50
ՍԳր. Սերեր. Ոսկ.
հա ս տ ա տ արա ս
Վեցօր.
հ ա ս տ ա տ ա գ ո յն
Բ. պետ. ա. 19.Ոսկ. յհ.
բ. 12, 31.
ա նհ ա ս տ ա տ
Ագաթ. Փարպ.
հ ա ս ­
տ ա տ ա կ ամ, հա ս տ ա տ ամի տ , հա ս տ ա տ ա կ ա –
մ ո ւ թ ի ւ ն
(
նոր բառեր) ևն։
֊
Բնիկ
հայ բառ. կազմուած է
հ ա ս տ
բա­
ռից՝
-
ա տ
մասնիկով։
ՆՀԲ
հ ա ս տ
բառից։
ԻձսՈո
Տ՚Հքքա
38, 573, 583
և 48, 428 համարում է
ներկայ
դերբ,
տէՒւՁ,
3
XIX
«
կանգնիր) ար­
մատի։ Տէրվ. Նախալ. 112և Հիւնք. կր–
ցում են
հ ա ս տ
բառին։
Հիւբշ. թէ՛ ԽէՈ.
Տէսճ.
և թէ ձո֊.
(
յւ-Ձտ.
դնում է
հ ա ս տ
բառը,
բայց սրա հետ չիյիշոլմ
հ ա ս ­
տ ա տ ։ Բ շ ճ շ ք Տ Շ Ո ,
Հայ. դր.լեզ. էշ 220
հ ա ս տ
քառից՝
–
ատ
մասնիկով, որի հետ
հմմտ.
հ ա լ - ա տ ։
ԳԻՌ
Ագլ. Ախց. Երև. Կր.Մշ. Տփ,
հ ա ս ­
տատ,
Ալշ. Ջղ. Ննխ. Շմ.
հաս տ ա դ ,
Սչ.
հա ս –
դ՛ադ,
Ատն. Խրբ. Պլ.Ռ.
հա ս դ ա դ ,
Ասլ.
հ ա ս –
դադ, հա ս դ ա * ,
Զթ–
հա ս դ օ դ , հա ս դ ո դ ,
Տիգ.
հասդադ,
Մկ. Րզմ.
իւաստատ.
բոլորն
էլ նր–
շանակում են «հաստատ,
ամրաշէն,
վաւերա֊
կան», իսկ Ասլ. տես
հ ա ս տ
բառի
տակ։
ՓՈԽ
Ըստ
8
Ա Տ § 6 1Ր
5, 168—80
(
թրգմ.
ՀԱ 1895, 229) հայերէնից է փոխառեալ գոթ,
Յ Տ է Յ ՚ Թ
«
հաստատութիւն,
ճշմարտութիւն, ըս–
տուգութիւն»
(
հմմտ. %ոլկ. ա. 4.
՚
^ Յ Ա ւ ՚ ճ Ց Յ Տ –
էՅ՚Օ՛
զբանիցն
ճշմարտութիւն),
գոթ. բառի
մէջ
հայերէնի
հ
նախաձայնը
ջնջուած է և
վերջաւորութիւնը
գոթական
Ա՚ֆ ձևին է վե–
րածուած։
՛
Հ Ա Ս Տ Ա Տ
«
աշտենաւոր,
նիզակաւոր
զին–
լոր», իբր միջին
հյ. բառ ունի Նորայր, Բռ.
ֆրանս. 632 բ։
֊
Ֆրանս.
հ Յ Տ է Յ է ,
որ է լտ.
հ Յ Տ է Ձ է Ա Տ
նոյն
նշ. (կազմ ուած է լտ.
ՒւՅՏէՅ
«
նիզակ» բա­
ռից
)։ —
Աճ.
Հ Ա Ս Տ Ե Ա Յ
«
խմորեղէն»,
մէկ անգամ
գոր­
ծածուած
է Երեմ. խդ.19. «Արարաք նմա
հաստեայս և
կարկանդակս»։
ՀՀԲ
«
յն.
հ ս տ ա յ ս »
բառից։
ՆՀԲ նոյն
ընդ
հ ա յ ս ,
որ և յն.
օէօւՀ, օ ա ւ ; ,
ՕՀԱՀՀՕՀ,
«
ալիւրով
ու ջրով
շաղուած
խմոր»։
Պատահական
նմանութիւն
ունի
չէրքէզ,
թ Յ Տ է 9
«
կորեկի
հաց», բայց
թերևս պա­
տահական
չենյն. &%Հ՜կ «ցորեն»
(801–
Տ Յ Շ գ 3 9 )
և կամ յն.
ռ&ՅՀ՚ղ
(
որից
լտ. բճՏէճ>ֆր.
բտւէշ)
«
ալիւրի
խմոր»
(\\
^31(1. 5 5 9 ) ,
որոնց
ծագումը
ստոյգ չէ
բացատրուած։
Հ ա ս տ ի լ
տե՛ս
Աստել։
Հ Ա Ս Տ ՈԻ
«
կարճավճիռ»,
այսպէս
ունի Բառ.
երեմ, էջ 177,
՛
Հ Ա Վ Ա ՐԻ
«
լուացած
ցորենի
ալիւր՝
բարակ
մաղած և եփած»
Ամիրտ.
ունի
միայն
ՀԲուս.
§ 1646 և 151,
֊
Արաբ,
)
յ Յ \ ք Յ Ո
«
շարմաղ ա֊
լիւրով
հաց»
(
Տ է 6 1 Ո Տ Շ հ Ո 6 1 ճ 6 ք
1%,
14)
կամ
^ յ յ ւ ^
՚
ւ ՚ յ ^ ^
1
՛ ՛
«
խիս
տ
սպիտակ
և րնտիր
ալիւր»
(
Կամուս,
թրք. թրգմ. Ա.
831 ),–
ԱՃ.
*
Հ Ա Վ Ա 1 ՚ԻՍՆ
«12
նիւթից
բաղկացած
մի
տեսակ
սպեղանի
է)) Ասար*։
֊
Արաբ.
է ^ Յ Ո ,
յզ– Ե ±(յ\
յտ>
'
^ՅVՅ^^VVԼքՈ
(
հմմտ.
Կամուս,
թրք. թրգմ.
Ա. 831) «աշակերտ
Քրիստոսի,
առա­
քեալ»,
յիշեալ
սպեղանին
12
նիւթից
բաղ­
կացած
լինելով՝
նմանութեամբ
ստացել է
այս
անունը,
որից և թրք.
հ ա վ ա ւ փ յ ո ւ ն մ է ր –
հէմի.
այսպէս են նաև իտալ.
ՁթՕՏէօ11ՇՕՈՃ
«
նոյն
սպեղանին»
(
բուն
նշ.
«
առաքելական»)
և
հյ.
ա ո ա ք ե ա լ
(
հավարիօն
առաքեալն է.
Ասար. )։
Բառս գտաւ նախ Ալիշան.
ՀԲուս.
§ 151, որ ուղիղ
մեկնեց
Նորայր, ՀԱ
1921, 104,
*
ՀԱՎ.Ր
«
սպիտակ
կաղամախի,
բՕթԱ1սՏ յ 1 –
ե Յ »
Ամիրտ.
ունի
միայն
ՀԲուս. § 1647։
֊
Արաբ.
«
յյՕբԱ)ԱՏ
կամ
թ13էՅՈԱՏ 3 1 ե Յ » (Տէ61ՈՏ0հՈ6ւճ6ք \ \ ^ 2 1 0 \ 12,
14)
կամ «թրք.
ք է հր ի ւ պ ա ա ղ ա հ ր »
(
Կամուս,
թրք. թրգմ. Ա.
831)։–
ԱՃ.
ՀԱ Տ , ո
հլ, (յետնաբար
նաև
ի
հր)
«
կտրե֊
լր, հատուած,
կտոր»
Երեմ, խզ. 20. Եղիշ.
հոգ.
«
մէկ
հատիկ
սերմ,
ունդ,
մանաւանդ
ցորենի կամ ուրիշ հացաբոյսի»
ՍԳր. Ելագր.
«
վերջ,
ծայր»
Օրրեր ողբ. է. որից
հ ա տ ա ն ե լ
«
կտրել, կրճատել,
վերջացնել,
պակասեցներ
ճեղքել,
որոշել,
սահմանել,
մետաղ
հանել
կամ հանք փորել,
լոյս ցոլանալ,
դրամ կրտ–
Fonds A.R.A.M