46
Նոր բառեր
են
հաջան, հաջոց, եաջվոտել,
հաջմջել, մարդահաջ, շնահաջ, զայ-լահաշ,
զազանահաջ, թռչնահաչ։
Հ Ա Ռ
«
կաւ»,
ունի
միայն
Բառ, երեմ. 177։
Օ Հ Ա Ռ Ա Չ
«
ախուվախ»
ճառրնտ.
Բենիկ.
Նար. որից
հառաչել
«
ախ քաշել»
Ողբ. ու. 21
(
մ. հայ.
հառաել
Բ՝լկր– 54).
ճաոաչումն
Մանդ,
հառաչական
Մաշկ,
հառաչանք
Մանդ.
Իգն.
միահառաչ
Ոսկ. ա. տիմ.
բազմահա ռ ա չ
Յհ. կթ. Սարգ.
դառնահառաչ
է1ւռհ.
լալահա­
ռաչ
Նիսիան։
= Բնաձայն
բառ. կազմուած
Է
հ
պարզ
ձայնից՝
Ո
սաստկականով
և
չ
ածանցիլով.
հմմտ.
բառաչել, թառաչել, կառաչել, շառա­
չել,
որոնք սաստկականներն
են
րաչել, թա­
չել, շաչել
հոմանիշների։
—
Աճ.
ՆՀԲ արմատր
հաչ,
նոյն և
ոեծ, հեծու­
թիւն։ մստէւ, Օւշէ. 1ՀԱ1-Ճ6,
Էջ 442 և
ր Ա մ Ճ . Օւ-Ձա.
63, 219
քրդ.
հշռ\ո\ւ
«
խոր
հառաչանք»
և
Ււ61՜է1աա
«
հառա­
չեմ» կցում Է մեր բառին։
Հիւնք.
հազալ
բայից։
Վերի
մեկնութիւնս
հրատարա­
կուած
Է նախ ՀԱ 1899, 204 ա,
Թիրեա–
քեան, Արիահայ
բռ. 99
բաչ
արմատից։
ԳԻՌ.–Մշ. Սչ.
հառչել,
Ննխ. Սեբ.
հառչէլ,
Զթ– Խրբ.
հառչիլ,
Հճ.
հարչել.
Տիգ.
հառչալ.
(
վերջինս
նշանակում
Է «կռուի
մէգ
բղաւել,
գոռալ,
պոռպռալ»)։
*
Հ Ա Ռ ՆԷԶ
«
կահ, կազմած,
կարասիք»
Ան­
սիզք, էջ 19 (չունի
ԱԲ),
= Հֆրանս.
հՁւ՜ՈՕւՏ, հ31՜Ո31Տ
«
սպաս,
կազ­
մած
(
մանաւանդ
ձիու,
զէնքի,
որսի)»։
—
Հիւբշ. 391,
Ուղիղ
մ եկնութիւնր
տուաւ
նախ
Ան­
սիզքի հրատարակի-ը,
էջ 19։
ՀՍ.1Ւ0Տ
«
համարձակ»,
ունի
միայն
Բառ.
երեմ, էջ 177,
+ ՀԱՍ, ի
հլ. «ժամանում,
հասնիլր»
Դիոն.
ածայ. Յհ. կթ. «հասունոլթիւն,
կատարեալ
աճում»
Մխ. դտ. Մարթին,
«
տուրք,
հարկ,
բաժին»
ՍԳր. (րստ
Մանանդեան,
Տեղեկ.
ինսաիա. 1, 31 «ուղղակի
հարկ,
գլխահարկ
և հողային
եկամտային
հարկ», իսկ րստ Աւ–
դալբէգեան,
անդ
48 — 58
րնղհանրապէս
«
հարկ»
և ո՛չ բնաւ
«
հողահարկ»)։
-—
Շատ
գործածական
և զանագան
նշանակութիւնե­
րով
զարգացած
արմատ
է, որից
կազմուած
են՝
հ ա ս ա ն ե լ
«
հասնիլ,
ժամանել. 2. վւափա֊
գածր գտնել. 3. յարմար՝ պատշաճ
գալ, վի­
ճակիլ, բախտին
այնպէս
պատահիլ,
4.
հաս­
կանալ,
իմանալ,
վերահասու
լինել. 5. հա­
սունանալ,
կատարեալ
աճիլ»
ՍԳր. Եւս. քր.
Եզն. Եփր. ել.
հ ա ս և ա ռ ի կ
«
ոլիմպիական
խա­
ղերի մէջ պանկրատիոն
մրցանակր»
Եւս. քր.
Սարկ. քհ.(տպ. Սոփերք
Գ. 70),
Տ ա ս և խ ա ծ
«
անյագաբար
ուտելր»
Վրք. հց.
ո ա ս ա կ
«
տա­
րիք,
տիք,
մարմնի
երկա բութիւն
ր»
(
հմմտ.
աշխ.
հ ա ս ա ծ տ ղ ա յ )
ՍԳր. Եւս. պտմ. և քր.
Ոսկ. երր. Վեցօր. «ժամանակ»
Ագաթ,
հ ա ­
ս ա կ ա գ ե ղ
Վեցօր.
հ ա ս ա կ ա կ ի ց
ՍԳր.
հ ա ս ա ­
կ ա չ ա փ
Բ. մակ. ե. 24. Ագաթ,
բ ա ո ե ճ ա ս ա կ
Բուղ,
ա նհ ա ս ա կ
«
անչափահաս»
Ամբ,
դատ.
էջ 131.
հ ա ս ո ւ ն
Ա. մն. իզ. 9, Եզն. Ոսկ. մ.
ա, 9.
հ ա ս ո ւ հ ա ս
Եւագր.
հ ա ս ո ւ
ՍԳր. Կոչ.
հ ա ս ո յ թ
Մխ. դտ.
թ շ ո ւ ա ռ ա հ ա ս ո յ ց
Պիտ.
կ ա ն­
խ ա հ ա ս
Երեմ. իդ. 2,
1.
րագաճաս
Բ,
պետ.
բ. 2. Փարպ.
ա նհ ա ս
ՍԳր. Վեցօր. Ագաթ.
տ հա ս
Յոբ. իդ. 6. Ոսկ. յհ. բ. 19 (ասուած
է
մարդու
համար),
ձ ե ռ ն հ ա ս
ՍԳր. Եզն.
վ ե ր ա ­
հ ա ս ո ւ
Խոր.
հ ա ս ա ն ո ղ ո ւ թ ի ւ ն
«
մտքի
րմբրռ–
նում» Եւագր.
դ ի ւ ր ա հ ա ս ո յ ց
Ագաթ,
կ ա րն ա –
հ ա ս
«
խելքր կարճ» Ագաթ,
վ ա ղ ա հ ա ս ի կ
Մծբ.
վ ա ղ ա հ ա ս ո ւ կ
Ես. իր. 4. Ովս. թ. 11. Եփր.
ծն. էջ 29.
հա ս ա ռ ո ւ , հ ա ս ո ւ ն ո ւ թ ի ւ ն , հ ա ս ո ւ ­
թ ա բ ե ր
(
նոր բառեր),
հ ա ս կ ա ն ա լ
«
հասու լի­
նել, իմանալ,
րմբռնել»
Շնորհ.
Լմբ. Ոսկիփ.
ա ն հ ա ս կ ա ց ո ղ
(
նոր բառ) և
այլն։
–
Բնիկ
հայ բառ, յառաջանում
է հնխ.
ո1հ՚–
ձևից, որ ստորին
ձայնդարձն
է հնխ,
6
Ո61(՚–,
ՈՇ^՛–, 6ՈԱ՚–
«
հասնիլ»,
նաև
«
կրել,
տանիր
արմատի,
ցեղակիցներից
հմմտ. սանս.
3
<յ.
ՏւդՈՕճ,
Ո Յ ց Ձ է ւ , Ո Ձ ե տ Ձ է ւ
«
հասնիլ,
ձեռնհաս
լինել, գտնել,
ժամանիլ,
փափագածին
հաս­
նիր,
3(
^3–
«
մաս, բաժին»,
Ո Յ ^ Յ –
«
փափագին
հասնելր»,
զնդ.
Ձ Տ Ո Ձ Օ ւ է Լ ՈՅ Տ 3 1 է 1
«
հասնում
է, գտնում
է»,
Յ Տ Յ –
«
բաժին»,
յն.
611–
Տք*–Տ1^
«
կրեր,
1
էօ8–7)7Տ*Տ<
«
մինչև
ոտքերր
հաս­
նող»
(
իբրև
ո տ ն հաս^, Օք / օ ;
«
բեռ»,
գոթ.
§ Ձ – Ո Ձ հ
«
կբալէ»,
^ 3 - Ո Օ հ Տ
«
բաւական»,
հբգ.
§ 3 – Ո Յ հ
«
կբաւէ»,
§ 6 – Ո Ա 0 §
«
բաւական»,
հ.
սաքս.
§ 1 – Ո 0 § ,
հոլլ.
§ 6 – Ո 0 6 § ,
անգսք.
§ 6 – ո 6 հ.
Fonds A.R.A.M