Հ Ա Ն
3 3
զնդ.
թ61՜6Տ,
պրս.
թ ա Տ 1 ճ Յ Ո
ևն։ Նոյնը
նաև
յ՜ԱտԱ, 2շոճտբ.
186
բ։ Տէրվ.
Ճ1-
էՁՈՈ.
48
և Նախալ. 67՝ մերժելով այս
մեկնութիւնն երր, դնում է
հ
յաւելուածով
ծագած
ա յ ց
բառից և կցում է գերմ.
հ.61ՏԺւ6Ո,
հբգ.
61
Տ00Ո
ևն ցեղակիցնե­
րին։
^6ւ116է ^ Տ 2
7, 162
համեմատում
է հյ.
ա յ ց
և սանս,
ւշՒւՅէս
Հիւնք.
ա յ ց
բառից։
Հիւբշ,
Ճ.ՈՈ6Ո. 0x31X1.
418
մեր­
ժում է միացնել
ա յ ց
բառին և նրա ցե­
ղակիցներին։
Գա զանճեան, Արև, մամ,
1902, 76
ա յ ց
բառից
հ
մասնիկով։
Բ6 -
ճ6էՏ6Ո
1
Հ2
39, 438 (
որից նաև
8
Ո 1 § –
Մ13ՈՈ, Օաոճւ–.
2
I I
2
էջ 839)հնխ.
բ ւ > 6
մասնիկով՝
ա յ ց
բառից։ Մ. Ս. Դաւիթ–
Բէկ. Յուշարձ. 398 իռլ.
Յ ւ է հ 6 Տ 0
«
պա­
տասխան», հբրըտ.
31-6061՝, 31՝66
Տ0
«
փա­
փագ», հբգ,
61
Տ0ՕՈ,
հսլ.
1
Տճ&։
–
ք–ՀԱՆ
«
մեծ
մայր» Ոսկ.բ. տիմ. էշ 172.
Փիլ. որից
ի
մասնիկով՝
հ ա ն ի
(
սեռ.
հ ա ն ա յ )
«
մեծ
մայր» Բ. տիմ. ա. 5
(
ի հ ա ն ւ ո յ
կամ
ի հ ա ն ո |
ձևով.-եթէ
վերջինն է ուղիղ, պատ­
կանում է
հեսն
ձևին). Կանոն, Խոր. Նար.
հ ա ն ի կ
«
մեծ
մայրիկ, մամիկ» Եփր. ապշխ.
Վրդն. պտմ. էշ 123, Յայսմ. յունվ. 8, 29
(
երեք
անգամ)։
–֊
Բնիկ հայ բառ՝ հնխ.
ՅՈ–
ձևից, որ նր֊
շանակում է «հօր կամ մօր մայր, մամ,
տատ». ցեղակիցներից
ունինք լտ.
ՅՈԱՏ
«
պառաւ կին», յն.
«
մօրը կամ հօրր
մայրը», հբգ.
ՁՈՅ
«
մեծ
մայր»,
Յ Ո Օ
«
մեծ
հայր» (իբր արական ևիգական), մբգ.
ՅՈ6,
գերմ.
ճ ե ո , ճ հ Ո 6 ,
հպրուս.
ՅՈ6
«
մամ, մեծ
մայր», լիթ.
ՅՈ^էՅ
«
կեսուր, տալ», աֆղան.
Յ Ո Յ
«
մեծ
մայր»,
կամիս.
ՈՅՈՈԱէ
«
տատ,
մեծ մայր»
(
Գ1ճ\ձՇ
49, 1
րՅԱէո13ՈՈ 9, 1<1ս§6
8,
ԲօԽա^.1, 55, Տաօսէ–^6ւ116է 55)
,
Հա–
մարւում է հնխ. ժամանակի մանկական
լեզ­
ուի բնաձայն
բառ։
Հայերէնի մէջ
հ
յաւել­
ուած է, ինչպէս նաև
հ ա լ
«
մեծ
հայր»=լտ.
ՅV ս Տ
բառի
մէջ։ — Հիւբշ. 463։
ՆՀԲ լծ. թրք.
Յ Ո Յ
«
մայր»։
Լ յ § . Սւ՚–
§ 6 Տ Շ ե .
124
աֆղան. ոկ
՜
Տ,
զնդ.
Ոյ
՜
Յճշ
«
մեծ մայր»։
մստԱ,
26
ՈճՏբ1–.
3.9
բ զնդ.
հ.ՅՈՅ
«
պառաւ կին» բառի տակ է դնում
հյ.
հ ի ն
և
հ ա ն ի ։
Նոյնր տե՛ս նաև
1
^01–
3 — 4 8 8
• ՝ \ – ՝
ՀԱՆ
Խ
Տ Ա ^ ճ ա
66, 272։
Տէրվիշ. Նախալ.
110.
սանս.
Տ Յ Ո Յ ,
լատ.
Տ 6 Ո 6Ճ,
յն. հ֊ղ,
գոթ.
ՏւՈ-ւտէՅ
«
հնագոյն»,
Տ1Ո–է61ՈՕ
«
միշտ»
բառերի
հետ՝
դնում է հյ.
հ ի ն ,
հ ա նի , հ ա ն ա պ ա զ,
բոլորն էլ
հանելով
հնխ.
Տ Յ Ո Յ
«
հին»
արմատից։
Հիւնք.
թրք.
անա, ն ի ն է , ա ն ն է
«
մայր»։
—
^ս1–
\&
Հ
՝ ՝
^ 2 1 ա
֊0, 276
ուզում է փոխառու­
թիւն
համարել
իրանեանից։
(
Իրանեան
այս բառն է զնդ.
Ո Յ Ո Յ -
«
պառավ
կին»,
որ ձևով
իրօք շատ յարմար է հայերէ­
նին, մանաւանդ
նախաձայն
ճ ֊ ի պատ­
ճառաւ։
Բայց հայ բառր չի կարող սրա­
նից փոխառեալ
լինել, նախ՝
նշանակու­
թեան
տարբերութեան
պատճառով,
երկ­
րորդ՝ նրա համար, որ իրանեան
բառը
շատ
հազուագիւտ
մի ձև է և պակասում
է պարսկականում
)։
Հիւբշ. 463 վերի
ձևով մեկնելով
հանդերձ՝ կասկածով
յի֊
դուս է նաև
հ ի ն
բառը, իբրթէ սրա ն
ցեղակից
լինէր, Մառ. ԱՀԱ 1913, էջ
178
ափխազ.
3-
ՅՈ,
լերքէզ. աղիգէ
Ո Յ Ո Տ
«
մայր»
բառերի
հետ։
Տշհաւճէ
1
Հ.2 47,
189
համարում է հնխ.
Տ 6 Ո 0 -
«
հին» բա­
ռի ձայնդարձր
(
իբր
*
Տ ™ ) ,
հնխ.
ՅՈ–
ձևի
դէմ դնելով
հյ.
ա ն ե ր ։
Այս
մեկնութիւնր
ընդունում է
Բ օ Ա օ 1 ՜ Ո ^
1, 56։
ԳԻՌ
Ջղ.
խ ա ն ի կ
«
մեծ
մայր»։
ՓՈԽ. — Վրաց.
ՅծՔօ
հ ա ն ի
«
նախնիք,
Ոբ6,3,1ա^.
այս բառը
ցոյց է տալիս, որ հնա­
գոյն
հայերէնում
կար նաև
հ ա ն ի
«
տատ»
բառի
արականր,
ինչպէս է և գերմ տնակա­
նում։
Միևնոյն
ժամանակ՝
վրացերէն
բառի
գոյութիւնը
ապացոյց է՝ որ հյ.
հ ա ն ի
փոխ­
առեալ չէ
իրանեանից։
ՀԱՆ (մասնիկ)
տե՛ս
հ ա մ– »
ՀԱՆ.
արմատ
առանձին
անգործածական,
որից են
հ ա ն ե լ
«
հանել,
յափշտակել,
բաժին
հանել», փխբ. նաև «թարգմանել,
տարածել,
հռչակել»
ևն։ ԱԳր. Ագաթ. Ոսկ. Կիլրղ. Թգ.
Եզն. Եւս. քր. Կոչ.
հ ա ն ո ւ լ
Յոր. ժ. 11.
հսւ–
ն ա ն ի լ
«
խլուիլ»
Նիւս. կազմ. Փիլ.
հ ա ն ե ա լ
«
արձակուած
կին» ԱԳր.
հ ա ն ե լ ի
«
լծակ» Նո­
րագիւտ
բ. մնաց. դ. 16.
հ ա ն ա ծ ո յ ք
«
մետաղ,
հրահալելիք»
Ոսկիփ.
հ ա ն ե լ ո ւ կ
Բրս. մրկ.
խ ա չ ա հ ա ն ո ւ
Ագաթ,
կ ա յ ծ ա կ ն ա հ ա ն ո ւ
Յհ. իմ.
Fonds A.R.A.M