174
ԹԵՐ
է ամբաստանեալին՝
գտնելու
միջոցներ,
պաշտպանելու
համար իր անձը դատարանի
առաջ» Անսիզք
27.
թէպտիր
«
պատրաստու­
թիւն» «Կռունկ» հանրածանօթ
երգի մէջ (Ա֊
շունն է մօտեցեր,
գնալու ես թէպտիր). ո֊
րից
թտպրել
«
պատրաստել»,
թտպրվիլ
«
պատրաստութիւն
տեսնել,
պատրաստուիլ»
Անսիզք
23։
֊–
Արաբ.
յ-Հ֊-Հ
էշձնւ՚ւ «հնարք, միջոց,
ճար»։
Ուղիղ մեկնեց նախ Անսիզքի
հրատա֊
րակիչր,
Էջ
22.
նոյնր
վերջին անգամ
Տ շւ ճշԼ
Մխ. հեր. §
174,
+ ԹԵՐ
(
սեռ. –\ւ) «կողմ» Եզն. Կիւրղ.
Թուոց. Գիրք թղ.
462.
որից
թերապետութիւն
«
կուսակալութիւն»
Ոսկիվւ.
թերանցակ լինել
«
կողմնակից՝ պաշտպան
լինել» Ւրեն. հերձ.
27
(
ՀԱ
1910, 302).
թերածու
«
մէկի
կողմր
բռնող, կուսակից»
(
նորագիւտ բառ) Անկ.
գիրք առաք.
238.
թերենալ
«
հ եռան ալ, օտա­
րանալ» Եփր. համար.
244.
—
երևան է գալիս
նաև հետևեալ նշանակոլթիւններով.
2.
«
կողք,
կուշտը», որից
յափսիթերս
(
տե՛ս
ափ
բառի
տակ),
ընդ
մասնիկով՝
ընթեր
(
փխ.
ընդթեր)
«
քովր, կողքին» և
առ
նախդիրով՝
առընթեր,
«
քովը, կողքին» (տե ս և առանձին
ընթեր
ձևր), հմմտ. ֆրանս.
Շ0ւ6
«
կողմ»
Շձէշ
«
կող» և
3
ՇօէՇ «կողքին».
—
3.
«
պակասա­
ւոր, քիչ» (իբր թէ «կողմնակի»),
այս իմաս­
տով
առանձին գործածուած
չէ, բայց շատ
սովորական է ածանցման
մէջ, այսպէս՝
թե–
Րադոյն
«
պակասագոյն,
աւելի թերի» Վեցօր,
անթերութիւն
«
ամբողջութիւն»
Եւադր,
թերա­
լից 9՝.
մակ. դ,
5.
թերակատար
Իմ. գ.
16.
գ.
5.
Եզն. Ոսկ.
թերահաւատ
ՍԳր. Կոչ.
թերա-
հաւատիլ
Իմ. ա.
2.
Կոչ. Ոսկ. Բ. կոր.
թերա­
նալ
Եզն.
թերավարժ
Եւս. պտմ. Բուղ,
թերա­
քամեալ
«
կիսով չափ պատեանից
հանած
(
սուր)» Բ. թագ. ի.
8.
թերԱս
«
գուցէ, կարե­
լի է, մասամբ
միայն
հաւանական»
ՍԳր.
Ոսկ.
թերի
«
պա կա սալոր» Եղիշ. (Եզնիկի
թե ­
րի
բառր՝ էջ
210,
Նորայր, Հայկ, բառաք.
39
ուղղում է
թեր^.
նոր գրականի
մէջ՝
թյերուս,
թերակիրթ, թերակղդի
ևն.— նշանակութեան
զարգացման
համար հմմտ. իռլ.
1
օէհ
«
կողմ»,
որ բարդութեանց
մէջ նշանակում է «մի քիշ,
կիսովին, մասամբ»,
ինչ.
163
է հ - ե հ օ շ հ է
«
մի
քիչ աղքատ»,
1
շՅէհ
–
քհՕ031
«
ակնարկութիւն,
կէս բերան ասոլած խօսք» (ըստ
ք՚6(161՝Տ6Ո,
Ցուց. դեր. էջ
57)։
—
Զարմանալի
մի ձև է
թերիւս
«
արդէն».
«
Թերլիս
Կիւդիկոնի
ա֊
նուանեալ եպիսկոպոս»
(
Որ արդէն
Կիւզիկո֊
նի եպիսկոպոս էր կանչոլած). Սոկր.
664։
֊–
Բնիկ
հայ բառ՝ հնխ,
բէշ1՚–
արմատից,
աւելի ընդարձակ
մեկնութիւնը տե՛ս
թիւ֊
ար­
մատի տակ։—Աճ,
ՆՀԲ թրք.
թէրէֆ, թէրաֆ
(
իմա՛ ա–
րաբ.
+ 31
՜3
ք
«
կողմ»)։ Տէրվ. Նախալ. 83,
որից անկախաբար
Ի\շւ\\շէ Ի\ՏԼ
10, 281
համեմատում են սանս.
–
ւ31՜Ո13Ո–,
յն.
էՏթս.Օ)՝;, էՏՕս.0.
«
ծայր, սահման», լտ.
է6ՈՈՕ, է61՜ա6Ո, էշւ՜ւՈաԱՏ
«
սահման»,
սանս.
էՄՅՏ,
զնդ.
ւ31՜0,
լտ.
էւ
՜
ՅՈՏ
«
յայն­
կոյս»,
հիսլ.
Ցէօւո
«
եզր», հբգ.
Ժաա
«
ծայր» բառերի հետ, հայերէնի
«
կողմ»
նշանակութիւնր
յառաջացած
համարե­
լով «վերջին
ծայրը» իմաստից։
(
Հիւբշ.
ճա16Ո. 0131X1.
յիշած
անգամ չէ այս
մեկնութիւնը
բայց յետ ո յ
1
ք՝
Ճո2.
10, 47
յիշում է կասկածով)։
Հիւնք.
դեր
բա­
ռից
թեր, դերև.
բառից
թերԱս։
Վերի
մեկնութիւնս
հրատարակուած է նախ
ա ւ
շօ,
161։
ԳԻՌ. — Երեք նշանակութեամբ
էլ պահուած
է. առաջին
«
կողմ» իմաստով
ունինք Ակն.
Արբ. Պլ. Խրբ. Սեր. Ռ, Տիգ.
թէր.
Ասլ.
թէ՝Ր,
միայն
թեր ելլել
«
մէկի
կողմը բռնել,
նրան
պաշտպան
կանգնել»
ոճի մէջ. ունինք նաև
Մշ.
թեր, թէրէն
«
մէկի կողմը, կողմից»,
Ալշ.
թէրեն
«
կողմից», Մկ.
թէրէն
«
փոխարէն».—
երկրորդ «քովը, կողքին» իմաստից են ծա­
գում՝
թերապառեկ
Նբ. «սայլի
երկու
կողքի
վւայտերը»,
թերացից
Նբ. «սայլի առաջից ու
ետևից՝ կոպերի
ծայրերին գամուած սեպե­
րը»,
թերի
Կր. Մշ. «սայլի
կողքի
առաջին
գերանը». — երրորդ
«
թերի»
իմաստից են
կազմուած՝
թերախօս, թերատ, թերենալ, թե–
րերես, թերեփ, թերժաժ, թերխաշ, թերխո­
րով, թերհատել, թերհար, թերհաւաք, թեր­
մաշ, թերմացք, թերքամ. —
նոյն
թերխոր,
Fonds A.R.A.M