10.
Ոսկ. եզն.
հ ե ր ձ ա թ ե ւ ն
«
հերձուած))
Կնիք
հաւ, էջ 191.
հ ե րձ ա պ ե տ
«
հերձուածողների
գլուխր»
Զքր– եպս. 282.
հ ե ծ ա ն ա հ ե ր ձ
Մծր.
հ ե ր ձ ա թ և
Վեցօր. 162 կամ
թ և ա հ ե ր ձ
Պիտ.
թ ա թ ա հ ե ր ձ
ՍԳր.
կ հղ ա կ ա հ ե ր ձ
ՍԳր. Կիւրղ.
ղևտ.
գ ա ւ ա զ ա ն ա հ ե ր ձ
ճառրնտ.
գ ե տ ա հ ե րձ
նար.
ծ ա յ ր ա հ ե ր ձ
Աթ. խչ.
ծ ո վ ա հ ե րձ
Ադաթ.
բ ա զ մ ա հ ե ր ձ
Փիլ. բագն,
հ ե րձ ա տ ա մ , հ ե ր ­
ձ ա ր ա ն
(
նոր բառեր)
ևն։ Այստեղ
են պատ­
կանում
նաև
հ ե ր ձ ա կ
«
նետ,
փքին»
Կիւրղ.
թգ. (թարգմանաբար
յն.
0
^է,<է
«
ճեղքուած
փայտ. 2. նետ» բառից,
հմմտ.
Չ՝րկ<1)
էճեղ֊
քել») և
հ ե ր ձ ի
«
մի տեսակ
ծառ.
բ ւ տ է Զ Շ ւ Ձ
Խ ո է ւ Տ Շ Ա Տ Լ »
Դան.
ժդ. 54. Ոսկ. պօղ.
Բ.
Էջ 653 (թրգմ.
յն.
Օ՚յլե՚ՀՀ
հոմանիշից)։
Դան. ժգ. 54 յիշուած
հ ե ր ձ ի
և
ս ղ ո ց ի
բառերի
իմ աստր
չիմանալով՝
Վրդն.
դան. ա. Էջ 245 այլ րնդ
այլոյ
մեկնում
Է. «ասեն՝
հերձաւոր
և բոլոր և սղոցաձև
տերև և երկայն
են ի ծառս, և այլք
թէ՝
հերձեալ
էին պատուաստ
դնել
ազնիւս,
և թէ՝ զգօս ծառոյ
ծայրս
սղոցով կրտ–
րեալ
էին»։ — նՀԲ
հ ե ր ձ
լծ. թրք.
ե ր ր թ –
մ ա գ
«
պատռել»,
ե ա ր մ ա գ
«
ճեղքել»,
իսկ
խ ր ա մ ա տ ե լ
բառի տակ
եբր.
ֆ ա ր ս ւձ
(
իմա՛
ք 6 ք Ք Տ
«
ճեղքել. պատ­
ռել»
)։
Լտւ§.
Սւ՜շշտշհ. 8 9 9
հյ.
հ ե ր կ
բա­
ռի
հետ։
1
ք՝ 1, 450
հնագոյն
*
խ ե ր ձ < ՛ խ ե ր դ
ձևից՝ իբր = լիթ.
Տաձ–
շ ա
«
ճեղքուիլ,
քացուիլ ևն», սանս.
Տ Շ Ո Ո է Ա ՝
նոյն
նշ.։ Հիւնք. արաբ,
ֆ է ր հ ,
ֆ է ր գ
«
պատառուած»։
Ըձէանձոյ
Տճ. 1,
196
յն.
7
էՏ10Ա)
«
ծակել»,
Հ Օ Օ & ( 1 0 ;
«
նե­
ղուց» բառերի
հետ։ Անդրիկեան,
Բազմ.
1905, 512
լծ.
հ ե ր ք օ լ ։ Բ 6 է 6 ք Տ Տ 0 Ո ,
Խ.
Ա.
ճ ւ ՜ ա . Տէսձ. 131
հսլ.
թՐՅէւ
«
հերձել»,
ռուս,
ո օ բ օ ւ ՚ ե
«
հերձել,
քանդել, պատ­
ռել»
բայերի
հետ՝ հնխ.
թ6ւ՝–§՚Ւ1–
ձևից։
՚
Հափանցեան,
Տեղեկ. ինստիտ. 2, 86
շ ե ր տ
բառից։
—
Հերձի
ծառի
մասին
խօ­
սած և ուղիղ
մեկնութիւնը
տուած
են
ՆՀԲ, Բանաս. 1902, 379 և
Արթինեան,
Ածաշնչի
տունկերը,
էջ 12։
ԳԻՌ.— Սեբ.
հ է ր ց ի լ
«
բարկութիւնից ճա֊
քիլ»,
Երև.
հ է ր ս վ ա ծ
«
հակառակ,
թարս».
ինչպէս՝
հ է ր ս վ ա ծ մ ա ր դ է
«
թարս
բնութիւն
ունի»։
Հ Ե Ր ՁԻՔ
«
յաւելեալ
չարա խոսութիւն,
զըր՝
պարտութեան
մէջ վերադիրք».
նորագիւտ
բառ.
մէկ անգամ
գտնում
եմ
գործածուած
Տաթև. ամ. 233. «Բամ բասօղն վեց կերպիւ
չարախօսութիւն
առնէ, նախ՝
որ
զրնկերին
ծածկեալ
մեղսն
յայտնէ. երկրորդ՝
զչարն
որ
յայլոց
լսէ՝ առաւելութեամբ
ասէ. երրորդ՝
զի
հերձիք ասէ ի վերայ, չորրորդ՝
զծածուկ
բա­
րին
ուրանայ,
հինգերորդ՝
որ զյայտնի բա՛­
րին պակասեցուցանէ.
վեցերորդ՝
զբարին
ի
չար
փոխէ»։
ՀԵՐՍԵ1ՒԱՍԱԾ.
անստոյգ
բառ.
մէկ
ան­
գամ
գտնում
եմ գործածուած
Մագ. թղ. 205.
«
Այլ
բնականքս
այս թեպէտև
յօդոյ
սիմե֊
ռիկոնն
անուանեալ,
սակայն
մտաց և մա­
կացութեան
ընդունակ.
վասն
որոյ
երկիր
զսա
կոչել աստուած
ոչ պատկառի,
հերմե–
ռամած, թեպէտև
աշխարհ,
բայց
ի
բազմաց
աստուածս»
(
այլ ձ. հեր
մեռամեձ)։—Հա­
տուածի
մթութիւնը
չի թողնում
պարզել
բա­
ռի
իմաստը։
Արդեօք
Հ ե ր մ է ս
Աստուծոյ
անունից
կազմուած
մի բարդութի՞ւն
է։ (Տե՛ս
իմ Հայ նոր բառեր
հին մատ.
Բ, 193)։
*
Հ Ե ՐՄԷՍ
«
Փայլածու
մ ոլորակր»
Գծ. ժդ,
11,
Փիլ. ժ. բան. Արիստ. աշխ. գրուած է
նաև
Ե րմ է ս
Պղատ, տիմ. 102, սրա սեռա­
կանն է
Երմու,
որ երկու անգամ
գործածել է
Շիր.
69, 72,
իբրև
Փ ա յ լ ա ծ ո ւ
բառի
հոմա­
նիշը. «Տուն
Փայլածուի
(
Երմու»)։
= Յն.
՚
ՏթԱ.1);
«
Փայլածու»։
Ուղիղ մեկնեց
նՀԲ։
Հ ե ո շ ա տ ա ն ք
տե՛ս
Խերշևտանք։
*
ՀԵ1՚11Ս
«
դիւցազն»,
նոր գրական
փոխա­
ռութիւն
է. չկայ
հին հա յերէնում.
սրանից
են
հ ե ր ո ս ո ւ թ ի ւ ն , հ ե ր ո ս ա կ ա ն , հ ե ր ո ս ո ւ հի , հ ե ­
ր ո ս ամա ր տ , հ ե ր ո ս ա բ ա ր ։
֊
Յ ն .
ք(ք
)(0;
հոմանիշ
ձևից, որից փոխառ­
եալ
են նաև
ֆրանս.
Ո61՝ՕՏ,
գերմ.
Ւ 1 6 ւ ՚ 0 Տ ,
ռուս.
րշբօՑ
ևն
(
ՑօւտՁՇզ,
3 2 9 ) :
–
ք-ՀԵՐՈԻ
«
անցած
տարի»
Սերեր. Ոսկ. գծ.
Վրք. հց. որից
ի հ ե ր ա ն հ ե տ է
Բ. Կոր. ր. 10.
թ. 2. Եփր. բ. կոր. 102, 104.
հ ե ր ո ւ ի ն
կամ
հ ե ր վ ի ն ա մ
«
երկու
տարի առաջ»
Դամասկ.։
Fonds A.R.A.M