ԸՆԿ
130
ԸՆԿ
սլովաք. հ\հօևք, ռուս. %կԵ6ճ՚1) = Հ սլ–
§1օ–
եօԽհ
«
խոր»։
Հայերէնի
մէշ այս
կուլ
«
մխըր֊
ճիլ» արմատը կորչելով՝
ընկղմիլ
բայը
կուլ
«
կուլ տալ» արմատից
է կարծուեր
Ա. քհ. Երկաթ ՀԱ 1912, 656
ընդ
նախ­
դիրով
կ ղ ֊ ի լ
բայից,
որի
հետ
նոյն
է
դնում
կղկղել
«
քամել»։
Ուղիղ
մեկնեց
ՒձձԱշէ
Բ Տ Ճ 6
(1926),
Էշ 5—6։
Բալ֊
թիկ֊սլաւական
բառերի համար
միւսնե­
րը տարբեր
մեկնութիւններ
են տալիս,
այսպէս
1
էՅԱ ե ՈՅՈ Ո
74,
ԲօԽւ
՜
ՈՅ՛ 1,
526
§ 0
§ օ 1 ե
խումբր կրկնուած
§Շ,
§ 3 ,
ցյ31
բնաձայն արմատից,
7
քՅԱէ1ՈՅՈՈ
90
զ19եՅէւ
«
խորացնել»
խումբը,
յն.
՚
զճ&գտ
«
փորել»
բայի հետ, այսպէս է նաև
Ց օ ւ Տ Ձ շ գ
150.
իսկ
––
ՀՈշհ^
307
^ճձգա
«
փորել»,
լտ.
^1սեօ
«
կլպել»։
ԸՆԿՃԵԼ
տե՛ս Գուճ։
ԸՆԿՆՁԵՌՆԵԼ
«
տապալել, կործանել»,
մէկ
անդամ ո ւնի Կոչ. 321. «Մինչև
րնկնձեռնեալ
իցէ լարն արծաթոյն»
(
յն.
<^«էՕՏ7ւա).
Ուրիշ
օրինակ
չկայ։
ԸՆԿՈՂՄԱՆԻԼ
տե՛ս Կողմն։
ԸՆԿՈՅԶ
(
գրուած
նաև
րնդոյդ, անկոյդ),
ո
հլ. (ՆՀԲ ունի նաև
ի, ի-ա
հլ. բայց առանց
վկայութեան)
«
րնկոլզ»
Ծն. խգ. 11, Թուոց
ժէ. 8. Փիլ. ել. որից
ընկոյդ արքայա կ ան
«
արքայակաղին»
Յայսմ.
ընկոյդ Հնդկաց
«
հնդկական
ընկոյզ»
Բժշ.
ընկուդադարդ
ՍԳր.
ընկոլդի
«
ընկուզի ծառ»
ՍԳր. Վեցօր.
99.
ընկուդասաան
«
րնկոլզենիների պար­
տէզ» Կոչ. 277.
ընկոլդուա
Խոր. պտմ, հռիփ.
Երգն. քեր. — նոր բառեր
են՝
ընկուդենի,
հնդկընկոյդ, մշկընկոյզ։–
Բառ. երեմ, էշ 193
ունի
դ ոյդ
«
ընկոյզ» բառր, որ միշին
հայերէն
գաւառական
մի ձև պիտի
լինի։
֊
Բառս
գտնւում
է Առաջաւոր
Աս ի այի
շատ
լեզուների
մէջ. հմմտ. պրս.
յշճ
§ 0 2 ,
§ 3 7 2 ,
քրդ.
§Ա2,
§ս1շ,
% 0 \ 1 2 ,
չաղաթայ.
>»
արաբ. յշգ.
յ ^ 2 ,
թրք. յ * Հ * – ի\12, երր.
ք ՝ ) ^
9
§ ձ 2 ,
ասոր. 1
ՒՌ
^
§ՅԱ 2 3 ,
օսս.
Յ Ո § 0 2 3 , ՈՈ–
§Ա2,
իմերել, և վրաց.
6
օյրւ%օ նիդոդի,
մին֊
գր.
նէջի.
չէրքէզ–
Ճ Յ
§ \ ՚ 1 ,
բոյաշ.
անքօո
(
Կովկաս),
անքոա
(
Ակն. տե՛ս
ճանիկեան,
Հնութ. Ակնայ, էջ 62)։ Բայց այս ձևերից
ո՛չ
մէկ"
Ժ կարող հայերէնի
մայր
համարուիլ։
Ընդհակառակը
շատերր կարող են բացատ֊
րուիլ հայերէնով։
Ձայնական
օրէնքների
հա֊
մաձայն՝
հյ,
ընկոյդ
ձևր դալիս է նախաւոր
*
ին կ ոյդ
ձևից և այս էլ թերևս
* 6
Ո §0 Ա 2
ձևից,
որին առանձնապէս
նման
են
կովկասէան֊
ներր (օսս, իմերէլ. վրաց.)։ Սեմական
ձևերր
սեմագէտների
կողմից բնիկ չեն համարւում.
արդէն
սեմ ական
^Յ Ա 2
ձեւը չի կարող
տալ
հյ.
ընկոյդ.
հանաւաբար
հին
հյ.
* 6
Ո §0 Ա 2
տուել է սեմ.
* 6
§ § 0 Ա 2 ,
որից երր.
3
§ 0 2
նա­
խաձայնի կբճատմ ամ բ էլ՝ միւս բոլոր
ձևերր։
Արդէն ըստ
Ւ16ՈՈ, Ր
^ս1էս1
՜
բք13Ո26Ո
6
,
էջ 390,
րնկոյղը,
նուշը և շագանակը
Փոքր
Ասիոյ
հիւսիսային
կողմերից
են գալիս և
Հայտս֊
տանր՝ որ րնկոյզի արտադրութեան
կողմից
նշանաւոր երկիր է, կարող էր իր բառր դէպի
հարաւ և դէպի արևելք տարածած
լինել։
Հա­
ւանաբար
հյ.
ընկոյդ
հին խալդիական
լ ե ֊
զոլից մնացած
մի բառ
է։ — Հիւբշ. 393։
Առաջին անգամ
ՏշՒւաճ
<21՜, 7Ո6Տ.
45
եբր. բառից փոխառեալ
համարեց։
ԳԳ
կցում է պրս.
§ 3 \ ք 2
ձևին։ ՆՀԲ «վրաց,
նիկօդի,
լտ.
ՈԱՃ, որ
մերձի ի ձայնս
նուշ,
որպէս և երբ.
ղաքէսլ՝
է րնկոյզ
և
նուշ»։
ՑՑէէւօհ.
Բսճւ1Ո6ՈէՅ
31,
Լ–3§.
Սւ–§6Տ0հ.
829,
Խտ.
Տէսճ. § 825
և
Հիւբշ,
Ուսումն, փոխ.
բառից, էջ 20
տրամադիր
են հայերենը
մայր համա­
րելու։
701
ՈՅՏՇհ61<,
06
Աէ. ԼԱէ673է.
1883,
էջ 1254 կովկասեան
բառ
է համարում.
հմմտ. վրաց.
նիդոդի։
Հիւբշ. Խո
\
ՇՈ.
-
ՄՅՈՆ
393
դնում է ծագմամբ
անյայտ
բառերի
շարքր։
յ6ՈՏ6Ո, Ւ1ւէէ. Ա.
ՃՈԴ1.
210
հայ. և երր. բառերի
նմանութիւնը
հաթեան
շրջանի
արդիւնք է դնում։ —
Հիւնք. պրս.
ԷնկԷդ, էնկեադ
«
գործիք
կամ
առնացի
անդամ»։
ՀԲուս. § 742
արաբ, և եբր. ձևերի հետ
նաև հդերմ.
հո սշ։ – ԲՅէ ւ
-
ս եՅՈ ^
ՀԱ 1906,
346
հնխ.
§611. §11
«
կլորացնել»
արմատից՝
ր ֊ դ
մասնիկով
և
դ
աճականով, հմմտ. լտ.
\ ՚
Օ
1
Յ
«
ափ», յն. ՀՕօճդ՝)
«
կամարաձևութիլն»,
"
ՀաճօՀ, «բաժակ»,
զնդ.
^ 3 7 3
«
երկու
ձեռքը», հիսլ.
1
<Ա13
«
գնդակ»
ևն։
\\
^1ո1<–
161՜,
Օ Յ Տ
6 3
Տ 1 0 Տ Շհ6 ԱՈՃ
ճ61՜
VՕVձՏ:^^[-
Տ13է1ՏՇհ– 1Ո1էէ6113Ոձ1Տ0հ6
\ ՚ 0 1 1
< 6 ք –
ԱՈձ
Fonds A.R.A.M