94
պաստ 19
հ ի
մասնիկով
մ ն ա յ
բառից,
իսկ
Հայ. դր. լեզ. էջ 140
հ ե ն ո ւ մ
բայի
հետ,
ինչպէս
հսլ.
0
Տ Ո 0 ՚ \ ք Յ
«
հիմ» ծա­
գում է
ՏՈԱէւ
«
առէջները
պրկել»
բայից։
ԲՁե
-
Ա եՁՈ ՝ ՛
ՀԱ 1908, 212 հնխ.
Տ 6 -
«
ար­
կանել,
սերմանել»
արմատից,
ինչ. լտ.
Տ61716Ո
«
սերմն»։
ԳԻՌ.-Ալշ. Երև.Զթ– Մշ. Սեբ. Տիգ.
հ ի մ ,
Ագլ. Ախց. Կր. Հճ. Տփ.
հ ի մ ք ,
Սվեդ.
հ է մ ,
Սլմ. Մկ. Վն.
ի փ մ
(
սեռ. Մկ. Վն.
խ մ ա ն ) ,
Ոզմ.
խ է ՚ մ ,
Ջղ.
խեմք. —
Ստանայի
թրքախօս
հայերն
ունին
հ ի մ
ձևր. — Խրբ. կայ
հ ի մ ն ա –
հ ա դ ա գ ը լ լ ի ս
անէծքր։
ՓՈԽ
Քրդ.
^–տ»
Ճ 1 ա
«
հիմ. քարա­
կոյտ»
(
յ՜ստէԼ Օւշէ. ՒՀւՄժշ
էջ
168),
Ս. Գրքի
քրդերէն
թարգմանութեան
մէջ՝
հիմ.
ինչ. Հ ի ֊
մէ ուիլը սէր գէվրր տանի (Եդ հիմն ի վե­
րայ
վիմի). Չրմա քօ հիմէ ուի լր սէր գէվրր
գավի պու (Զի հաստատեալ
էր հիմնն ի վե­
րայ
վիմի),
՚
Լուկ. զ. 48.Լրսէրարտէ պէ
հիմ մալ ջէ տքՈՃ
(
Շինիցէ
տուն ի վերայ
հողոյ
առանց
հիման).
՚
Լուկ. զ. 49.
—
@՝
րք.
գւռ. Եւդ.Տ. Ատն. ինչպէս նաև Երևանի՝
րՀՕ֊
հաւ
«
հիմ»,
^.–.^1
6
V^ո հա ւ
«
տան
հիմբ»
(
այսպէս նաևԱտանայի
թրքա­
խօս
յոյների
մօտ. Բիւր. 1899, էջ 798 և
Յուշարձան
329).
—
ն. ասոր.
Ճ1ա
«
հիմ»
(
տե՛ս
Ւ ^ Յյ ւՁ ա շ տ Ն ,
ձ&շօբշ\ՀՕ–բյշօՀ.
շյւօտ.
389),
–(–
ՀԻՆ, ո
հլ. «հին, մաշած, հնացած, վա­
ղեմի,
հին ժամանակի»
ՍԳր. Եւս. քր. Եզն.
որից
ի հ ն ո ւ մ ն
Ոսկ. յհ. ա. 41. Յհ. իմ.
ի
հ ն մ է
Ածաբ. Երզն. քեր.
հն ա ն ա լ
ՍԳր. Եզն.
հ ն ա ց ո լ ց ա ն ե լ
ՍԳր.
հն ա կ ա ն
Ագաթ,
հ ն ո ւ թ ի ւ ն
ՍԳր. Ագաթ. Եւս. պտմ.
հ ն ա մ ի
Ագաթ,
հ ն ո ­
տ ի
Վրք. հց.
հ ն ա գ ո յ ն
նոնն.
հ ն ա խ օ ս
Խոր.
ևն. նոր բառեր են՝
հնա կ ա ր կ ա տ , հն ա վ ա –
հաո, հն ա դ ա ր ա ն , հն ա դ ա ր ե ա ն , հն ահա ւ ա տ ,
հն ա հ ա ւ ա ք , հն ա գ լ ո ւ խ , հ ն ա բ ա ն ո ւ թ ի ւ ն , հ ն ա ­
սէր, հն ա ւ ա ն դ , հ ի ն է ա կ ա բ ա ն ո ւ թ ի ւ ն , հն ա ձ և ,
հ ն ա ւ ո լ ր ց , հ ն ա ծ է ս
ևն։
֊֊
Բնիկ
հայ բառ՝
հնխ.
Տ 6 Ո Օ
ձևից, ցե­
ղակիցներն
են՝ սանս.
^ կ ( ՝ ՝ (
Տ Յ Ո Յ –
«
հին»,
Տ Յ Ո Յ ^ Յ
«
հնաւոլրց,
վաղեմի»,
զնդ.
ՒւՅՈ6
«
հին, ծեր»,
հ Յ Ո Յ
«
ծեր կին», պհլ.
հ Յ Ո ,
յն.
|"
0
;
«
հին»,
֊՝
>՜Դ «նոր
լուսնի նախորդ
օրր,
որ է հին ամսի
վերջին
օրը», լտ.
Տ 6 Ո - 6Ճ,
հյց.
Տ 6 Ո 6 ա
«
ծեր»,
Տ6Ո10Ր
«
երիցագոյն»,
Տ 6 -
Ո Յ է Ա Տ
«
ծերակոյտ»,
գոթ.
Տ 1 Ո – 6 1 § Տ
«
երէց»,
Տ ւ ա տ է Յ
«
երիցագոյն»,
լիթ.
Տ 6 Ո Յ Տ
«
հին»,
Տ 6 -
Ո
1
Ձ 1
«
ի հնուց, վաղուց»,
լեթթ.
Տ 6 Ո Տ
«
ծեր»,
Տ 6 Ո
«
վաղուց»,
հիռլ.
Տ6Ո, Տ1Ո1Ո,
կիմր. կորն.
հ&ո,
բրրտ.
հշո
«
հին,
ծեր»
( \ \ ՚
Յ 1 Ճ Շ
698,
ՑօւտՁշզ
257,
ճաօսէ–1
^6ւ116է
882, 1
>3սէ–
ա Ձ Ո Ո
256,
ԲօԽւ-ա/
2, 4 9 4 ) ։
Հայերէնի մէջ
նախաձայն
Տ
րնկնելով՝
հնխ.
Տ 6 Ո 0 -
տոլել է
նախ
*
ի ն ,
բայց պարթևական
շրջանին աղ֊
դոլելով
իրանեան
ձևերից՝
խաչաձևման
օ ֊
րէնքով
ստացել է նրանցից՝
նախաձայն
հ
(
ըստ
1
ՈՏԼ 21, 187).
հմմտ.
հ ո ւ մ ։ –
Հիւբշ. 467։
\\
^1ՈճւՏՇհ. 2 2 Տ Յ Ո
արմատից, նաև
լտ.
Տ 6 Ո 6 Ճ ։
Ուղիղ են մեկնում
65
էէւշհ.
7\.1՝1
ՇՅ 17
(
այստեղ
յիշոլած է նաև բա֊
բել.
Յւագ-Րր,
ՕՏԱ^7)՝<
ըստ
Լիսիւքո֊
սի).
Լ Յ § . Ս ր
§ 6 Տ 0հ. 445, ա 1 1 6 ք
Տ^–
38,
էջ
583,
մստէւ,
26
Ոճտբ.
3 1 9
բ,
Հիւբշ.
1
Հ2
23, 15,
Տէրվ. Նախալ. 110
ևն,
Եազըճեան,
Արևելք 1884
նոյ"16
սանս.
հ1, հ7ոՁ։
ա\\&
տ ա
10,
2 7 6
հ ա ն ի
բառի հետ իրանեանից
փոխառեալ
է համարում,
նախաձայն
ւ \ ֊ ի պատճա­
ռով։
Մերժում է Հիւբշ. 467,
որովհետև
փոխառութեան
պարագային
պիտի ու­
նենայինք
*
հ ա ն
ձևր։
Հիւնք,
յն.
ՕՈւՕ<;
«
գինի»
բառից։
ԳԻՌ
Ալշ. Ախց. Ասր Երև. Զթ– Խրբ. Հճ.
Հմշ. Կր. Մշ. Ննխ. Շմ. Պլ. Ռ. Աեբ. Սչ. Տիգ.
Տփ.
հ ի ն ,
Սվեդ.
հ է ն ,
Ագլ.
հ ա յ ն ,
Մկ. Մրղ.
Ջղ. Սլմ. Վն.
խ ի ն ,
Ոզմ.
խ է ՚ ն . -
ն որ
բառեր
են
հ ի ն ծ ի ս ն ա կ , հ ի ն օ ր է ն ք , հին կ ե կ , հ ն ա մ ա շ ,
հ ի ն ո ւ թ , հ ի ն ո ւ մ ի ն , հին ո ւ ս տ ա կ ա ն ,
հ ի ն ո ւ ց ,
հ ն օ ք , շ ո ր ա հ ի ն ։
*
ՀԻՆ Ա Յ , ի
հլ. «միտեսակ
բոյս ևնրա
ներկր. լտ.
1
ւ
§ԱտէՐԱա ա^ՈԱՈ ՝
ըստ հին
բուսաբանների,
իսկ այժմ՝
1 3
ա Տ 0 Ո 1 3 1Ո6Ր-
ա 1 Տ
Լ »
Բժշ. նմանութեամբ
«
արմատների
մ ազմ
զուքին
կպած
կարմիր
հողր» Վստկ.
129, 139, 153, 178։
-
= Արաբ.
9
ԼԼՏ֊
Ւ Ո Ո Ո Յ
«
հինայ», այս
բառր
անցել է նաև շատ ուրիշ լեզուների
(
Յ
1
Fonds A.R.A.M