7 8
Բազմ. 1913, 340 տճկ. ձ\տզ «գաղջ» և
հյ.
եղկ , մ ե ղ կ
բառերի
հետ։
Հ ե ղ ե ղ
տե՛ս Հեղ,
ԳԻՌ.-Ալշ. Մշ.
հ է ղ ե ղ ,
Երև. Կր.
ն է ղ է ղ ,
Ոզմ.
խ ե ղ ե դ ,
Սլմ.
խ է ղ ե ղ ,
Մկ.
խ է ղ է ղ ,
Վն.
խ ղ ե դ ։
Հ Ե ՚ Լ ԻՄ Ա Ց Ի
«
նենգաւոր»,
ունի միայն
Բառ.
երեմ, էջ 180։
ՀԵ՚ԼԻՆՍ.Կ, ի–ա,
հլ. «առաջնորդ,
գլխաւոր,
վարիչ» Փիլ. Պիտ. Սարկ. «հիմնադիր»
Շար.
«
պետ, իշխան» Կոնկտ. (տե՛ս իմ Հայ. նոր
բառեր հին մատ. էջ20). որից
հ ե ղ ի ն ա կ ա ն
«
առաջնորդական»
Գնձ.
հ1յւլինսււորեալ
«
կան֊
խասահմանեալ,
կանխաւ որոշուած» ԱԲ.
բառս գրուած է նաև
ն ե ղ ա ն ա կ , ճ ե ղի ւ ն ա կ ,
հի ւղ ա ն ա կ , հ ի ւ ղհ ն ա կ , հ ի ւ ղ ա կ ա ն
(
վերջինը
պէտք է համարել զուտ ձեռագրական
սխալ)։
Բառիս նոր նշանակութիւնն է «երկասիրող»,
որից ձևացել են
հ ե ղի ն ա կ ե լ , հ ե ղ ի ն ա կ ո ւ թ ի ւ ն ,
հ ե ղին ա կ ա ւ ո ր , հ ե ղ ի ն ա կ ա ւ ո ր ո ւ թ ի ւ ն ։
Հիւնք.
հ ե լ լ է ն
բառից է դնում։ ՝^Լճ^տէ,
Յուշարձան 423 ալթայ.՚ւԼ
6
Լշ1
Հա­
ռաջ», թրք. ւ\ե «առաջին»,
Օ շ ո
«
յա­
ռաջ»։
ՀԵ՚Լէ
1
–՛
«
բերք, բոյս», գիտէ
միայն
ԱԲ.
անստոյգ բառ։ — Գւռ. կայ
հ ե ղ ի ՝
որտես
ե ղ ի ։
ՀԵՂ-1
«
խեղդուիլր»
ՏօնակԳ այս արմա­
տից են
հ ե ղձ ա ն ի լ , հ ե ղ ձ ն ա լ , հ ե ղձ ի լ , հ ե ղձ ո ւ լ
Ղկ. ը. 33. Մրկ. ե. 13. Եւս. պամ.
ճ ե ղձ ա ն ե լ
Վրք. հց.
հ ե ղ ձ ո ւ ց ա ն ե լ
ՍԳր. Եփր. ծն. Եզն.
Ոսկ. ես.
հ ե ղձ ո ւ ց ե ա լ
Գծ. ժե. 29. իա. 25.
հ ե ղ ձ ա մ ա հ
Խոր. Զքր– կթ–
հ ե ղ ձ ո ւ ց ի կ
Կոչ. 65.
Եփր. ծն. էջ49.
հ ե ղ ձ ո ւ ց ի չ
Ագաթ,
հ ե ղ ձ ա ն ա ­
խ ա ն ձ
Մծբ.
հ ե ղ ձ ա մ ղ ձ ո ւ կ
Ագաթ. Վեցօր.
198.
ջ ր ա հ ե ղ ձ ո յ ց
Ագաթ,
շ ն չ ա հ ե ղ ձ ո յ ց
Յհ
իմ.
ծ ո վ ա հ ե ղձ
նխ. ել.
գ ե տ ա հ ե ղձի կ
Լմբ. ժբ.
Մարգ, էջ49 (ովս. մա. 5).
ը ն կ ե ր ա հ ե ղ ձ ո յ ց
Մծբ.
մ օ ր ա հ ե ղ ձ
Մամիկ,
ս ե ր մ ա հ ե ղ ձ ո ւ թ ի ւ ն
Շնորհ,
շ ն չ հ ե ղ ձ ո ւ ց ի կ
Եղիշ առաք, 346
(
չու֊
նի
ՆՀԲ)։
֊
ն ո յ ն է
խ ե ղ դ
արմատի
հետ։
ՆՀԲ լծ.
ե ղ ծ ա ն ե լ , հեղեղել։. Օս1ՁԱՈ6ք
յ ^ Տ . 1870, 158 հ ե ղ ձ ա մ ղ ձ ո ւ կ
թառի մէջ
ա մ
համարում է մասնիկ։
6
ս § § 6 I I
7
1,
4 4 9—5 0
ուղիղ մեկնեց՝
կցելով
խ ե ղ դ
բառին. բայց
սխալ է՝ երբ երկուսը
միացնում է սանս.
<յյէՅէ1
«
կապել» բա­
ռի հետ։
Հիւնք.
հ ե ղ ե ղ
բառից։ Մառ
\ \
Ի ձ \ 1914, 358վրաց.
ղր չ ո բ ա , ղ չ ո բ ա
«
խեղդել»։
ՀԵՂՈՅՍ , ի
հլ. (նաև կայ գրծ.
է»ք
Մեկն,
ղկ.) «գամ, բևեռ» ճառընտ. Վրք. և վկ. ա.
էջ 690. Զքր– կթ– Շար. Նար. իը, էջ 70.
(
գրուած է
հ ե ղ ի ւ ս
Ագաթ, էջ 312). "րից
հ ե ­
ղ ո ւ ս ե լ
«
գամել»
նանայ. 27 Պիտառ,
ճառ֊
րնտ. «յօդել,
միացնել»
Խոր. Լմբ. մատ. էջ
87.
հ ե ղ ո ւ ս ո ւ մ ն
Սկևռ. աղ.
հ ա ս տ ա հ ե ղ ո յ ս
Ագաթ.։
ՆՀԲ լծ. յն. գճօզ, լտ.
Օ^Ա Տ
«
գամ,
մեխ»։
Հիւնք. յունարէն
ձևից։
Հ ե ղ ք
տե՛ս
Հիւղ։
ՀԵՃ11ԻԿ
«
թշնամական,
հեգնական և այլ
սիրտ ցաւացնելոլ գործ», գործածուած է մի­
այն
հ ե ն ա կ ս ա ո ն ե լ
«
թշնամութիւն
անել» ոճի
մէջ՝ Բուզ. գ. 10, ե. 31։ նոր գրականի
մէջ
ունինք
ի հ ե հ ո ւ կ ս
«
ինագու,
թշնամութեամբ՝
աւելի գրգռելու
համար»։
ՀՀԲ
հ ի հ ե լ
«
վիճել»
բայից է հանում,
ՆՀԲ «որպէս պրս,
հ է հ ա յ ; ,
Պատկ, հրտր.
Բուզ. էջ 194 պրս.
Օ յ Ա օ ֊ յ »
սՅՕ՜Ա-ՅՈ
«
ոչխար ևն մորթել»։
Հիւնք,
հ ա հ ի լ
բա–
յից*
Հ Ե Մ
կամ
Հ Է Մ
«
այժմ, արդ, հիմաւ» Ուռպ,
ողբ. ե. (տպագրի
մէջ
հ ի մ
ձևով է). Մաղաք.
ար. 29(տպ. Պատկ.
հ ի մ ա յ լ ,
տպ. Ծմ. 42
հ է մ ա յ լ ; .
Գր. տղ. եէմ.
հ ի մ ա յ
Ադամ. 180.
հ ա յ մ ա լ
«
հիմի էլ, հիմայ ալ» Արձ. 1288 թ.
(
Վիմ. տար. էջ
130),
3.
Գ. Մ., Պատմ. գրակ, էջ 16 ճա­
պոն,
ի մ ա
ձևի հետ։
ԳԻՌ.–Հհմ,
հ ի մ
արմատի վրայ նախապէս
աւելանալով
ակ, իկ
նուազական
մասնիկը՝
ձևացել են՝
հիմ ա կ , հ ի մ ի կ ,
որից Պլ.
հի մ ա գ ,
Ակն.
հմ ա գ ,
Երև.
հ ի մ ի կ ,
Շմ.
ճ ի մ ի դ ՛ , –
ա յ .
նուհետև
կ
րնկնելով՝
Արբ. Պլ.
հ ի մ ա ,
Ակն.
հմ ա ,
Ախց. Հմշ. Տփ.
հ ի մ ի
(
բայց
սեռ. Տփ.
հ ի մ ի կ վ ա ) ,
Երև.
հ մ ի ,
Հճ.
հ ո ւ մ մ օ ,
Սվեդ.
հա –
մօ. —
երկրորդ և երրորդ անգամ
աւելանալով
նուազականը՝
Ակն. Չրս.
հ ի մ ա յ է գ ,
Բղ.
հ ի –
մայէգս.
Ակն.
հ մ ա յ է գ ս ,
շրթնականի
ձևա­
ցումով)
Սչ.
հ ի մ յ փ ,
Հնգ.
հ ի մ բ ի գ ,
Ակն.
հ մ ա –
յ է գ ո ւ գ ս ,
տճկ. նուազականով՝
Պլ.
հիմ ա շ ո ւ գ ,
Fonds A.R.A.M