թ ա ց
Վեցօր. Ոսկ.
յհ.
ա.
13.
թ ե թ և ը ն թ ա ց
Եփր.թգ.
խ ո ւ ռ ն ը ն թ ա ց
Ոսկ.յհ. ա.1.
դ ար­
ձ ը ն թ ա ց
Կոչ.
ե ր ա դ ը ն թ ա ց
Ա, եզր. դ. 34. յե­
տին են
դ ի շ ե ր ր ն թ ա ց , դ ի ւ ր ը ն թ ա ց , ե ր կ ն ը ն ­
թ ա ց , դ ո ւ դ ընթ ա ց , հ ա մ ը ն թ ա ց , մ ա կ ը ն թ ա ց ո ւ ­
թ ի ւ ն
ևն. ունինք նաև
ը ն թ ա կ ց ո ւ թ ի ւ ն
(
կար֊
գա՛
ը ն թ ա ց ա կ ց ո ւ թ ի ւ ն դ
Տիմոթ,կուգ.,
Էջ121։
Նոր բառեր են
ը ն թ ա ց ի կ , րնթ ա ց ա ւ ւ ս ր տ , ա ն­
ն ա խ ը ն թ ա ց
ևն։
–
Բնիկ հայբառ՝
հնխ.
Տ6Ոէ–
«
երթալ»
արմատից, ցեղակիցներից
յիշենք
զնղ.
11
Ձ Ո է
— «
հասնիլ,
հասցնել»,
հիռլ.
Տ
§է,
կիմր.
հ^՚ոէ,
բրրտ.
Ո6Ոէ
«
ճանապարհ», հսաքս.
Տ1էե
«
ճամբայ,
ուղղութիւն»,
անզսք.
Տ13
«
գնա֊
լր, ճամբո րդութիւն, ճանապարհ, անգամ»,
գոթ. տ՛աճ «երթ»,
§ 3 – տ ա ճՅ
«
ընկեր»
(
իբր
միասին
գնացող, ինչպէս է թրք.
^՚օ1–
(1
ՁՏ
«
րնկեր»),
Տ1Ո՚>3
«
անգամ»,
ՏՅՈճյ՚ՅՈ
«
ու­
ղարկել»,
հիսլ.
Տ
6
Ո Ճ Ձ
«
երթալ»,
Տ1ՈՈ1
«
ԳՐ֊
նացք, ճամբորղութիւն»,
Տ1ՈՈ
՛՛
անգամ»,
հբգ.
Տ1ՈՈՅՈ
«
գնալ, ճամբորգել,
գալ»,
ՏւՈճՕՈ
«
ճամբորղել»,
Տ1ՈԺ
«
գնալը,
ճանապարհ/
ճամբորղութիւն»,
ՏՏՈէշՈ
«
ուղարկել», գերմ,
Տ6ՈձշՈ
«
ուղարկել»,
լիթ.
Տ1ԱՈ01Ա,
լեթթ.
ՏԱ–
1
Ա
«
ուղարկել»
ևն
(
Բօեօւ՜Ո;/ 2, 496)։
Սրանց
հետ են ուզում
միացնել նաև լտ.
Տ6ՈէւՕ
«
զգալ»,
բայց
նշանակութեան
տարրերու֊
թիւնը բաւական մեծ է
(
Տւ՜ՈՕԱէ-^շԱԽէ
884)։
Հյ.
ը ն թ ա ն ա լ
ունենալով ապառ,
ը ն –
թ ա ս ց ի ,
ցոյց է տալիս որչէ՛ կազմուած
ր ն
նախդիրով, այլ արմատն է
ք ն թ –
(
հմմտ,
դո–
ղ ա ս ց ի և ը ն - թ ե ր ց ց ի ի ւ
Կազմութիւնր
այնպէս
է՝ ինչպէս
Տ 6 Ո
§ – > ր ն կ ե ն ո լ լ ։
Անյարմար է
միայն
է,
որ
Ո
-
ից յետոյ դառնում է
դ
և ոչ
թ
(
հմմտ.
րնդ, ը ն դ ե ր ք ի յ
Այս պարագային կա­
րելի է
ընդունիլ
հնխ,
Տ6Ոէ1ւ֊
փոխանակ
տշոէ–։
Աւետիքեան, Քերակ. 1815, 207 հա֊
մառօտիւ, իսկ աւելի ընդարձակ Տէրվ.
Մ ասիս 1882
յոլլ. 24 ևՆախալ. 45 կազ­
մուած են գնում
ը ն դ
նախդիրով
թ ա ն ա լ
«
թրջել» բայից, որ նախապէս
ունէր նաև
«
վագել,
ընթանալ»
նշանակութիւնը,
հմմտ. աշխ.
ղ ՚ ա դ ե լ
«
ջուրը հո սիլ. 2. րն֊
թանալ», սանս,
էցոձ
և զնղ.
4
Ձ1<
«
վա­
զել, շտապել, հոսիլ», պրս.
ք6ճէՅՈ,
1-2
«
հեղուլ, թափել»,
ՅՏթ1՜62
«
ձիարշաւ».
էՅճէՅՈ
«
վազել,
րնթանալ» և ԱԱւճՏւճ–
էՅՈ
«
հաչեցնել»,
ռուս.
է Շ^ ե
«
հոսիլ. 2.
վազել, արշաւել»
ևն։ (Բայց
հյ.
թ ա ­
նալ
չունի «հոսիլ»
նշան ա կութիւնր. աղ
«
թրջել, թացացնել»)։
Հիւնք,
ո տ ք
բա­
ռից։ Մառ,
Րթ31«.
յ\բ.
ՅթԱ.
513.
33,
258
ր ն դ
նախդիրով
թ ա ն ա լ
բայից, որ
կցում է պրս.
Հյ,Հ
.
Հ
~.1՚Տ
էՅճէՅՈ
«
վազել»
բային։ (Այս բառի
ցեղակիցներն են
հսլ.
է շ ե օ , է6տէ1,
չեխ.
էտես,
էէճ, ռուս.
ՈՂճկ,
լիթ.
էշես, է6ր։6էՆ
լեթթ.
էշես, էտՇՇէ,
սանս.
է31<է1,
զնղ.
է3031է1
«
վազել,
հոսիր
րնթանալ,
շտապել»,
ալբան, ոձխճ. «հալածել»,
իռլ.
էշօհւ1Ո
«
վւախչել»,
աէշշհ
«
ճամբայ», օսս.
է՚Յ՜քճ
«
արագ»,
է ՚ Յ յ / ռ
«
հոսել» ևն
( 1
ք Յ –
ս է աՅՈ Ո 316.
Է4օ1՜Ո § 368),
որոնք ծա֊
գում են հնխ.
էտ1<6–
արմատից, որ հայե–
րէնում պիտի տար
թ ե ք
և ո չ
թ ա ն ա լի »
ՏշհօքէշԽ^ւէշ 8 8 29, 23
հնխ.
տօոէ
արմատից, որից գերմ.
ՏՇՈ^6Ո
«
ուղար­
կել», գոթ,
ՏՅՈՕ՞յ՚ՅՈ,
անգսք.
Տ6Ո-
Ճ Յ Ո ,
հ. հիւս.
Տ 6 ո ձ Յ
«
երթալ»,
գոթ.
Տաֆ
«
երթ», անգսք.
Տ10
«
ճամբորդոլ–
թիւն», հիռլ.
Տնէ
«
ուղի» ևն։ Ուղիղ մեկ­
նութիւնը տուաւ
Տօհշքէշ1օ՝^ւէշ։ 8 8 9,
23,
որնախապէս չէի ընդունել,
բայց
այժմ ձևակերպում են վեր ոյիշե ալ եղա­
նակով։
ԸՆԹԱՆՈՑ
տե ս Անութ։
–\–
ԸՆԹԵՌՆՈՒԼ ( ը ն թ ե ր ց ա յ ,
֊
ց ի ւ ՝ )
«
կար­
դալ» ՍԳր, որից
ը ն թ ե ո ն լ ի
Կոչ.
ը ն թ ե ր ց ա ն ե |
«
կարդալ»
Երեմ. լզ. 8. «հասկանալ,
ըմբըռ–
նել» Ոսկ. մտթ. (Յորժամ ի չափ
հասանի֊
ցեմք՝ յայնժամ
րնթերցանեմք թէ այն ամե­
նայն մանկտւոյ
գործ էր),
ը ն թ ե ր ց ւ ս ն ե լ ի
Բ.
մակ. բ. 26.
ը ն թ ե ր ց ի չ
Եւս. պտմ.
ը ն թ ե ր ­
ց ո ւ ա ծ
ՍԳր. Եւս. քր.
ը ն թ ե ր ց ո ղ ա կ ա ն
Ագաթ,
դ ի ւ ր ը ն թ ե ր ց
Վրդն, ծն, յիշ. նոր բառեր
են՝
ը ն թ ե ր ց ա տ ո ւ ն ,
դ օ ՚ ո ւ ա ր ը ն թ ե ո ն լ ի ,
դ ի ւ Ր ր ն –
թ ե ո ն լ ի , ա ն ը ն թ ե ր ց ա ս է ր
ևն։
= Բնիկ հայ բառ՝ հնխ. էշէ՝–«կանչել, բր֊
զաւել, բարձր
ձայն հանել» արմատից, որի
ժառանգներն
են սանս.
էՏՄՅ–,
«
սուր,
հնչուն»
յն.1՚Հւե՜«սուր և բարձր (ձայն)»,
*՚
ՍՕքՅՏա, 10թՏէ>
Fonds A.R.A.M