ՄԱԾ
230
Ս՜ԱԿ
թէ՛
Շհ31՜բ6Ոէ161՜֊/ք
մեկնութիւնը
(
=
հնխ.
ա 0 2 §հօ –
«
ուղեղ»
ձևի տակ
Բօ–
էօա^ 2, 309),
ընդունում է էջ
231
հնխ.
աՏւձ– «թաց»
արմատի տակ՝
Տնհ6քէ61օ–
՚
Գյւէշ֊ի
մեկնութիւնր։
—
Պ ատահական
նմանութիւն
ունին ասոր.
(
Հ\
֊
^22շ>օ
Մ 1 Ձ Տ
՚ 0
Ձ
«
մակարդ»,
պրս.
֊
Լօ Ո13Տէ,
քրդ.
աՅՏէ, ա32(1,
գնչ.
աՅՏէ
«
մածուն»,
պրս.
ա՚Յտէն, տՅՏէԱ՚ՈՅ
«
չորթան»,
իսլ. ,
ա1ՏՁ
«
թան»,
նորվ.
ա
՝
քՏՏՇ
«
շիճուկ»,
շվեդ.
տ յ ՚ Տ Յ
«
շիճուկ»,
Ո16ՏՏ6
«
թան»,
ա^ՏՏյ՚6
«
թանը
քամելուց
առաջ
շինուած
թարմ
պանիր»
(
տե՛ս
հ.
ՏյՕ§Ր6Ո, Օտ–
Տ6է. Տէսճ.
Էջ
601,
յիշոլած մեր բառե֊
րի հետ), արաբ.
«
լ ^ լ *
Ո
1383
«
թըթ֊
ուած
կաթ»
(
Կամուս,
թրք՛
թրգմ, Բ,
447)։
Պ ատահական
պիտի
լինին նաև
ասոր.
ք յ Օ
<ի>Ձ
աՅ^շՕ՜Ո՚Յ,
արա մ. և
եբր–
քՈՅ^շՕՈ
«
կերակուր,
ուտե֊
լիք, սնունդ»,
որոնք սեմական
լեղունե֊
րի մէջ ստոյգ
մեկնութիւն
չունին (տե ս
0.6
Տ6ՈՈ1Տ, 1910,
էջ
406
բ ) և ի հարկին
կարող ենհայերէնից
փոխառեալ
լինել։
Իմաստի
զարգացման
համար
հմմտ,
թրք.
զՏւէՅզ
«
հացի հետ ուտելու
որևէ
բան», արևել, թրք. զձէՅգ
«
մածուն»։
ԳԻՌ.֊ Բայական
ձևով
ունինք
միայն Մշ.
մաձնիլ.—
այլուր գրեթէ
ամէն տեղ պահուած
է
մածուն
բառր. այսպէս՝ Ախց. Գոր. Երև.
Կր. Ղրբ– Մկ. Մրղ. Շմ. Սլմ. Վն. Տփ.
մա­
ծուն,
Ալշ. Զթ– Խրբ. Հճ. Հմշ. Մշ. Ննխ. Ռ.
Սեբ. Սչ. Տիգ.
մաձուն,
Ասլ.
մաձիւն,
Ոզմ.
մածօն,
Սվեդ.
մ ա օձօ ն ։
(
Պլ. այս բառր
ջնջուած է՝ փոխանակուելով
թրք.
եօղուրսւ
բառով, պահուած է
«
մածուն ծ ախեմ»
ման֊
կական
խաղի
անուան
մէջ, բայց
այստեղ էլ
արտասանւում
է
մաշան,
անծանօթ
դարձած
մածունը
փոխանակելով
թրք.
1
ՈՅյՍՈ
սովո­
րական
բառով)։
Նոր բառեր են
մա ծնաբբր–
դան, մածնալաւաշ, մածնաշոռ, մածնաշոր,
մածնակարագ,
մածնահամ,
մածնասեր,
մածնապուր, մածնաքսակ, մածսեսպաս,
մածնանար, մածնապան, մահնասաւն
ևն։
ՓՈԽ
Մածուն
բառի
կազմութիւնը
հայ­
կական
լինելով՝
մեզանից
են
փոխառեալ
վրաց.
9
ծ^–ւ6օ
մածոնի
«
մածուն»,
թրք–
Ո1Ձ2ԱՈ
(
հմմտ.
Թուրքն
փոխան
մածնի՝
մա­
զուն
ասէ. Ոսկիփ.),
յն.
\
աԼօօ՝»
(
Զի " չ էր
սովորութիւն
յունաց
իւղ գործել և կիթ և
ուսեալ ի մէնջ
զմածուն և նովին
անուամբ
կոչեն
զնա, ոչ գիտելով
զստուգաբանութիւն,
եթէ մածուն՝
քանզի
մածևալ է, սոյնպէս և
անուանի.
Մ ադ. քեր.
228
=
Երգն,
քեր
)։
(—
Աա է թերևս
մինգր.
8
օ<ք>^ցշ6օ
մարծ–
վենի
«
մածուն»,
տե՛ս
ՇՅԱՇՅՏ
1
ՇՅ 4,
13)։ —
Յիշուած
ազգերի
մէջ կարող է ո՛չ միայն հայ
բառը,
այլ և նրա հետ նեւթը կամ
մածուն
պատրաստելու
եղանակը
Հայաստանից
մ ը ֊
տած
լինել,
ինչպէս որ այղ բանր
տեղի է
ունեցել
վերջին
ժամանակներս
ուրիշ տե­
ղեր.—Ռ ուսներր
Կովկասում
վրացիների
մի­
ջոցով
ծանօթանալով
մածունին՝
նրանցից
առել են
«
Յ Ա Օ ւ ա
բառը
(
Մուրճ
1903, 173),
որ հայկական
փոխառութիւն
է.
Նոր֊Նախի–
ջևանում
ուղղակի
հայերից փոխ են առել
ա&Ա
,՝/
Ո
՞
ե
«
մածուն»։
Բոլորովին
վերջերս Կե–
սարացի
մի հայ բժիշկ (Դ
ր
.
Տատրեան)
մածունր
փոխադրելով
Ամերիկա
յի
Միացեալ
Նահանգներր՝
պատճառ
եղաւ անգլ.
1
Ո3200Ո
«
մածուն»
և
1
Ո3201
«
իւղով
խառնուած մա­
ծուն»
(
թուլակազմ
մարդոց
տրուելիք սը–
նունդ)
բառերի
փոխառութեան
(
ւոե՚ս իմ
յօդոլածր
Բիւր.
1898,
386)։
ՄԱԿ
«
վրայ, վրան» Արիստ. և Ան յ. ստոր.
Դիոն. ածայ. Մագ, նշանակում է նաև
«
կըր֊
կին, երկու»
Հին բռ. (Մակ. ի մինն մէկ այլ
յաւելուլ),
գրուած է
մագ. (մա գ թիւ
«
կրկնակ
թիւ, երկու
թիլ» Մագ, գամագտ, տե ս Սէնէ–
վիշ, Գամագտ,
34)։
Յետոսկեդարեան
յու–
նաբան
հեղինակների
մօտ դարձել է շատ
սովորական
նախամասնիկ,
իբր համապա­
տասխան
յն,
Տ1Ա֊|
«
վրայ»
մասնիկին,
հմմտ.
մակագրութիւն = տ՚ւսւ-քք)՜"՛/),
մակալեզու =
Տ1էէ–(),ս)՚։է6շ, մակալինիլ =
տաՀ-^գօււ,
մակա­
կոչել = Տ1էէ/0է>.Տ(Օ, մակացութիւն - տաօէ՜քյււ7),
մա կ բ այ =
տա՚չօ՚ւքշւա,
մակեռորդ = տւս՚էթւա;
ևն։
Այստեղ է պատկանելու
նաև
մակաււ
«
յայտնի»,
որից
մա-կաոութիւն
«
բացա
յա յ֊
տութիւն»
Մագ. գամագտ. (րստ
Նորայր,
Բանասէր,
1900,
էջ
135)։
Նոր բառեր են
մակերես, մակերևութային, մա կբայա կերտ
ևն։
Fonds A.R.A.M