1)5
յօդով կամ առանց
յօդի),
ինչ, գերմ.
ՈՋ–1<.է–ՁԱէ,
սպան.
Յ
1
ՇՅՈՈՅ
,
ՅւհՇՈՁ, 31ւ6ՈՅ,
իտալ.
Յ
1(
±6
ՈՈՅ,
ֆրանս.
Ո6ՈՈ6,
բուլդ. Կ.Լ\–
ՈՅ,
ռուս.
XՏՅ (Տշատետք 530),
արևել. թրք.
Այտ.».
X^ՈՅ,
տճկ.
գ Յ Ո Յ ,
Ո6Ո6,
Ճ 6 Ո 6
բոլորն էլ նոյն
նշանակութեամբ։
Ուղիղ մեկնեց նախ ՆՀԲ։
ԳԻՌ Նոր փոխառութեամր
սովորաբար
հի ն ա ,
որից
կազմուած
են
հի ն ա դ ր է ք , հ ի –
ն ա դ ր օ ն ք , ո ի ն ա մ օ ն , հ ի ն ա յ տ ա ք , հ ի ն ա յ ո ւ ա ն ,
հ ի ն ա յ ո ւ ե լ , հ ի ն ա ն ա ն , հի նա ա լ ն ։
+ ՀԻՆ Գ , ի
հլ. (յետնաբար
կայ նաև յգ.
գրծ.
հ ն գ օ ք )
«
հինգ»
ՍԳր. Եւս, քր. ածանց­
ման մէշ մտնում է
հ ի ն գ – , հն գ ա –
և
հ ն գ ե –
ձևերով,
օրինակ՝
հն գ ե տ ա ս ա ն
ՍԳր.
հ ն գ ա ­
մ ա ր տ ի կ
Ոսկ. մ.
Բ
. 8.
հ ն գ ե կ ա ն
Ագաթ,
հ ը ն –
գ ե կ ի ն ՛Ր.
թագ. զ. 32. Ոսկ. ա. կոր.
հ ն գ ի ց ս
ԱԳր. Եւս. քր.
հ ի ն գ ա մ ե ա յ
Եզն. Եւս. քր.
հ ի ն ­
գ ա մ ե ա ն
Ղևտ.իէ. 5, 6.
հ ի ն գ ա շ ա ր ժ
Ոսկ.
ա. կոր.
հ ի ն գ ե ր ո ր դ
ՍԳր.
հ ի ն գ կ ն ե լ
Ագաթ.
հ ի ն գ յ ա ր կ ա ն ի
(
նոր բառ) ևն։ Միևնոյն բա­
ռր թէ սղուած
ձևով և թէ առանց
սղման
գործածւում
է
միևնոյն
ձեռագրում, օր.
Կրկնագիր Ագաթ, էշ 72 ա, 78ա ունինք
հ ի ն –
գ ե տ ա ս ան,
իսկ 68 ր՝
հնգետասան. 1\^6Ա16է
մճտ. 1904, 497
ցոյց է տալիս, որ սրանց մէշ
հնագոյնն
է առանց
սղման
ձևր,
որովհետև
հյ.
ի , ո ւ
ձայները
ն գ
խմբի մօտ չէին
սրղ–
ւոլմ։
֊
Բնիկ
հայ բառ՝
հնխ.
թ 6 Ո ե ՝ ՝ 6
ձևից, ցե­
ղակիցներից
հմմտ. սանս.
թՁ Ո Օ Յ ,
զնդ.
թ Յ Ո –
*3,
պհլ.
բ Յ ո ձ ,
պրս.
^ յ լ յ
բ տ ո յ ,
ք
ՐԴ
.
թ Յ Ո յ ,
թՇ՜Ոյ,
աֆղան.
թ1Ոյ՚Ձ,
օսս.
Խ ո յ ՛ , Խ ո յ ,
թո­
խար.
թՅՈՅ.
քուչ.
թ1Տ,
յն.
ՈԽՀՏ,
ևոլ.
71
ՏԱ.7էՏ,
պամփիւլ.
71
Տ0Տ,
լա տ,
գԱ1ՈզԱ6,
իտալ.
01
Ո-
ԳԱ6,
ֆրանս. ճոզ, սպան.
01
ՈՇՕ,
ռամ. ճոճ,
գոթ.
քւաք,
հբգ.
քաք, քաք,
գերմ.
քաւք,
հհիւս.
ք ւ ա ա , քւ ա ,
անգսք.
քքք,
անգլ.
ք ^ 6 ,
հոլլ. \՚վ\
(1
Հ1ս§6
159),
լիթ.
թ 6 ո 1 ո ,
լեթթ.
թ16Շ1,
հսլ.
թ6է1,
ռուս. ՈքՈե, հիո-լ.
էՕՃՇ,
կիմը.
թ ա թ ,
կորն,
թ ^ ա թ ,
բրըտ.
թ 6 ա թ ,
ալբան.
բ6ՏՏ,
բո­
լորն էլ նոյն
նշանակութեամբ։
Բայց
բառիս
բուն
նշանակութիւնն
էր «մի ձեռքի
հինգ
մատերր»
և ըստ այսմ
կապւում է հիռլ.
օ ա օ շ ք
«
հինգ
թիւ», գոթ. Ա^Տ֊տ, Հի–լ–
ք ւ ո
^ ր ,
անգսք.
քա
^Շւ",
հբգ՛ հսաքս,
քա
§31,
գերմ.
Ւ՜1Ո§6ք
«
մատ»
բառերի հետ
( 8
օ 1 Տ 3 0 գ
767—
֊ 8 ,
\
Տ1ճ\ձ–
635,
ԸրՈ0Աէ–^6ւ116է 804, 7 ք Յ Ա է
ա Յ Ո Ո 213, Ւ Խ ա § 328, Բօեօւ-ոյք 2, 25)։
Հայերէնի
մէշ
հն գ ե տ ա ս ա ն
բառի
ե
ձայնր
ներկայացնում
է ճշտիլ
հնխ.
թ6Ո1<^6
ձևի
վերշաձա
յն ր, իսկ
հ ի ն գ ե ր - Ո Ր դ ՝
գերմ.
ք ւ Ո § 6 է ՛
ևն ձևերի վերշավանկը
(
^ 6 ւ 1 1 6 է
9, 157
և մանաւանդ
8
Տ Լ
ձ1– 86, էշ
36)։
—
Հիւբշ.
467,
Ուղիղ
մեկնեց նախ
րՀ13թ;Օէհ, ճտ.
թ01.
1823,
էշ 107. յետոյ
Տ ր Օ Տ Տ Շ է մճտ.
1834, 383
ևն, ՆՀԲ (որ սակայն
աւե–
լացնում է նաև եբր.
ի ա ւմշ ,
արաբ.
խ ա մ ս է ) , Բտէշւ-ա. 37, 153, ^ ա ձ ւ տ շ հ.
22, 31,
Ցօէէւշհ. 2 0 ^ 0 1850, 357, ճւԱ •
167 35, 198,
Տէրվ. Նախալ. 94, 132, Լե֊
զու 175, Երկրագունտ
Ա. 46, Մասիս
1882
յունիս
ևն։
—
Հինգ,
հն գ ե տ ա ս ա ն
ևն
ձևերի
քննութեան
նուիրուած
մի րնդար­
ձակ
յօդուած
ունի
^ 6 ւ 1 1 6 ւ ւ ^ Տ Լ 9,
157—9։
րՀՅՐՏէ,
Յուշարձ. 401, 405 սու­
մեր.
1
ս ո § 6
«
ձեռք»,
ԳԻՌ.-Ալշ. Ակն. Երև. Զթ. Հճ.Հմշ. Մշ.
Ննխ. Պլ.Ռ. Սեբ. Սչ. Տիգ. Տփ.
հ ի ն գ ,
Ախց.
Կր.
հի ն կ ,
Շմ,
հի ն գ
1
,
Խրբ.
հ ի ն ք ՛
(
բայց բց.
հ ի ն գ է ն
ևն), Ասլ.
հ ի ն գ , հ ի ն ք , հ ի յ , հ ի *
(
օր.
հ ի * շ ա * դ ի
«
հինգշաբթի»)
Ջղ.
խ ին գ ,
Մկ.
Մրղ. Ալմ. Վն.
ր փն գ ՛ ,
Ոզմ.
խ է ՚ ն գ ՛ ,
Ավեդ.
հ է ն գ ,
Գոր.
հ է ՚ ն գ ը ,
Ղրբ.
հ է ն դ ՛ ,
Անտ.
հ է ն ք ՛ ,
Ագլ.
հ ա ն գ ՛ ։
Նոր բառեր են՝
հ ի ն գ ա ն ո ց , հ ի ն գ ­
աչք, հի ն գ տ ր ա ք ա ն ի , հ ի ն գ ե ղ յ ա ւ յ ր ,
հ ի ն գ ո ւ մ ։
Հ ի ն դ ք
տե՛ս
Հնդիպէ։
Հ ի ն ե լ
տե՛ս
Հէն։
+ ՀԻՆԻՆԱԼ
«
հևալ».
Փիլ. իմաստ. 80.
Նիւս. կազմ, գրուած նաև
հ ի ն ա ն ա լ
ԱԲ. որից
հ ի ն ի ն ո ւ մ ն
Նիւս. կազմ. Փիլ. յովն.
603։
= Բնիկ հայ բառ, որի հնխ. ձևը որոշուած
չէ դեռ. դրւոլմ է
թՈ6Ա–
կամ
թ ո –
սկզբնաա֊
րութեամ՛բ
ուրիշ ձևեր, որոնց
նշանակութիւնն
է
«
շնչել,
հևալ».
հմմտ.
յն.
1
^Տ(0,
1
է՝;Տ((0,
7
^Տ035Ա,
«
փչել,
շնչել, հևալ»,
7։
>Տ0Ս
.0.
«
շունչ,
քամի»,
71՝/0՜
ք|,
Ո՝*0&
«
շունչ,
թեթև
ձայն,
արտաշնչութիւն»,
հբգ.
քո6ՈՅՈ,
մբգ.
թՈՈ6–
Ո Յ Ո
«
շնչել,
ուժգին
փչել»,
հիսլ.
է Ո ^ Տ Յ
«
հե–
ւալ», անգսք.
ք ո Շ Օ Տ Յ Ո
«
փռշտալ»,
մբգ.
թհո Ա Տ 6 Ո
«
հևալ, փռնգտալ»,
գւռ. նորվ.
ք
Fonds A.R.A.M