ՀԵՏ
80
ղութիւն
(
յատկապէս
հարբեցութեան
ժամա­
նակ).
2.
բարկութեան
գևր»
(
սրանից
են
կազմուած
զնդ.
3
©5ո10
(1
ւ
՜1
ւէՅ
«
դևից
յառա­
ջացած»,
Ձ 6 տ ա Օ \ ք Զ ք 3 8 3
«
գիւարծարծ,
դիւա­
գրգիռ»,
ՅՇՏՈ10ե31՜տէՅ
«
դիւառիթ»).
պհլ.
֊@*\
յ֊>՛
հ ւ տ ա
(
Իյ^եօր^, ք՜աքտեսշհ
(
Խտ
Բ շ հ ^ ւ
I. 33), ճւտտ,
պրս.
^Լձ.
x^՝Տ^ո
«
ցասում,
բարկութիւն»
(
Ւ1օա
§ 490,
8
Յ
1՜–
է հ օ 1 օ ա Ձ 6 35).
վերջիններիս
X
ձայնը
ներ­
կայացնում
է հիւս. պհլ.
*
Ւ16Տ1Ո31<
բառի
նա֊
խաձայնր։
—
Իրանեան
բառերի
արմատն
է
զնդ.
36
Տ
յ
«
աճապարել,
շտապել,
փութով
գոր­
ծել»,
որ պատկանում
է հնխ.
61
Տ
«
արագ
շարժիլ,
վարել, առաջ
քշեր) արմատին,
որի
միւս ժառանգներն
են սանս.
85
Ձ11
«
գրգռել»,
լտ.
Մ Յ
( * 6 1
Տ Յ )
«
բարկութիւն»,
յն.
Օ՚գԱ
«
խոյանք,
ուժգին
յարձակում»
(
< ^ * օ ւ օ ս . շ )
։
հհիւս.
6 1
Տ Յ
«
ուժգին
կերպով
յառաջ
մխիլ»,
լիթ.
ՅւտէՐՅ
«
կիրք»
ևն
(
Բ օ ե օ ո ™ 1,
106,
ա 3 1 ժ 6
392,
Ց օ ւ տ Յ շ զ
690. 6 9 3 ) : -
Իրանեա–
նից փոխառեալ
են նաև վրաց.
ց ՚ Յ Յ ծ յ օ
ե շ մ ա կ ի
(
<պհլ.
*
հ©*Մ131<),
Օ՚ՅՅօ.
ե շ մ ա
(
<
Հ*պՀի
Ւ16Տ1ՈՅ)
«
սատանայ,
չար ոգի»
(
եր­
կուսն
էլ
ո
նախաձայնի
կորուստով,
որ սո­
վորական
է վրացերէնոլմ).
ց ՚ Յ Յ օ յ օ
ե շ մ ա կ ի կ ա ց ի
«
չար՝
նենգաւոր՝
խորամանկ
մարդ»,
շ ՚ Յ Յ - ^ օ ՚ յ յ ծ օ ե շմ ա կ ի ո ւ ր ի ,
Ը ՚ 9 3 օ յ « յ ( ^ օ
ե շ մ ա կ ա ր ի
«
սատանայական»,
<յ»յ՚39օ^<ո
ո ւ շ –
մ ա գ ո
«
որ խենթ չէ»,
ե * ը * 3 3 . յ « ս ա օ շ ս ա –
կո,
Օ ՚ Յ Յ ^ Օ ՚ Յ շ ո օ
ե շ մ ա կ ե ո ւ լ ի
«
սատանա­
յական»,
եօյյ՚ՅՅտյց
ս ի ե շմ ա կ ե ,
ո՚ՅՅծ^ո&ծ
ե շ մ ա կ ո բ ա
«
խորամանկութիւն,
սատանու–
թիւն».
(
ինչ. Մաշին
Իեսո
աղմոիղուանա
ոլդաբնոդ
սուլիսագան
գամոցդադ
եշմակի–
սագան. Յայնժամ
վարեցաւ
Յիսուս
յանա­
պատ
ի Հոգւոյն՝
փորձել
ի սատանայէ.
Մտթ.
դ. 1.
—
Դա
սախելիթա
շենիթա
եշմակնի
գանվասխենիթ.
Եւ յանուն
քո դևս
հանաք.
Մտթ. է. 22.
—
Մաշին ծաղրիդուանա
իգի եշ֊
մակման
ման ծմիդասա
քալաքսա.
Ցայնժամ
առեալ
ածէ
զնա սատանայ
ի քաղաքն
սուրբ.
Մտթ. դ. 5
Շեեմթխլվնես
մաս
որնի
եշմա–
կեուլնի. Պատահեցին
նմա դիւահարք
երկու,
Մտթ. ը, 28.
—
Մթավրիթա
եշմակթաթա
գա–
^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ Հ ե ս
նասխամս
եշմակթա.
Իշխանաւն
դիւաց
հա­
նէ գա
զդևս,
Մտթ. թ. 34). Թուշ.
ց՚ՅՅտ
ե շ մ ա
«
սատանայ»,
ց՚ՅՅծյօդձ
Ե շմա կ ո ո
«
սատանոլթիւն»,
յ յ ՚ Յ Յ ո շ ո
ե շ մ ո լ
«
խաբե­
բա
յոլթիլն»։
ՆՀԲ
«
հ ե շմ ա կ ա պ ա տ ,
ի բառիցս
Է շ –
մ ա կի,
որ է րստ վրաց. դև, սատանայ.
և
րպ ա տ էթ,
որ է արաբ, պատիւ, և կամ
գրելի
հ ե շ մ ա կ ա պ ա շ ա ։
Հիւնք.
(
առնելով
ՆՀԲ-ից)
վրաց.
հ է շ մ ա ՚ կ ի
«
սատանայ»։
Փորթոլքալ
փաշա, Եղիշէ 124 զնդ.
ա է շ–
մա,
պրս.
խ ի շ մ ։
Հ Ե Շ Տ , ի, ի-ա
հլ. «ախորժելի,
հաճոյա­
կան»
Ոսկ. մ. բ, 15, յհ. բ. 14, 16. Եղիշ.
Մանդ,
«
հաճոյք»
Ոսկ. մ. ա, 6. որից
հ ե շ տ
ց ա ն կ ո ւ թ ի ւ ն
«
վաւաշոտութիւն»
Փիլ. Պիտ.
հ ե շ տ պ ա շ տ օ ն
«
կամաւոր
ծառայութիւն»
Ա–
գաթ,
(
նոր տպ.
էջ 25).
հ ե շ տ ա ն ա լ
Ոսկ. բ.
տիմ.
հ ե շ տ ա ց ո ւ ց ա ն ե լ
Սիր. խ. 21.
հ ե շ տ ո ւ ­
թ ի ւ ն
Առակ. ժէ. 1. Ոսկ.
յհ. ա. 38, 39.
հ ե շ ­
տ իւ
Պիտ.
հ ե շ տ ե ա ւ
Ոսկ.
յհ. բ. 16.
հ ե շ տ ա ւ
Պիտ.
հ ե շ տ ա գ ո յ ն
Կորիւն,
հ ե շ տ ա կ ա ն
Ոսկ.
մ. ա. 13, 16. ես. կող. Ագաթ. Կորիւն,
հ ե շ ­
տ ա յ ի ն
Ոսկ. երր.
հ ե շ տ ա պ ա շ տ օ ն ե ա յ
«
հաւա­
տարիմ կարծուած
ծառայ»
Եւս. քր. ա. 347.
հ ե շ տ ը ն կ ա լ
Ագաթ. Կորիւն,
հ ե շ տ ի ն
Ոսկ. յհ.
բ. 39.
բ ո լ ո ր ա հ ե շ ա
Պիտ.
ա մ ե ն ա հ ե շ տ
Ագաթ.
դ ի ւ ր ա հ ե շ տ ի
Պիտ. նոր գրականում
հ ե շ տ ա ­
մոլ, հ ե շ տ ո ց ,
գաւառականն
երում
և
արևե֊
լեան գրականում
հ ե շ տ
«
դիւրին»,
որից
հ ե շ ­
տ ո ւ թ ի ւ ն
«
դիւրութիւն»,
հ ե շ տ ա ե ո
«
սամա­
վար»,
հ ե շ տ ա դ ա ր ա ն « 0 0 1 Ո 1 Ո Օ ճ 6 » ,
այս
վեր֊
ջին առումը
գտնում
ենք նաև
հների մէջ. ինչ.
կմբ. մատ.
228 «
զգդակդ
ի գլխոյդ
հեշտ
է
առնուլ... բանն
է հեշտ
...
զայդ հաւատ
սահ֊
մանեաց
մեզ հեշտ
և զայս
օրէնս
հեշտս»,
բարդութեանց
մէջ էլ ունինք՝
հ ե շ տ ա զ ե ր ծ
Տօ֊
նակ.
հ ե շ տ ա լ ո յ ծ
Թէոփ. խ. մկ.
հ ե շ տ ա ծ ի ն
Նար.
հ ե շ տ ա ն ա լ
«
դիւրանալ»
Մանդ, ևն։
ՆՀԲ
լծ. հյ.
հ ա հ , հաշտ ,
թրք.
հ ա զ ,
հ ա զ ի մ , խ օ շ , ի ս թ է տ ի յ ի ։
Հիւնք.
խ ի ս տ
բառից։
ԳԻՌ.-Գոր.
Երև. Շմ.
հէ շ տ ,
Ա
գլ
.
կբ.
Տփ.
հիշ տ ,
Սվեդ.
հիշ տ ,
Ջղ.
խ ե շ տ
«
դիւրին,
գիւ֊
րաւ»։
Նոր բառեր
են
հ ե շ տ ա խ ո ւ մ , հ ե շ տ ա –
հ ա մ բ ո յ ր , հ ե շ տ ա կ իթ , հ ե շ տ ա ց ն ե լ , հ ե շ տ ր ա ն
Fonds A.R.A.M