ԹԱԹ
139
ԹԱԼ
«
Առ որս անպատում» Կանոնագլխի
մէջ. «Եւ
այրն փառազգեստ
ի ներքոյ միջնաթևին
թսւ–
թոռովն
իմն առնոյր
զհրատն
շագրռովն».
Բազմ.
1862,
1 0
=
Չօպանեան, Հայ էջեր, էջ
73։
Առաջին օրինակը
ակնարկութիւն է
Գ.
թագ. ժր.
4 4
հատուածի. «Եւ ահ ա ամպ մի
փոքրիկ իբրև զթաթ առն՝ հանէր ջուր», որից
երևում է որ
"
թաթուո
(
գրծ.
թաթոուԼ)
բառն
էլ նշանակում է «թաթ, ձեռք»։
(
Յոյն
օրինա–
կր համապատասխան
տեղում
ունի
այ
\
~Լ՝)Հ։Հ
7.
^ք>օ;
«
իբրև
զհետս
ոտից (կամ իբրե
զթաթ ոտից) առն», բայց եբրայական
բնա֊
գիրն
ունի
՚
ձ ՚ ՚ ^ - ա շ
&9
ԱՁք–1է
«
իբրև
զձեռն
առն»)։
–֊
Կազմուած է
թաթ
բառից
–
աո
մասնի­
կով՛ այս հազուագիւտ
մասնիկի
համար
հմմտ. Ղրբ.
ծակուո.
«
ծակ»,
քաքուո
«
քաք»։
Թաթ
բառը՝ իբրև ընտանեկան բառ՝ երևան է
գալիս այսպիսի
մի քանի
մասնիկներով,
ինչպէս՝
թաթուլ, թաթիկ, թաթան, թաթլուկ,
թանթուլ, թանթլիկ,
որոնք բոլոր
նշանա­
կում են
«
թաթ»։–Աճ.
ՀՀԲ Սարգսի օրինակում բառի ուղղա­
կանը դնելով
թաթաո,
մեկնում է «կնճիթ
ամպոց որ իբրև զբազուկ
երկայնացեալ
յերկնից՝
առնու ի ծովէ կամ ի գետոյ
զջուր իբրև
թաթիւ, ռմկ. ամպի խօր–
թում»։
ՆՀԲ կասկածով
դնում է
թաթաո,
լաւ ևս
թա՛թ աոն
կամ
թաթիո՝
նոյն նը֊
շանակութեամ
բ։
Այնուհետև
գրական
լեզուի մէջ ընդհանրացալ
թաթա ո
«
ամ­
պի կնճիթ,
ԿօահՇ»։
Նորայր, Հայկ, բա–
ռաքնն. էջ
114—115
ցոյց է տալիս որ
թաթա ռ
ձևով մի բառ, ինչպէս նաև
«
էւ՚ՕաձՇ»
նշանակութիւն
գոյոլթիւն չունի.
Աարգսի և Առ որս֊ի
թաթոով
ձևը ենթա­
դրում է ուղղական
*
թսւթիո
կամ
"
թա­
թառ,
որի ինչ լինելը յայտնի
չէ։
—
Թա­
թաո
ձևր իբրև
կենդանի
գաւառական
բառ՝ նշանակում է Ամատոլնի,
Հայոց
բառ ու բան, էջ
200
բ՝ Ղարաբաղի, Շի­
րակի և Բուլանրխի բարբառներով, սա­
կայն
Ս. Մովսիսեան
(
նամակ
1928
սեպտ.
27)
յայտնում է որ
թաթառ
բառր
Բուլանրխի ղալառականոլմն
էլ գոյութիւն
չունի։ Այլուր ես այսպիսի
ձև գտած չեմ,
նոյն իսկ Ամատունին
էլ չի տալիս որևէ
գաւառական
օրինակ, և իր մէջ բերած
5
վկա
յութիւնները
բոլորն էլ զուտ գրա­
կան հատուածներ
են։ Աւելի լաւ ստու­
գելու համար՝
դիմեցի
Լէօին,
Տմբլաչի
հաչանին և ուրիշների՝ որոնք հմուտ են
Ղարաբաղի բարբառին, սակայն
բոլորն
էլ հաստատեցին՝
որ
թաթառ
ձև գոյու­
թիւն չունի Ղարաբաղի բարբառում։
Նոյ­
նը հաստատեցին
Ալ. Ւսահակեանը և
Գարեգին
Լևոնեանը՝ Շիրակի
բարբառի
համար։ Սրանից հետևցնում
եմ, որ Ա–
մատունոլ տուած տեղեկութիւնը
անհիմն
թիւրիմացոլթեան
արդիւնք է։
*
ԹԱԹՐԱ
«
մի տեսակ
բոյս, որ իբրև
հա,
մեմ է գործածւում.
պրս.
ւլիռա», թեթրի,
թաթրի
«
վայրի աղտոր»
Բժշ. ունի
միայն
ՀԲուս.
§
755,
֊
Պրս.
օյձ–
էձէու
կամ
^ յ ^ է Տ - է ք I
«
աղ­
տոր»։
Ուղիղ մեկնեց
ՀԲուս։
՛
ԹԱԺԱՅ,
որ և
թաժահ, դ աժայ
«
թարմ»
Մխ. բժշ. Վրդն.ծն։
֊
Պրս.
օ յ ե է 3 2 3
«
թարմ, նորահաս», ո֊
րից փոխառեալ
են նաև թրք. էՏւ2Շ, գւռ.
է 3 2 3
«
թարմ»։
Ուղիղ մեկնեց
ՆՀԲ,
ԹԱԼ
«
ն ուաղոլմ», արմատ
առանձին
ան­
գործածական,
որից կազմուած
են
թալանալ
«
թմրիլ, թուլանալ,
մարիլ, նուաղիլ,
ուշքից
զնալ» Եսթ. ժե.
10.
Ոսկ. ես. Կոչ.
102.
Եզն.
Բուղ,
թալալ
Փիլ. տեսակ. Էջ
18.
թալթալ
խաղալ
«
նուաղելով գետն ի վրայ
տապալուիլ»
Կոչ.
348.
թալա կ
«
գլխի
պտոյտ և սրտի
խառնուք»
Ոսկ. մ. ա. և թ.
թալկալ
Ոսկ. մ.
բ.
12,
թալկանալ
Ես. իէ.
5.
թալկացուցիչ
Նար.
թալկացումն
Ոսկ. ապաշխ.
թալկտի)
«
ուշքից գնալ» Վրդն. առ.
191.
գրուած է նաև
թաղկումն
Ոսկ.
նին։
ՆՀԲ
թալանալ
բառից։
Հիւնք.
թաղկիլ
բառից։
3
ակոբեան,
Բիւր.
1899, 600
սլրս.
2 3
ք
«
ծեր» բառից՝
նոյն ընդ
դա­
լուկ։ ԲՅէւ
–
Ա0ՁՈ\՚
ՀԱ
1908, 2 4 6
յն.
Հճ~գ՝Ո.Հ
«
կրել», գերմ.
ճս1ճ6Ո
«
ժուժալ»
ևն բառերի հետ՛
1\16
ւ116է
(
անձնական)
Fonds A.R.A.M