83
ա.37. Խոր. «յետոյ,
ետքը, վերջը»
Մտթ. ը.
10.
Փարպ.
ի հե ա
«
միասին,
հետր» Ոսկ.
երր. իր.
ի հ ե տ ո ց
«
յետևից»
ՍԳր.
հ ե տ ը ն դ
հետ, հ ե տ զհ ե տ է ,
վ ա ղ վ ա ղ ա կ ի հ ե տ
կամ
զհ ե տ
ՍԳր. ևն. ստացած է նաև
ժամանակի
գաղափարր,
ինչպէս
ցոյց են տալիս
հ ե տ
«
անգամ»
(
հմմտ.
ա ռ ա ջ ին հ ե տ
Շապհ. էջ
61),
ն ո յ ն հ ե տ ա յ ն
«
նոյն
ժամին,
իսկոյն»
ՍԳր.
հ ե տ ը ն դ հ ե տ
Բ, մակ. գ.
10.
Եւս. պտմ,
յ ո ր մ է հ ե տ է
ՍԳր.
մի ա հ ե տ , մի ա հ ե տ ի , ը ն դ
մ ի ա հ ե տ
Ոսկ.
յհ. ա.21, 24։ Այս
զանազան
առումներով
ենկազմուած
հ ե տ ա զ օ տ ե լ
ՍԳր.
Սերեր,
հ ե տ ա կ ո ր ո յ ս
Վեցօր.
հ ե տ ա մ ո ւ տ
ՍԳր.
Եւս. պտմ.
հ ե տ ա մ տ ի կ
«
փախչող
թչնամու
յետևից
հետապնդելու
և բռնելու
համար
ու֊
զարկուած
զինւոր»
Անան. գիտ. 22.
հե տ ա –
ք ր ր ք ի ր
ՍԳր.
հ ե տ ե ի լ
Փիլ.
ո ր ո վ հ ե տ և
ՍԳր.
հ ե տ և ա կ
ՍԳր.
հ ե տ ի
«
ոտքով»
Գ. մակ. գ.1.
հ ե տ ի ո տ ( ս )
ՍԳր. Եւս. քր. Ոսկ. մ.բ. 4.
զ ո ւ ­
գ ա հե տ
Ոսկ. յհ. ա. 21.
զր ա հ ե տ
Կող. բ.18.
մ ա ն ր ա հ ե տ ե լ
Եւս. քր.
ո տ ն ա հ ե տ
Վրք. հց.
կամ
ո տ նհ ե տ
Մխ. անեց. 38,
զ ա ռ ի հ ե տ
«
հարթ, տափարակ»
Համաս՛, յովէդ,
հ ե տ ե ր –
թու
«
հետևող»
Իրեն.
հերձ. 51 (ՀԱ 1910,
303).
հ ե տ ա ր ա ծ ի
(
չունի ԱԲ)
«
լրտեսելու
համար
գաղտուկ
յետեւից
երթալով»
Անկ.
գիրք առաք. 51 (Հետարածի
տեսանել թէ յո"
երթայցեն,
—
եթէ պէտք չէ կարդալ
հ ե տ ա ր ա ծ
ի տեսանել...)։
նոր բառեր են
հ ե տ ա խ ո ւ զ ո ւ ­
թ ի ւ ն , հ ե տ ա ք ր ք ր ա կ ա ն , հ ե տ ա ք ր ք ր ա մ ո լ , հ ե ­
տ և ողա կ ա ն , հ ե տ և ո ղ ա կ ա ն ո ւ թ ի ւ ն , ա նհ ե տ ա –
ք ր ր ք ի ր , ա նհ ե տ և ա ն ք , ա նհ ե տ և ո ղ ա կ ա ն
ևն։ —
Այս արմատի
տարրեր
ձևերն են՝
11
ՏՆ, ն
հլ,
(–
տին,
֊
տամբ, ոտք, ոտից)
«
ոտք»,
փխբ՛
նաև «լեռան
ստորոտը,
մարդ ևն» ՍԳր. Ոսկ.
Բուզ, Եփր. ծն. ածանցման
մ էչ մտնում է
ոտ, ո տն, ո տ ա ն
ձևերով,
այսպէս՛
հ ե տ ի ո տ
Ոսկ. մ. գ. 13.
հ ե տ ի ո տ ս
Դատ. դ. 15, 17.
Բ. թագ.ժէ. 17. Եւս. քր.
ա ն ո տ ք
«
ոտքր
դր­
բած
կողմր,
սնարի հակառակր»
Յհ, ի. 12.
լ ե ո ն ո տ ե ա յ ք
Խոր.
| | լ ե ռն ո տ ն
Յուդթ.
զ. 9, է.
9,
ա ն ո տ ն ե ա յ
«
պատուանդան»
նորագիւտ
Ա
մնաց. իը.2, Բ. մնաց, թ. 18.
ք ա ր ըն դ ո տ ն ե լ
Երեմ. ժ. 18.
ա ն ո տ ն ա ձ ա յ ն
Ոսկ. ես.
ո տ նա ­
կ ա պ
Մրկ. ե. 4.
ո տ ն ա կ ա պ ե լ
Եփր. ա. կոր.
յ ո տ ն կ ե լ ե է ս ց
«
ոտքի
վրայ
կանգնած
ուղիղ»
Ա.թագ. իը. 20. Ոսկ. եփես. 927.
ո տ ն ա ռ
Եփր. վկ. արև. 32.
ո տ նհ ա ր
Եւագր.
«
ա ն ա ռ ե լ
Եզն, Ոսկ.
ո տ ն ա տ ե ղի
Յես. դ. 3.
խ ո չ ը ն դ ո տ ն
Կոչ.
խ ո չ ո տ ն
Բուզ.
ձ ի ո տ ն
Եւս. քր.
ա ր ա գ ո տ ն
Առակ. իդ. 34. Վեցօր.
ե ղ ն ո տ ն
Եփր. ել.
||ոտանաւոր
Աղ. կե. 6.
բ ա զ մ ո տ ա ն ի
Ղևտ.
ժա. 42.
չ ո ր ք ո տ ա նի
ՍԳր.
ե ր կ ո տ ա նի
Պորփ.
ե ր ե ք ո տ ա ն ի
Մխ. երեմ,
ե ռ ո տ ա նի
Պղատ. օ–
րին,
նոնն, ևն,-
ՅԵՏ
«
ետ, ետև»
Ոսկ. մ. բ.
27. «
զկնի,
յետոյ,
վերջը»
ՍԳր. Եւս. քր. և
պտմ. (այս իմաստով
գրուած է
հ ե տ ՝
Կրկնա­
գիր Ագաթ, 63 բ. տե՛ս ՀԱ 1913, 14). որից
յ ե տ ս
ՍԳր. Ոսկ. Եզն.
յ ե տ ս ը ն դ դ է մ
Ծն. բ.
23.
Ոսկ. մ. ա.
2.
Եփր. հռ. և ա. կոր. (իբր
ած. Եղիշ. ննջ. 357
յ ե տ ս ր ն դ դ է մ ) . յ ե տ ս ա ­
գ ո յ ն
Բուզ.
յ ե տ ս ա մ ի տ
Գ. մակ. գ.15.
աս–
յ ե տ ս ա դ ա ր ձ
Իրեն. հերձ, էջ 52 (տե՛ս ՀԱ
1910,
284
ա),
յ ե տ ո ւ ս տ
«
յետևր,
կռնակր,
յետևից,
յետոյ,
վերջր»
ՍԳր. Բուզ.
յ ե տ ո յ
ՍԳր. Եզն.
յ ե տ ի ն
ՍԳր. Եզն.
յ ե տ ն ի լ
ՍԳր.
յ ե տ և ա խ ա ղ ա ց
Վեցօր,
յ ե տ ի ն ք
«
երեկոյ»
Վրդ.
առ. 141.
յ ե տ ն ա մ ա յ ր
«
խորթ
մայր»
(
նորա–
գիւտ բառ) Փոնց. 16, 18, 23 ևն, նոր
բառեր
են
յ ե ա ա դ է մ , յ ե տ ա դ իմ ա կ ա ն , յ ե տ ա դ ի մ ո ւ ­
թ ի ւ ն , յ ե տ ա մ ա ս ն ի կ , յ ե տ նա զ ա ր ե ա ն , յ ե ա ն ո ւ –
ղ ե ղ
ևն։
—
ԵՏ,
որից կազմուած
են՝
ե տ ը ն դ
ե տ
«
իսկոյն, հետ ընդ հետ, նոյն
հետայն»
Եզն.
ե տ զ ե տ է
«
հետզհետէ»
նիւս. կազմ, որ
և
յ ե տ զ յ ե տ է
Նխ. ա, եզր.։ Այս բոլորի հա
մար
ձայնական
փոփոխութեանց
կողմից
հմմտ.
հ ե ղ ե ղ , ո ղ ո ղ ե լ , հին գ , յ ի ս ո ւ ն ,
իսկ նր–
շանակութեանց
զարգացման
կողմից
հմմտ.
կ ինք , զ կ ն ի , կ ր ո ւ կ ն, ը ն դ կ ր ո ւ կ ն, րն կ ր կ իլ ,
պրս.
բ Ձ ^
«
ոտք»,
( 1
Ձ ք – բ Ձ ^
«
զհետ,
զկնի»,
թ Ձ ^ - ճ Ձ ւ ՜ - բ Ձ ^
«
զկնի
միմեանց,
հետզհետէ,
իրար ետևից»,
ֆրանս.
բ Տ Տ
«
քայլ» և
քՇՊՇ–
Ո Մ ՏԱՐ Տ 6 Տ թ Յ Տ
«
նահանջել, յետ գալ» ևն։
= Բնիկ հայ բառ՝
հնխ.
թ 6 ճ օ –
ձևից, որի
ժառանգորդներն
են. սանս.
բ Ձ ճ –
կամ
թ Ձ ճ –
(
ուղ.
թ Զէ,
սեռ. բՏւձձտ) «ոտք»,
թ 2 ճ Յ –
«
քայլ,
հետք, կեցած
տեղը, ոտք»,
թ Յ ճ ^ Զ
«
քացի»,
թ Յ ճ շ Ո Յ
«
յոտս»,
բ շ է է ւ –
«
հետևակագնաց»,
թ Ձ ճ Ձ է ւ – , թ Յ ( 1 ւ ե Յ –
«
հետի, հետևակ»,
թոխար.
թ 6
և քուչ,
բ շ ւ
«
ոտք»,
զնդ.
թ Յ ծ –
(
երկակի
Հ * * ՚ < մ
Բ
3
^
3
)
«
ոտք»,
թՅՏ9՚1Ո
«
հետք»,
հպրս.
ա-բ&ձկ
«
յոտնկայս»,
թ մ է ւ թ Յ ճ Յ ա
Fonds A.R.A.M