2 5
Հ Ա Մ
\ \
^ ւ ո ճ ւ տ շհ. 2 2
յն.
օօյւէքտօա
«
հալա֊
քել,
տանիլ»։
Տ բ 1 6 § շ 1 , Ւ1ս2ա. ՕքՅՈ1.
189
պհլ.
Յ Ո ե ՚ Յ յ ,
պրս.
Յ Ո ե ա ՜ ,
զնդ. ԽՈՂ
է)0ք9*
ԳԻՌ
Տե՛ս
վերը՝
հ ա մ
մասնիկի
տակ. և
աւելացրու
Մրզ.
հ ա մ փ ը է ր է լ , ի ւ ա մ փ ը է ր է լ ։
ՀԱՄԲ ՈՅՐ , ի
հլ. (յետնաբար
նաև
ո
հլ.)
«
պաչելր,
պաչ» ՍԳր. Ոսկ. մ. ա. 10. «սեր,
միութիւն,
յարում,
րնտանութիւն
(
անասոլ֊
նի)»
Վեցօր. Եզն. Ոսկ. մտթ. տիմ. Փիլիպ.
«
րնտել,
րնտանի,
հեզ, հաշտ»
Յհ. կթ. նար.
«
երկու
երկար
վանկերից
բաղկացած
բառ»
Թր. և Երզն. քեր. որից
հ ա մ բ ո ւ ր ե լ
ՍԳր.
հ ա մ –
բ ո ւ ր ե ց ո ւ ց ա ն ե լ
«
րնտանեցնել,
կրթել
(
անա֊
սունր)»
Եզն.
հ ա մ բ ո ւ ր ա կ ա ն
Պիտ.
ա ն հ ա մ
բ ո յ ր
«
անրնտել»
Ոսկ.
բ ա ր ե հ ա մ բ ո յ ր
Յհ. կթ.
ո ւ զ ղ ա հ ա մ բ ո յ ր
նար. առաք,
դ ա ո և ա հ ա մ բ ո յ ր
Յհ. կթ.
ժ ա մ ա հ ա մ բ ո յ ր
«
վաղանցուկ»
Հին
բռ.
հ ա մ բ ո ւ ր ե լ ի
(
նոր բառ).
դ ժ ո ւ ա ր ա հ ա ՛ մ
բ ո յ ր
Մխ. առակ, (կայ նաև Ղրբ–
դ ժ ո ւ ա ր ա
հ ա մ բ ո յ ր
«
դժոլարանցանելի»,
որի հակա
ռակն է
հ ե շ ա ա հ ա մ բ ո յ ր
«
դիւրին անց կենա
լու
(
ճանապարհ)»։
Հներից
Լմբ. մատ. 498 ստուգաբա
նում է
հ ա մ
«
մի, ամբողջ»
և
բ ի ս ՝
բա
ռերից.
«
Հաղորդին
Քրիստոսի
և մի
մեանց
համբուրիւն,
քանզի և նոյն
ինքն
ստուգաբանութիւն
անուանս
զտարացոյց
խորհրդոյս
մեզ յայտն
է.
համբիւր.
համն՝
մի ստուգի,
այսինքն թէ բազումքն
այս
պէս
հաղորդեալ,
իրերաց
միանան»։
Ա֊
ւետիքեան,
Քերակ. 1815, 313
հ ա մ բ ո յ ր
«
մէկ
բուրում/ մէկ շունչ ունենալր»։
ՆՀԲ
դնում է
բ ո յ ր
բառի՞ց և վրաց.
ա մ պ օ ՚ ր ի.
Լ յ § .
Ս ւ ՚ ^ Շ Տ Շ հ .
432
նսձհ
արմատից։
ա 1 Խ
Տ Գ յ ա 84 (1877),
217
բ ո յ ր
արմատից։
էմին,
, 3 , «
Տ Յ € 1 ՝ . ( յ ո « Շ .
1884
(
արտ.
1
^30յա,Ո,. I I 0 X 3 1 .
էջ 186) կազ
մուած
՜
ո յ ր
մասնիկով։
Աղայեան, Աղ֊
բիւր 1887 յաւել. էջ 68
բ ո յ ր
բառից,
որովհետև
հին ժամանակ
համբուրելու
ժամանակ
«
իրարից
հոտ էին
քաշում»։
նազարէթեան,
Պատկեր 1893, 235 ար
մատը
հ ա մ , ամ, հ ա մ բ ՝
միութեան
և
հաւաքման
նշան։
Հիւնք.
բ
ո
Ա ՛
բառից,
որովհետև
«
համբուրելդ
հոտոտել իսկ
է֊-է—աՈշէ
տ ա
7 (1893), 145
ինչ
պէս պրս.
Օ յ Ա ~ . յ . յ
Ե ս Տ ւ ճ Յ Ո
«
համ–
բուրել»
հանում է
^–յ–>
Ես^
«
Բ
ո
յր»
բա
ռից,
նոյնպէս
և հյ.
հ ա մ բ ո ւ ր ե լ ՝
բ ո յ ր
բառից։
Հիւբշ. 176 դնում է զնդ.
*
Ո 31 Ո
ե Յ օ Տ Յ
«
համաբոյր»^
ձևից, որ
սակայն
ո՛չ աւանդուած
է և ո՛չ էլ այլուստ
կա
րելի է ապացուցել։
Թիրեաքեան,
Արիա֊
հայ բռ. 108 և 218 պրս.
ՈՅա
-
Ե օ^
«
ի ֊
րար
հոտոտել»։
ԳԻՌ. — Գործածւում
է միայն
կրօնական
ի ֊
մաստով, այն է՝ «մասունք, խաչ,
աւետարան
և կամ
կրօնաւորի
աջ
համբուրել».
—
Տփ.
հ ա մ բ ո ւ ր ի լ ,
Ալշ. Մշ.
հ ա մ բ ՛ ո ւ ր ե լ ,
Սեբ.
հ ա մ –
բ ՚ ո ւ ր է լ ,
Ախց. Երև. Կր. Պլ. Ռ.
ճ ա մ փ ո լ ր է լ ,
Շմ.
հ ա մ փ ո ւ ր ի լ ,
Տիգ,
հ ա մ փ ո ւ ր է լ ,
ննխ.
հ ա մ –
փ ր
ր
է ի
Ջղ.
խ ա մ բ ՚ ո ւ ր ե լ ,
Սլմ.
խ ա մ բ ի ւ ր ե լ ,
Մկ.
խ ա մ բ ի ւ ր ի լ ,
Մրղ.
հ ա մ փ ը ռ է լ , խ ա մ փ ր –
ոէլ,
Ագլ.
հ ը մ փ է ՚ ր ի լ
ևն։ Ատանայի
թրքախօս
հայոց
մէջ՝
հ ա մ փ ը ր է լ է թ մ է է ՛ ։
ՓՈԽ
Վրաց.
ձ8&ո<ոօ
ա մ բ ո ր ի
«
համ
բոյր»,
շ3&րւ6ցծ;> ա մ բ ո ր ե բ ա
«
Համբուրել».
Ր ո մ ե լ ս ա մ ե ա մ բ ո ր ս - ո լ ղ ՚ ո , ի գ ի արս, շ ե ի պ –
ղ ՛ ա ր թ ի գ ի
«
Ընդ
որում ես համբուրևցից՝
նա
է, զնա ունիցիք»,
Մտթ, իզ, 48։
—
Աստ Մառ.
Րթ31«.
/
Փ–
Ձ
Բ^–
4 1
և
3 8 0
17, 303
տառա–
ղարձուած
է նաև ֊–ննո(ոռ
հ ա մ բ ո ր ի ,
ՅծՅձրլ–
3*5)0
հ ա մ ր ո վ ր ի ,
որի հետ
՝ 4 ՚ 3
բ 3 5 1 , Օճ՚ե.
ՕքՏՕա.
յ Ճ ճ Յ Յ Շ Ճ .
ՈՏ. էջ 20 միացնում
է նաև
չերքէզ.
եօ
^01՜,
Եօ
^Օ
«
համբոյր»։
*
Հ Ա Մ Բ ՈԻՆ
«
նոյն
բնութիւնից»
Կիւրղ. գնձ.
«
բնաւ,
ամենևին»
Վրք՛ հց՛
ա
• 432։
= Պազ.
հ Յ ա Ե ս Ո
«
միևնոյն
ծագումն ու֊
նեցող,
նոյնարմատ»
բառից
պատրաստի
փոխառութիւն,
հայերէնր
կարող էր նաև մեր
մէջ կազմուած
լինել՝
հ ա մ
և
բ ո ւ ն
բառերի
բարդութեամբ,
բայց
փոխառութեան
կողմն
է յօդակապի
բացակայութիւնը։
Ս եր «բնա ւ,
երբեք»
նշանակութեան
զարգացման
համար
հմմտ.
հյ.
բ ո ւ ն
և
բ ն ա ՛ ւ ,
արաբ.
Յ Տ 1
«
բուն»
և
Յ Տ 1 յ
«
բնա՛ւ,
երբեք»։
—
Աճ.
*
ՀԱՄԳ ՈԻՆԱ Կ
տե ս
Հանգոյն։
Հ Ա Մ Ե ՂԻՆ
«
նուշի կաթ»,
ունի
միայն Բռ.
երեմ, յաւել.
569։
ՀԱՄԵՄ, ի -ա, I I
հի զկծու համ ուն եցող
Fonds A.R.A.M