ՄԱԾ
229
Ս՜ԱԾ
Մծբ,
ստուերամած
Ագաթ,
գ ե տնամածեալ
Շար.
ծխամա ծ
ճառընտ.
կրամած
ճառընտ.
խնամա ծ
Նչ. եզեկ.
հրամած
Բենիկ.
ձեռնա­
մած
Պտրգ.
մածուն
Ոսկիփ. Մագ.և Երգն,
քեր.
(
վերջինիս
համար
հմմտ. Ս ածուցեր
զիս
իբրև
զպանիր. Յոր. ժ. 10, Ս ածաւ որ֊
պէս կաթն
սիրտ նոցա. Աղմ. ճժը, 70. պրս.
1713
Տ103Ո
«
մակարդել))
և
1713
Տէ
«
մա ծուն»,
թրք.
գօգաաձզ
«
շաղախել,
շաղուել)) և
^Օ
՜
^ԱՐէ
«
մածուն)),
ֆրանս.
0311167
«
մակար­
դել,
թանձրացնել))
և
1
ՅԱ
031116
«
մածուն»),
մածուցիկ
(
նոր բառ)
ևն։
֊
Բնիկ
հաչ բառ՝ հնխ.
7
ՈՅ§ -
«
շաղախել,
մածուցիկ
խմոր
շինել»
արմատից,
ցեղա­
կիցներն
են՝ հսլ.
171320, 17132317
«
օծել,
քսել»,
171321
«
օծանելիք,
սպեղանի»,
ռուս–
ա,
1«3337
ե
«
օծել,
քսել»,
1«33
ե
«
սպեղանի»,
նաև
հսլ. և ռուս.
1
^30.710
«
կարագ,
իւղ»,
յն.
յ10("քէ^
«
շաղախուած
խմոր,
հաց»,
յւօդՏՍւ
«
հացթուխ»,
\10.՜
ՀՏ1թօգ «խոհարար»
(
բուն
նշանակում
էր «հաց շաղուող»),
ււՕէքԱ.01
«
Լ
Ո
Ր
սպեղանի»,
ււօսւՕՕ՛.
«
խմորի տաշտ» (>հյ.
մակարայ),
հիռլ.
տ31Տ176
«
խնոցի»,
բրրտ
171623
«
շաղուել»,
միռլ.
17131
ՏւՄ
«
խնոցի
հա­
րել»,
կիմր.
177
Ձ6ՃՃ
«
կռուիլ,
իրար
խառ–
նուիլ»,
հսաքս.
1713
^011
«
շինել,
կառուցանել»
(
հմմտ.
հյ.
տախտակամած),
անգսք.
1713–
01317,
հբգ.
1713
Ոհ՝0Ո,
գերմ.
17130
Ո6Ո,
անգլ.
1713
ե;6
«
անել,
շինել»,
գերմանականից
փո֊
խառութեամբ՝
ֆրանս.
1713
^0Ո
«
որմնագիր»
(
նախապէս
նշանակում
էր «տան
համար կաւ
ու ցեխ շաղուող»)։
Նոյն արմատի
*17130
|–
և
*1716
Ոգ–
ձևերից են գալիս
սանս.
1713031.6
«
փշրել»,
յն.
քաՕՅԱ)
«
շաղուել»,
ււՂ1«.Հթ10.
«
ջրով և ալիւրով
շինուած
մի տեսակ
կերա­
կուր, խիւս», լտ.
17130670
«
շաղուել,
տրորե­
լով՝ ճմռելով
կակղացնել»,
171306173
«
պատ,
ցանկապատ»,
լեթթ.
17131
<է
«
ճնշել,
նեղել»,
լիթ.
7
Ո1ո1<^էւ
«
շաղուել»,
1711
Ո1<Տ2էՅՏ
«
կա­
կուղ»,
հսլ.
աօեոՅէւ
«
կակղիլ»,
աօէաևս
«
կակուղ»,
1
ՈՅ1
<3
«
ալիւր, 2,
չարչարանք»,
բուլգ.
1713
օ1<3171
«
շաղուել»,
չեխ.
7
ՈՅօեՅէւ
«
ճմռել»,
գերմ.
1716
Ո§6Ո
«
իրար
խառնել»
են
(
ՑօւՏՅՕգ 597, 1քՅԱէ1713ՈՈ 173, ՐօԿօւ՜Ո^
2,
226—7,
^
Յ
1
Օ ՝ 6
451,
Տաօսէ–^6Ա16է 5 4 6 ) ։
Հնխ.
արմատի
բուն
նշանակութիւնր
լաւա­
գոյն
ձևով պահած է հայերէնը,
որի
ցոյց
տուած
զանազան
առումներր
գեղեցիկ
կեր­
պով
միացնում են միւս
լեզուների
երևան
հանած
նորանոր
նշանակոլթիլններր։
Հներից Մագ.քեր. 228 = Երգն. քեր.
ճիշտ են ստուգաբանած
մածուն
բառր.
«
Մածուն՝
քանզի
մածեալ է, սոյնպէս և
անուանի»,֊ա\\^
42, 254
սանս.
7
ՈՅյյ
արմատի
հետ։ Պատկ.
\\
ՅՀյ1տյԼ. 15 նոյն րնդ
մաաօիլ
և պրս
1713
Տէ
«
մածուն»։
Լ Յ § .
ԽՈՂ.
Տէսճ.
§ 1406
յն,
–7
յք ս.<*
«
մակարդ»
և հյ,
մ ա կ ֊
մասնիկը։
ՇՅՈ1Ո1,
Տէ.
֊
կա. էջ 157
մ ա ծ նո ւլ =
պրս,
աՅեհւճՅՈ
«
կցել,
միա­
նալ»։
Հիւբշ.
ճւ՜ա. Տէսճ.
էջ 41 և ԽոՂ.
ՕՐ3171.
471
պատահական
է
համարում
սանս.
1713
ՏէԱ–
«
թթու
սեր», պրս.
1713
Տէ
«
մածուն»,
աՅՏքճՅՈ
«
մակարդել»,
հյ.
մադաիլ
ևն։
14
օՈ7 § 959
ասում է թէ հյ.
մածուն, մածանիմ,
ինչպէս և բելուճ.
1713637
«
մակրդել»,
որ Հիւբշ.
2 0 1
^ 0
44, 561
համեմատում
է պրս.
7
ՈՅՏէ
«
մածուն»,
1 7 1 ՚
Յ Տ
1
Ճ Յ Ո
«
մակարդիլ»,
սանս.
7
ՈՅՏէԱ–
«
թթու
սեր»
բառերին,
ձայնապէս
չեն
համապատասխանում։
Ուղիղ
մեկնութիւնը
աոաջին
անգամ
մ ը ֊
տածեց
Աձշո
8 8 21 (1896), 99,
որ
մածանել
և
մածուն
միացնում
է հբգ.
1713
հհ0Ո,
հանգլ.
7
Ո3013Ո
ձևերին, այս
բառերը
պատկանում
են հնխ.
Մ13^ -
արմատին։
Հսլ.
171320, 171323
է1
ձևերին
միացրեց
յատկապէս
ի\շւ\\&է
1
՝
^ՏԼ 10
(1898), 279։
Հիւնք.
մակարդ
բառից,
Տօհշքէ6ւ6™էշ 8 8 29 (1905), 30
բե­
լուճ.
1713
^37
«
մածուն»,
մբգ.
1713
էէ6,
7
ՈՅէ2,
ֆրանս.
17131071
«
լոռ», լտ.
1713
Ճ60,
յն.
ււօՏօւա
«
թրջուիլ,
խոնաւանալ»
բա­
ռերի հետ,
ՇհՅՐբ6Ոէւ67 1Հ2 46, 38
ա֊
սում է թէ մահռմւ=–պրս,
Ո73Տէ
ևն
խումբր,
որ Հիւբշ, 472 մերժում
է, պէտք
է ընդունիր
Առանձին
յօդուած
ունի բա–
ռիս
վրայ
^6ւ11
&
է 1
^ ՏԼ 19, 1 2 2 - 3 ,
ուր հաստատում
է նորից
վերի
մեկնու­
թիւնը,
հնխ,
1713
§՚–
արմ ատից։
Այնու֊
ամենայնիլ
Բօեօ7Ո>՛ 2, 226—7
մերմե–
լով թէ՝ Ի
\
շ՚ւ\\շէ
֊
ի
այս մեկնութիւնը
և
Fonds A.R.A.M