77
վաղեր,
բ Ա 6 ,
բ ւ 1 6 Ո Տ
«
կաթիլ»,
բցԱ,
բ
Ձ
1՚1
«
գետի
զեղում»,
ռուս.
80/1;0–110
յ1ե, Ո0յ10֊Ո0–
ԱհՇ «գետի
յորդում»,
ՈՕ.Ո351
«
եզերքներից
դուրս
յորդած
ջուր»
(801
ՏՅՇգ 794
և
1121,
1
քՅ ս ե Ո Ձ Ո Ո
218,
Բօեօա>՛ 2, 55,
6 3
և
94)։
Ենթադրւում
է թէ հնխ.
բշ1–
արմատն
է
դար֊
ձեալ,
որ իմաստի
զարգացմամբ
դարձել
է
հնխ.
բ616–, բ16></. լնուլ, լ ի
և հնխ.
բ16Ա–,
բ\\1–>հյ.
լ ո ւ ա լ
(
միւս
ցեղակից
ձևերը
տե՛ս
լի
ու
լ ո ւ ա ն ա լ
բառերի
տակ)։
Ապացոյցն
երից
մէկն
էլ հյ.
գ ե ղ ո ւ լ
բառն
է, որ
հ ե ղ ո ղ
արմա­
տից ծագելով
հանդերձ՝
ունի «առատ
լինել»
գաղափարը
(
հմմտ.
յատկապէս
գ ե ղ ո ւ ս
«
լիուլի»
)։
ՆՀԲ լծ, յն.
)(
ՏԱ>, X " ՛
0
«
թափել»,
հյ.
գեղուլ, ի ւ ղ , հ ա լ ե լ ,
ձ ո ւ լ ե լ ։
86
էէւշհ.
Ա ^ Ա է շշ Ա օ ք Տ Շհ. 12
զնդ.
բՅՐՅ
«
լի»։
Տբ10–
ջշ1, ՒէԱ2՝^.
ՇՈՂՈՂ.
188
զնդ.
ՈՕւ՜Քշ,
պրս.
հւտէՅՈ,
ներկ.
հւ13Ո1
«
թողնել,
արձա֊
կել»։
ձԱՏէւ,
26
Ոճտթ. 187
զնդ.
թՅՈՅԱ^Յ
«
ծորուն,
կաթկթող»,
322
ա զնդ.
ՒւՅք32
«
արձակել»,
պրս.
հէՏէՅՈ,
սանս.
Տ31՚յ
ևն, ա\Խ,
1
Հսհոտ ս Տշհ1. 8 ե § . 5,
138
Տ31
արմատից։
Մորթման
Հ.ՕՒձ.(ձ
30,
434
զե\ոդ
= բևեռ.
շԱՃ՚ւ։
Տէրվ.
Մասիս
1882
յունիս
7
լծ.
յ ե ղ ո ւ լ ։
Նոյն, Նախալ.
92
հնխ.
բ31՝, բՐՅ
«
թափել,
լցնել»
ար­
մատից
է դնում
սանս.
թ31՚, բ1՜3,
յն.
•
Ո՚գռճ-տւ,
լտ.
թ160,
հյ.
հեղուլ, ղ ե ղ ո լ լ ,
հ ե ղ ե ղ , լնուլ, լ ի
ևն, Իձ.Շ\\\շէ Ի\ՏԼ
8, 154
ո ղ ո ղ ե լ
կցում
Է
հ ե ղ ո ւ լ
բառին,
իսկ Էջ
163
հ ե ղ ո ւ լ
և
ղ ե ղ ո ւ լ
կապում
Է սանս.
Տճ։
«
հոսիլ»
արմատին։
8
ս § § 6 1<,2
32,
15
հ ե ղ ո ւ լ
դնելով
հնխ.
բշ1–
արմատից,
կցում
Է լիթ.
բԱս,
թ՝ւ1է1
ձևերին,
որ ու­
ղիղ Է, բայց տալիս
Է նաև
յն.
7
էէ(յ,11^7)(յ.է
ևն։
Հիւնք.
ի ւ ղ
բառից։
^6ւ116է,
Օ
ը
աճ.
VՏւձ.
Ո16Ո,
Էջ 36 լիթ. բառի
հետ
Է հա­
մեմատում
հյ.
հալել,
իսկ
Տ տ գ տ Տ Տ Շ 83
Հ ե ղ ո ւ լ = բԱս
ձևի վրայ
աւելացնում
Է
նաև լտ.
թ1սւէ
«
անձրևում
Է»։ Հիւբշ–
466
րնդոլնում
Է միայն
հ ե ղ ո ւ լ = բ 11սք
Ո
7
հա.
10, 48
յիշում
Է նաև
ճալել,
բայց
միւսներր
չի յիշում։
Տ շհ6 ք է 6 1 օ ՝ ա է շ
8 8
29,
33
յն.
17
Տ/.Յէ70;
«
թանձր
հեզուկ»,
7–1\1.0",«
ցեխ, դիրտ»,
լտ.
բ Յ Խ Տ
«
ճահիճյ
ևն
ձևերի
հետ։
Սարգրզեան
ՀԱ
1909,
334
հ ե ղ ո ւ լ
և
ո ղ ո ղ
կցում
Է հյ.
ո ւղխ ,
ա–
լ ի ք , բ ղ խ ե լ ,
սումեր.
ւէ
«
գետ, ակն»,
Ա§
«
թուք»,
31
<
«
ճահիճ»,
թրք. Ա&1
«
լուր»,
61,
Ա1
«
ծով»,
Յև–1Ո31<
«
հոսիլ»
ևն
բա­
ռերի
հետ։ Բառիս
վրայ
առանձին
յօդ–
ուած
ունի
Ի\շՈ\շէ
է.\ՏՆ
19, 1 7 8—8 0 ,
ուր հաստատում
Է վերի
մ
եկնութիւնր,
բայց արդէն
չի յիշում
հ ա լ ե լ ։
Հ ե ղ
«
անգամ»
։
տե՛ս
Հաղ։
Հ ե ղ ա հ ա ր ո ւ թ ի ւ ն
տե՛ս
Հեր։
+ Հ Ե ՚ Լ Գ , ի-ա
հլ. «ծոյլ,
անհոգ,
ծանրա­
շարժ, դանդաղ»
Ոսկ.
յհ. Փիլ. Խոր.
որից
հ ե ղ գ ա լ
«
ծուլանալ»՝
ՍԳր. Ոսկ.
յհ. ա. 7, 17.
հ ե ղ գ ա ց ո ւ ց ա ն ե լ
Ոսկ.
յհ. բ. 5.
հ ե ղ գ ո ւ թ ի ւ ն
Երեմ. խր. 10. Ոսկ.
յհ. ա. 44.
հ ե ղ գ ա ս ի ր տ
Ղկ– իդ. 25.
հ ե ղ գ ա ն ք
Սերեր,
հ ե ղ գ ա կ ա ն
Ոսկ.
ես.
հ ե ղ գ ա գ ն ա ց
Վեցօր.
184.
հ ե ղ գ ա գ ո յ ն
Ոսկ. մ. ա.
25
ևն։
= Բնիկ հայ բառ,
հնխ.
ՏՇ11<–
«
քաշել»
ձե–
ւից7 այս արմատից
են յն.
| ձ տ ա
«
քաշել,
ի ֊
բեն ձգել»,
օճ՝/;էՀ «քաշողոլթիւն,
ձգում,
կր֊
շիռ»,
եճ՝/ՏՀ
«
ձգում,
սանձ, սողուն,
ակօս»,
լա.
ՏԱ1ՇԱՏ
«
ակօս», անգսք,
ՏԱ1Ո
«
արօր,
ա–
կօս», ալբան.
հ շ 1 ՚ ե ՚ , Ո61Հ
«
քաշել,
խլել»;
Հնխ. «քաշել»
իմաստից
ձևացել
է «դանդա­
ղիլ, ծուլանալ»
նշան ակութիլն
ր. հմմտ. յն.
Տ/Օւա
«
ժամանակ
անցկացնել,
ձգձգել,
կեան–
քր մի կերպ
քաշ
տալ,
պատճառաբանու­
թիւներ
մէջ բերել
գործը
յետաձգելու
հա­
մար»,
օճա
«
սլքտալով,
դանդաղօրէն
եր­
թալով»,
որոնք
այս արմատին
են պատկա­
նում։
Նշանակութեան
նոյնպիսի
զարգացում
են ցոյց տալիս
նաև
հյ.
քաշ գալ,
լատ.
ՃԱ–
է6աբԱՏ,
գերմ.
ՏՇհ1շբբ6Ո,
ֆրանս.
Տ6
Կ&աՇէ
ևն
(
Ց օ ւ Տ Յ շ գ 244, 697, \\^
Յ
1
ՃՇ
754,
ԲօԱօա^ 2, 507, Տւ-ոօսէ-յ^ԱԽէ 9 5 8 ) ։
ՆՀԲ լծ.
ե ղ կ
և
մ ե ղ կ ։ ա 1 1 6 Ր
« 2
ա
10, 276
լա.
բ 1 § 6 Ր
«
ծոյլ,
դանդաղ,
կա­
մաց»
բառի
հետ
է միացնում՝
իբր
բնիկ
հայ։
Հիւբշ. 465 ձայնապէս
շատ
անա­
պահով
է գտնում
այս
մ
եկնութիւնր։
Հիւնք.
մ ա խ ա դ – ^ ՞ ^
թէ հւ\կ–ից
(
անորոշ
է), Վերի
մեկնութիւնը
տուաւ
նախ
^ 6 ւ 1 –
1&
է
(
անձնական),
որից անկախաբար
Լւ–
հւա.
Տէսճ.
էջ
47;
Թիրեաքեան,
Fonds A.R.A.M