ԹԱ՛Լ
146
ԹԱՂ
Տէրվ.
ճ1ւ31
՜
էՈ.
41
թաղել, թաղակ,
թաղ, աոստաղ
ևն ձևերի հետ՝ կցում է
պրս.
Թք «թաղ» ,
յն.
–
էտ–քՕ)
լիթ.
Տւ6
§1ւ,
տէ0
§ՅՏ
«
ծածկել, ծածք, տանիք)) ևնբա­
ռերին՝ իբր հնխ,
տէՅ§
արմատից։
ԹԱՂԱ11ՄԱԻՈՐ ^այ/ԹԱՂԱՄՍԱԻՈՐ
«
կըռ–
տած (անասուն))) Ղևտ, իր, 24 «Զթաղամսա­
ւորն և զմալեալն և զքածաւարոտն և զհա­
տեալն»
(
ն)X^Տ^^V
/«
ներքինին»)
աւ
տ՝Հւտ–
&՝/,
ւ(յ.ււտ\օ^ « ւ տաօլւէօ՛.՝^ /.օ՝ւ Տ7ւտօէօ։<։ւէ.՝^).
—
թերևս
նոյն
լինի բառիս հետ՝
թալասմեղ,
մին կազմուած
-
աար
մասնիկով, միւսր՝ սրա
հոմանիշ
–
եղ
մասնիկով, ինչպէս՝
ղօՐաար
և
ղօրեղ<—
Բուն արմատն է ուրեմն
թաղասմ–
կամ
թաղամս–։
Հներից Վարդան բարձր, սխալ էհաս­
կանում բառը և մեկնում է «Զթաղամսա­
ւորն, որ հաստացեալ
թաղիացեալ
լինի
ուրեք միսն և խառնեալ
րնդ կաշին և
չքերթուի». — ուզում է ասել
խթաղիք
դարձած
միս»։
Այսպէս նաև Տաթև.
հարց. 371 «Թաղամսաւորն, որ թա­
ղիացեալ է միսն ի կաշին և չքերթուի»։
Հին բռ. դնում է «թաղամսաւոր,
ջրջըր՜
կոտ», այսպէս նաև Բառ. երեմ, էշ 115
«
շրշրկոտ կամ փոշտանկ»։
—
ՆՀԲ
^թա­
լասմեղ
բառի տակ) յն.
$Ճ6
.0\).
ՕԼ.
այսպէս
նաև Հիւնք. յն,
1
\՝1
.
ձ.օ
\
~0.
«
մալելն,
ճմլելն»
և
$ճօ
.՚.
է՝0–
«
ներքինացեալ
ճմլելով»։
—
ՋԲ «ներքինացեալ
ջաղխմամբ և
թաղ­
մամբ
երկուորեաց ի
միսն;»»
*
ԹԱՂԱՐ (ի - ա
հլ, րստ նՀԲ, թէև առանց
վկայութեան)
«
խեցեղէն
գոգաւոր կամկոն­
քաձև աման՝ մէշր թրջոց գնելու» Վրք, հց. Ա.
573,
Վստկ. 103, 126, 136, 185 (գրուած նաև
թեղար
). «
հարկ, տուրք» Կիր. էջ 218, Մ ա֊
ղաք, աբ. 8, 10, 16. Անիի
արձանագրու­
թեանց մէջ էլ յաճախ
յիշուած է
եղին թա­
ղար,
կալի թաղար
ևն.մէկ բառով էլ
կա­
լա թաղար
«
կալի տուրք» Վիմ. տար.
226.—
արևմտեան
գրականում
այժմ գործածւում է
բառս «ծաղկաման»
նշանակութեամբ։
= Չաղաթ.
յԱ Ա
էՅ"(Յք
«
պնակ, պնակաձև
աման»,
) ֊ ֊ ՝ -
էՅՇ|Յւ՚, 3 ՛ ֊ " –ՅգՅՍ
«
աման,
պարկ, ծածկոց» (րստ ՝\12ւՈ1հշ.)ք,
Օ 3§ՁէՁ1–
Տ0Ո6 ՏթքՁՇհտէսճ16Ո) ,
էՅ"քՅ–
«
պարկ՝
որ Թուրքեստան
ում առնում Է 4 փութ, իսկ
Անդրկովկասում
մինչև 30 փութ ցորեն, գա­
րի ևն» (րստ
Տ ^ Յ Ր Օ Տ է
2, 397),
արևել. թրք.
) ֊ • -
էՏ՜Հ-ձէ «պարկ, քուրձ»
(
Բ. Բ. ՏՈՅ՝^,
հ
Տետէշհ Օք էեշ էս1՝1
<ւ
\
տւՈ§ա§&),
«
երկաչեայ
պայուսակ»
( ՜
Տ ^ ^ՁՐ Օ Տ ՚ ե
1, 361),
Հ-ՓՀ
էՅ"քՅ–
«
մէծ բաժակ, մի տեսակ
երկար ևքիչ լայն
պարկ» (րստ
Բ.(16
00
Ա1՜է6ւ1.
ՕւԺ. 1ս1
՜
Օ0–
Ո6Ո
.31),
օսմ.
) ֊ - -
Ճ–1–Հ
«
մախաղ, պա­
յուսակ»,
ՀՀ^-Հ֊ՀՃ՝
ձճ՚\ւ\1)^զ
«
փոքր մախաղ,
հովուի մախաղ»
(
Մ. Աբիկեան, Բռ. տճկ. հյ.
զաղ. — այս բառր ԺԶ գարուն հնչւում Էր
տա–
ւարնուղ,
ինչպէս
ունի Դրնղ. 24). թրք. գա.
«
կօշկակարների
այն ամանը՝ որի մէջ կաշի
են թրջում», ուտ.
թաղար
«20
փութ
ցորենի
քաշ»։ Այս բոլորի
մայրն է պրս.
)
Լ*–
5
է Յ ք ֊ Մ
«
սափոր, կուժ», որից փոխառեալ էր հին ժա­
մանակ
հայ,
տակառ,
աւելի
յետոյ արաբ.
)
^–*–Հ–
է Յ
^ դ Յ ք
«
լական» (Կամուս,
թրք. թրգմ.
Ա. 8 7 0 ) և աւելի ուշ վերոյիշեալ
թաթարա­
կան ձևերր։
Սրանցից էլ փոխառեալ են հյ.
թաղար,
քրդ.
^1»1–» էՅ
՚
ք֊Մ
«
վառարան, ման­
ղալ», վրաց.
ՕՕ-Ը՜-ծօ թաղարի
«
կուժ. 2. մի
տեսակ չափ՝ 6^Լ փթանոց»,
բուլղար.
է Յ § Յ ք ,
ռուս.
13
ՐՅթ1>,
ալբան.
ւՅ^ՈՅւ՜,
նյն.
1
Ա^&01
«
կողով կամ ճամ բորդական պա լուսակ»,
մի­
ջին լտ.
է Յ
§ 3 1 3
«
լուսիտանացոց
յատուկ մի
տեսակ աման» ևն։ —Թաղարր նախապէս ա–
մանն էր, յետոյ նշանակեց «առնուած
հարկի
չափր» և աւելի յետոյ րնդհանրանալով ստա­
ցաւ րնդհանրապէս
«
հարկ»
նշան ա կութիւն ր,
ինչպէս որ պարսկերէնի
մէջ էլ դարձաւ «ռո­
ճիկ,
թոշակ»։
Ուղիղ մեկնեց նախ Աւգերեան, Բա–
ցատր. չփ. և կշռ. էջ 86։ Հիւբշ. 251 դը–
նում է
տակառ
բառի
հետ։
—
ՏշհշքէՇ–
10
Ա՚Աշ 8 8 29, 22
իբրև բնիկ
հյ. կցում
է
թաղ, թաղել
լատ.
էշ11 ԱՏ
«
հող» ևն
բառերին, որ րնղունում է նաև
\ \
^ Յ 1 ՚ Ա Շ
767;
Տես նաև Աճառ. Հայ. նոր բառեր
հին մատ. Ա. էջ 74՝ վերի
ձևով։
ԳԻՌ.—Ջղ.
թաղար
«
խմորի տաշտ»,
Սլմ.
թաղար
«
ներկի կարաս», Ախց. Կր. «թոնրի
կրակա մանր, մանղալ, քուրսի», Երև.
թա–
Fonds A.R.A.M