74
թրգմ. Ա. 17)։ Հիւնք. յն. ւբԱՀՕՀ
«
հան֊
դարտ» բառից։
Բ 6 ( 1 6 ք Տ 6 Ո ,
Հայ. գր. լեզ.
129
ե զ
«
մէկ)) բառի հետ՝ իբր «պարզ»,
հնխ.
Տ6քՈ–
«
մէկ»
ձևից, որ աճել է
–
§ ՚ հ օ –
մասնիկով։
Յիշում է կասկածով
Բ օ Ա օ ա յ ք
2, 489։
ԳԻՌ.-Երև,
հ զ ո ւ թ ի ւ ն ,
որ պահուած է այս
առածի
մէջ. «Աղվէսր
մ տրաքում ր ձագ ա
հանել, մեր թազու
հզութիւնիցն ա» (Պռօշ–
եան, Ցեցեր, էջ 155)։
ՀԵ ԳՆԱ Կ ԱՆ
«
րնդ աղտեղի ինչ զրոյց
հեշ֊
տանալ». ունի միայն Բառ. երեմ, էջ 179։
*
ՀԵ1*՝ԱՆ11Ս, ի-ա
հլ. «այլազգ,
օտարազգի»
(
այս
անունը
տալիս էին եբրայեցիք
ոչ–
հրէաներին. վերջերս
հայերն էլ
ոչ֊քրիստո–
նեաներին,
յատկապէս
կռապաշտներին)
ՍԳր. որից
հ ե թ ա ն ո ս ո ւ թ ի ւ ն
ՍԳր. Եզն.
հ ե ­
թ ա ն ո ս ա ց ո ւ ց ա ն ե լ
Եփր. թգ.
հ ե թ ա ն ո ս ա բ ա ր
Գազ. բ. 4. Եւս. պտմ. Ագաթ,
հ ե թ ա ն ո ս ա կ ա ն
Գ. յհ. 7. Ագաթ,
հ ե թ ա ն ո ս ա կ ի ր
Ագաթ,
հ ե թ ա ­
ն ո ս օ ր է ն
Ոսկ. մ. ա. 8.
հ ե թ ա ն ո ս ե ր է ն
Եփր.
գաղ. ևն։
= Ասոր.
լտ ֊ » 0 » օ * հ է ո օ տ (հշէոօծ
կամ
հշէՁՈՕՏ;՛)
քիչ գործածական
ձևից, որի
մայրն է յն.
Տ ^ օ ;
«
ժողովուրդ,
ցեղ», յգ.
(
X
«
հեթանոսք»,
88111
X0;
«
հեթանոս,
հեթանոսական»։
Հայ ձևը դրւում է ասորե–
րէնից՝ նախաձայն
\\–
ի պատճառաւ, որպա­
կասում է յունարէնում. ասորին
գրել է այդ
յաւելուածր՝ գրաւորապէս
ճշտիլ
արտայայ­
տելու համար
յն.
Տ
նախաձայնը։
Յոյնից
տառադարձուած է նաև լտ.
6
էհՈ1ՇԱՏ
«
հե­
թանոս, հեթանոսական», իսկ գոթ.
հ Ձ 1 ՚ Թ Ո 0
ձևի համար տե ս տակր ՓՈԽ։—(Հիւբշ.
360)։
Առաջին անգամ
ՏշԽօձՇՀ,
1
Ւ16ՏՁ1Մ.
47
դրաւ
յն.
տքհէ՝/.6;
ձևից։ ՀՀԲ նոյն­
պէս
յոլնարէնից։
նՀԲ բառ. յն,
Է ՚ թ ն օ ս ,
է թ ն ի գ օ ՚ ս ,
լծ. հյ.
ա զ ն ։
Լճ§. Խա. Տէսձ.
§ 1272
ասորի ձևից Է դնում։
Հիւբշ. 360
առանց առարկութեան՝
դնում Է յունա
րէնից։ Ասորի ձևի կողմն է վերջին ան­
գամ Մառ
3 8 0
13, 120,
ԳԻՌ.֊Այն.
հ է թ ա ն
(
Բիւր. 1900, 682),
Մղ.
հ է ա ա ն ո ս ։
ՓՈԽ-Շս^շ
և
7
օրբ (1ք 5, 168—80,
թրգմ. ՀԱ 1895,
260
— 1)
մեր բառից փո­
խառեալ
են համարում
գոթ.
ՒւՁ10ՈՕ
(*
Ւա0–
Ձ Ո Տ )
«
հեթանոս»,
որից էլ յառաջ են եկել
գերմ.
հ 6 ւ ժ Ձ Ո ,
հ61(Խո,
հ շ ւ է հ տ , հ տ ՚ ճ ա , հ 6 1 –
ՃՁՈ
6,
հսաքս.
հ շ է հ տ ,
հֆրիզ.
հշէհտ, հտէ–
Ււ6Ո,
հանգլ.
հ Յ Շ ձ Օ Ո ,
հնորմ.
Ււ61ձաՈ,
հնորվ.
հշւձացւ,
Հշվէդ–
ՒաՕոաջշ
«
հեթանոսա­
կան»,
նոյնր
յիշատակում է նաև
261161՛,
Տ է Ձ Ո ձ Ա Ո ձ ճ ս ք § Ձ ե 6 Ո (Խր Տթէ՜ՁՇՒաւՏՏ.
էջ
301,
Մերժում է
Բ ն ե օ ք դ 1,
329
և դնում է
այս
ձևերր հնխ.
1
<Ձւէօ–
=
գերմ.
հ € ւ ճ 6
«
ան­
տառ, անմշակ դաշտ»
ձևից։
նոյնր նաև
ՒԱս–
§ 6 209։
Հ ե թ ե թ ա ն ք
տե՛ս
Հայթայթել։
ՀԵ ԼԻՒ՚ Ո Վ Տ Ա
կամ
ՀԵԼԻՐ11ՎՐԱԿ
«
հացհա­
մեմ,
լտ.
քօ6ՈԱՈ1 § 1 – 2 6 < ։ 1 տ 1 »
Բժշ. ունի մի­
այն ՀԲուս.
§
1681։
ՀԲուս.
§
1666
համարում է արաբ.
<Ա1=>
՚
յ ս 1 ե Յ
հոմանիշից
(
տե՛ս Կա–
մուս, թրք. թրգմ. Ա 113). բայց
ի՞նչ
են հայերէն
ձևի
վերջաւորութիւններր։
Հ\տԾ «հառաչանք, ախ քաշելը» Գնձ. Գէ.
ես. ճառընտ. = Վրք. և վկ. ա. 444. որից
հ ե ծ ե լ
ՍԳր. Ոսկ. ես. և երր.
հ ե ծ ե ա ,
«
հեծում
է» (բայը
"
հ ե ծ ե ա լ
«
հառաչել»,
լծորդութեան
համար հմմտ.
ատեալ, կ ե ա լ )
Ոսկ. եբր. լա.
հ ե ծ ո ւ թ ի ւ ն
ՍԳր.
ա շ խ ա ր ա հ ե ծ
Ագաթ. Կորիւն.
տ ի ե զ ե ր ա հ ե ծ
Կղնկտ.
բ ա զ մ ա հ ե ծ
Իսիւք —
կ
սաստկականով^
հ ե ծ կ ա լ
Մագ. թղ. 143
կրկնութեամբ
(
բայց կրկնութեան
ժամանակ
ս ֊ ի կորուստով)
հ ե ծ ե ծ ,
որից
հ ե ծ ե ծ ե լ
ՍԳր.
Մանդ,
հ ե ծ ե ծ ա լ
Վրք. հց.
հ ե ծ ե ծ ե լ ի
Եզեկ. ե.
15.
հ ե ծ ե ծ ո ւ թ ի ւ ն
ՍԳր. Ոսկ. ես.
հ ե ծ ե ծ ո ւ մ ն
Եղիշ.
հ ե ծ ե ծ ա տ ե ս ա կ
նիւս. բն. նոր գրակա­
նի մէջ ունինք
հ ե ծ կ լ տ ա լ
«
հեկեկալ», որ ՀՀԲ
և նՀԲ իբր գաւ. բառ մեկնում են «զկռտալ».
այս իմաստով գտնում եմ գործածուած
Թլկր.
41. «
Ընդ ճամբու լանքն քալէ, գէշ հեծկլտայ
և ծռկտէ»
(
հարբածի
համար է
ասում)։
Հիւնք.
հ ե ծ ա ն ե լ
բայից։
ԳԻՌ. — Շտ.
խ ի ծ ա լ
«
հիւանդի
հառաչելը»,
Ախց.
հէ ծ կ լ տ ա լ ,
ննխ.
հ է ձ գ ը լ դ ա լ ,
Սչ.
6
է ձ –
գըդալ,
Ասլ. Սեբ.
հ է զ գ ը լ դ ա լ
<Հթ.
հ է ձ զ օ լ դ օ լ ,
հ է օ գ օ լ դ ո լ ։
(
Ամատ, Հայոց բառ ուբան, էջ
394
նոյնպէս
դնում է
հ ե ծ կ լ տ ա լ
«
հեկեկալ,
հեծեծել»
Երև. Շիր.)։
—
Հեծոց
Մկ.
«
հառաչ»։
Fonds A.R.A.M