մ. էջ 114. «ե֊
զին քակոր»
Սամ. անեց. 87. «իշի
աղբ»
Վրդն. պտմ. 122. Վստկ. որից
թ ր ք ա ժ ո ղ ո վ
«
թրիք հաւաքող»
Սամ. անեց. 87. Վրդն,
պտմ.
թ ր ք ա ն ս ւ |
Ոսկ. ա. տիմ. էջ 114.
թ ր ք ա ծ
Փարպ,
թ ր ք ա ց ե ա լ
Փիլ. լի
լս
՛
134 (
այս և
թ ր ք ա ն ա լ
գործածուած են մարսուող կերա­
կուրների համար),
թ ր ք ե լ
Վրղ. աո. 122։
–
=Նման է հնչում հնդևրոպական
լեզուս,–
խըմբին պատկանող
զանազան
լեզուների
այլևայլ բառերի հետ. այսպէս 1) հսլ.
ս1՜1Տ–
1
<3է1, ԺոտէՅէւ,
ռուս. գւռ.
յ\ռ\1Հ11՚հ, ՀբԱՇՈՈ
«
փորլուծութիւն»,
փռուս. գւռ.
1
ա20ճ1՜^տէ
«
այծի քակոր», փխբ. «ձնծաղիկ»,
բուլգար.
Ժոտճե,
սլ.
Ժոտե,
չեխ.
Ժոտէ,
լեհ.
օհշ^տէՅ
«
փորլուծութիւն»,
որոնց հետ
միանում են
հիսլ.
(
ՅոէՅ,
հանգլ.
ԺոէՅՈ, ».
գերմ.
ՃՈէշՈ,
անգլ.
սՄէ,
հոլլ,
(1
Ր66է
«
կըղ–
կղանք, կղկղել, աղբ», սլաւական
խմբի
նա­
խաձևն է
*
ձոտ1<–, *4Րյտէ–,
որ տալից է հնխ,
ՃԽշ՚ւճ-տզ՝,
ՃՒՄտյ<3–(տ)է*
(
ԸշամՀՇՀ, էշ 224),
- 2 )
լիթ. Սա,
Աշձձ «փորլուծութիւն», էէ§՝
ճշս, էէ՚Տտէւ
«
լուծում ունենալ», որոնք
հայում
են *Աշ\ձ– նախաձևին
(
ՅշէՈ&Շէ,
անդ),~
3)
հհիւս. ԽշկԽ, մբգ, ձէՇՇ,
–
նԱէյՏ,
գերմ. ձէՇ՛
Շ\Հ, դան. ձէ&֊Հ շվէդ, ճէխճ «աղբ, կղկղանք»,
կիմր.
էէՕՇէհ
«
լուացքաջուր,
մէզ», յոն. ատտ.
էթ6;,
էք>ս*քօ;
«
Ի
լ
ղի ս– գինու դիրտ, մրուր»Գ
Հ^()"ք^VՇV
«
փչացած
գինի»,
ՕէՏթ՚քօծօւ;
«
աղբ»,
որոնք տալիս են հնխ. տԽշ§՚;
է ^ Տ § ՚ ,
Աշ%՚;
որից վերջաձայնի
փոփոխութեամբ՝ 4) լատ.
Տէ61՜ՇԱՏ
«
կղկղանք,
աղբ, խարամ», տ\ՇՀգ\ճ\–
1
աաա, ՏէշպսաաաՈ,
Տէ61
՜
ՇԱ1աԱՈ1
«
աղբա­
կոյտ», լիթ.
է6քՏ21Ա, է6քՏ2է1
«
ապականել,
մարգերը տիղմով
լցնել»,
էոՏ211ՈՅՏ
«
արտե­
րը պարարտացնելու
աղբ»,
է Օ Տ 2 է 1
«
արտերը
աղբով պարարտացնել»,
որոնց
Էլ նախաձևն
Է
Տէշւճ՛–,
և
Աշճ՚–,
5)
վերջապէս սր֊
րանց ռնգային
ձևն եններկայացնում
կիմր.
էւ՚աՈՕ
«
մէզ, դիրտ, մրուր» բրըտ.
տէէ՚ՕՈ^
«
մարդու
կղկղանք»,
լիթ.
է1՜ՅՏ23
«
տիղմ»,
է 1 ՚ 6 Տ 2 է Ա
«
փչանալ,
ապականիլ»
( 8 0 1
Տ Յ Շ զ
943,
^
Յ
1 (
Խ 737, 1<1ս
§6
101,
Բօեօա>՛ 2,
641)։
Բայց այս ձևերից ո՛չ մէկը չի կարող
տալ
հյ.
թ ր ի ք ,
որ պահանջում է հնխ. Ա&.Հ
2
–
ձևը,–ԱՃ.
ՆՀԲ գերմ.
ձաշ՚և,
լտ.
տէշւ՜ՇԱՏ,
թրք.
է^տ,
յն.
–/
օսօօ;,
ռմկ. քսնէշ,
յւեքշ։
Տէրվ.
Ճ1է3քա.
14
լտ.
տէշւ՜ՕԱՏ < ՏէՇք–
Fonds A.R.A.M