տ
րով
եթիւ
կդաոնա չ «թէական, տարակուսա­
կան» և կկապուի
եթէ
արմատին։
–
յ֊ն\,
ի
հլ. «ներսից դուրս գալը» ՍԳր, «վեր
բարձրանալր»
Փիլ. (ին., «անցք,
ընթացք,
ճամբայ»
ՍԳր, «վերջ, լրումն, աւարտ»
ՍԳր,
«
մի գործի վախճանր»
Եղիշ., «յաջող վախ­
ճան» ՍԳր, «արևի ծագումը ևն» ՍԳր. Փարպ.,
«
արևելեան
կողմր» Խոր. աշխ., «ծորում,
բխում»
Նար.,
«
կղկղանք»
Մխ. ապար.,
«
նստոյ
տեղի, յետոյք» ՋԲ, «մորթի
վրայի
ծակտիքներր»
Վեցօր. էջ 175 (տպուած է
խելք,
ուղղելի
ելք՝
րստ Ս. Վ. Նաղարէթեա֊
նի ձեռագրի, տե՛ս Պատկեր, 1893, էջ 284),
«
հեռանալ,
հրաժարուիլը»
Վրք. հց–
։
«
ծախը»
Տոբ. ա. 23, որից՝
ելանել
(
կտ.
ելի,
հրմ.
ե ՛ լ)
«
դուրս գալ. 2. ծագիլ, բզխիի յառաջ գալ, 3.
վեր բարձրանալ. 4. հեծնել, նստիլ(ձի,
նաւ
5.
վիճակուիլ, յարմար գալ. 6. անունր տա֊
րածուիլ, հռչակուիլ. 7. այնպէս
լինել, գրտ֊
նուիլ» ՍԳր,
ելԼւել աււնել
«
ջանալ իրար գե­
րազանցել»
ծն. իե. 23. Բուղ, կամ
ելԱելս
աււնել
Փարպ.,
ելեւէջ
Ագաթ.,
ելևմուտ
ՍԳր,
ելամուտ
«
դուռ»
Եզեկ. խր. 30.
ելանելի
«
սանդուխ»
Եզեկ. խ. 31,
ելող
Դ. թագ. ծա.
9.
Զքր– Ր՝ 9,
ելուստ
«
բոյսի աճում» Փիլ. քհ.,
անել
Փիլ. Եղիշ.,
խաչելեալ
ՍԳր,
խաչելու­
թիւն
Եզն.,
յորդելակ
Քեր. քերթ.,
դժուարե­
լանելի
Տօնակ. Մխ. առակ.,
վերելակ
«
ձի
(
կամ նաւ) հեծած անձր» Պիտ. Փիլ.,
վերելք
Նար.,
ելուն
«
զուրս
ցցուած»
Ադամ. 125,
ելակէտ, ելարան
(
նոր գրականի
մէջ) ևն։
^անազան
նախդիրներով
ստանում է նորա­
նոր ձևեր և նշանակութիւններ. այսպէս՝ 2, Տ.
նախդիրով
կլինի
դ ե լւ ս 6 ե |
«
չափից անց կե­
նալ» Ոսկ.
յհ. ա.12. —3.
րնդ
նախդիրով՝
լւհդեյ
«
հետը ելած-նստած, հետը մեծացած,
ծանօթ, սովոր» Ագաթ.,
րնդելանիլ
«
հետը
մեծանալով
վարժոլիլ,
կրթուիլ»
Եւս. պտմ.
Ոսկ., «ջանալ, փորձել» Գծ. թ. 26,
րնդելա–
ցուցանել
Սիր. իբ. 17. Եզն.,
րնդելոլցանել
Բ. մակ. ժ. 15. Ոսկ. մ. ա. 17,
ընդելնուլ
Ոսկ.
մ. ա.և թ.,
ընդելակից
Կորիւն,
անընդել 9–,
մակ. դ. 6. Կոչ,,
մարդընդել
Ագաթ.,
ձեռնըն­
դել
Փիլ. այս բոլորր գրուած նաև
րնտել
ձե֊
ւով որ հիմայ միակ գործածականն
է։ — 4.
էլւսՏեւ
բաքի անցողականն է
եյոլդանել
(
փո­
խանակ
ասելու
*
ելուցանել.
հմմտ.
փլուզա­
նել, ընկլուզանել)
«
դուրս
հանել,
մէջտեղ
հանել» (արմատր
ե լ ո յ զ ) ;
Ոսկեդարեան գրա­
կանութեան մէջ պահուած չէ այս բառր,
բայց կայյետնաբար
ելուզանել
«
արտաբե­
րել (ձայնը)»
Թր. քեր. (Ձայնաւորք
ասին,
վսւսն զի ձայնս յինքեանց անպակաս
ելու­
զանեն)։
Նոյն
ելոյ զ
«
հանել» արմատից է
կազմուած
ծ խն ե լ ոյզ
Հին բռ. և նոր գրակա­
նում
շնչելոյզ
«
շնչահան,
օդանցք»։ —5.
Ե–
լու€| անել
բայի
երկրորդ
նշանակութիւնն է
«
րնձիլղել,
ծլիլ», ինչպէս գտնում ենք
ելու­
զումն
«
րնձիլղումն» Պիտ. բառի
մէջ։ — 6.
նոյն բայի երրորդ նշանակութիւնն է «գողա­
նալ, կողոպտել»
(
հմմտ.
Տանել
և
յինքն Տա­
նել
«
գրաւել, խլել, կորզել»). որից
մարդելոյզ
«
մարդագող»
Ա. տիմ. ա. 10, որ ապացոլցա–
նում է
ելուզանել
բայի ո սկեդարեան
գոյու֊
թիւնր. սրանից է նաև
ելուզակ
(
կամ
եղու­
զակ,
յեյո ~ ՚ ս կ , յեղուզակ)
«
աւազակ»
Խոր.
Պիտ.,
յե՝; ՚.ւզս կութիւն
Վեցօր. 185,
յ ե լ ո ւզ ա ­
կաբար
«
աւազակի պէս» Խոր.,
նախելուզակ
Շնորհ. վիպ–։—7.
Նոյն
ելուզանել
բայից
ընդ
նախդիրով
կազմուած է
ըն դ ե լ ո ւ զ ա ն ե լ ՝
որի առաջին
նշանակութիւնն է «խուզարկե­
լով երևան
հանել»։ Այս նշանա ՚ ութեամբ
գտնում ենք գործածուած
Արծր. բ. (՚ (հրտր,
Պատկ. էջ 113) «Յերկիլղ կասկաւ՛ անաց ե֊
ղեալ՝ թէ իցէ րնդելոլզեալ Տաճկաց՝
դտեալ
զպահեստ
գանձին՝ ծախիցեն
զղօրոլթհւն նո­
րա»։
Յայտնի չէ ի՛նչ
փոխաբերութեամբ՝
այնուհետև
ընզելոլզանել
ստացել է «իրար
անց կացնել, յեռուլ, հիւսել» ԱԳր. Ոսկ. Մտթ.
և ա. տիմ. «խօսքր զարդարել, պճնել»
Ոսկ.
ես, նշանակութիւները,
որից՝
ընդելուզուած
Ել. իը. 17,
ընդելուզումն
Պիտ. փիլ.՛
= Բնիկ հայ բառ՝ հնխ. շ\ «ելնել,
բարձ­
րանալ, աճիլ»
արմատից, այս արմատի
պարզ կամաճած
6
ւԱ–,
շ\շ\1–ձևերից կամ նաև
ճ հ
6
/
0
աճականով
ձևից են՝ լն. ե)
տ6&ս>.
13
X060՝.՛.
՜
կճ^օ՝^
ԱՑտ, 1X8
(0,
տ\Օօււյ.ւ,
3
X810՝^
^,&տւ՝,ւ, տւ–
ճյ
է
ճ՚յ՚յԽ.
։
^.՜ք^օՏօւ,
տձ
՚
ւ
^Օ|*8>,
եճԽօօ\ւօ.ւ. որոնք
կազմում են <- ղալ» բալի զանազան
ժամա­
նակները, նաև էէՕՕՉ֊-ք-խ՚ԼքյՇ «վերաբնակիչ»,
եւՀ–՜ղճ֊1.զ
«
եկող
Հասնող»,
ՏՈ֊՜ղճ–՜
«
եկար
օտարական», կրետ. Տ7հՏ՝1,ՏԱ0Ծ.1 «բերել»
(
իբրև
Fonds A.R.A.M