225
որից
Յ ց Յ * շ յ ց մեմալե
«
հարկահաւաք»
(
տե՛ս
և
նախորդը)։
Ուղիղ մեկնեց Պատկ. հրար. Ս աղաք,
ար. էջ 63։
–
|–ՄԱԼ
«
մանրել,
փշրել», արմատ
առան­
ձին անգործածական,
որից
սալել
«
մանրել,
մաշել,
ջարդել»
Դան. Բ. 40 (հմմտ.
ՀԱ
1914,
330). «
կենդանին
կռտել»
ՍԳր. «ման­
րել,
ուտելիքը
ատամներով
ծամել,
աղալ»
Կնիք հատ. էջ 270, Զքր՛ կթ՛ նիւս. երգ. Տօ֊
նակ,
մալեալ
«
կռտած,
ներքինացեալ»
ՍԳր.
անմալ
Փիլ. սամփս.
անմալելի
Երդն. մտթ.
462.
արմատր
ներկայանում
է նաև հե–
տևեալ
ձևերով.
ՄՈՒԼ–,
առանձին
անգործա­
ծական,
որից կազմուած
են
մլաղաց
«
ջա­
ղացպան»
Եփր. թգ, 368. Լմբ.ժբ. մարգ,
էջ 212֊ զաք. մա. 7 ("մոդ «ջաղացք»
բա­
ռից),
կրկնութեամբ՝
մամուլ
(
տե ս առան­
ձին) և
մլմլել
«
շփել,
քերել,
այլայլել
պէս­
պէս
շարժմամբ»
(
օր. քուն
լինի
դիւրաւ,
մլմլէ
զերեսս
և ձգտէ
զձեռս.
նեղոս 655).
մլուկ
«
փայտոջիլ»
(
տե ս առանձին).
—
ՍԵ՛Լ,
առանձին
անգործածական,
որից
կազմուած
են
կ
և
մ
ածանցիչներով՝
մեղ- կ // մ ե ղ - մ
(
այս
բառերի
վրայ տե ս առանձին)
և կրրկ–
նութեամբ
էլ՝
մ ղ –
«
ցեց»
(
գործածական
է
Ագուլիսի
բարբառում)
և «մեղմ,
հան­
դարտ»
(
գործածական
է Ղ
ա
րաբաղի
բար­
բառում),
իմաստի
զարգացման
համար
հմմտ. աոաջինի
հետ
մղմ ո ղ
(
տե՛ս
տակը)
և երկրորդի
համար՝
մալել
«
կակղել».
(
Մա­
լեալ կակղէ
զջերմութիւն
հրոյ
օդոյն
հաւա­
նութեամբ,
Եղիշ.)
—
ՄՈՂ,,
"
րից
կրկնու­
թեամբ՝
մղմ ո ղ
«
ցեց»
(
գործածական
է մի­
այն
Ղզ. և Ղրբ, նշանակութեան
զարգաց­
ման
համար
հմմտ. մի քիլ ցած)
Ս 11Ի՚Լ,
դտնւում
է միայն
դալառականում.
այսպէս՝
Մշկ.
մուղ
«
ցորեն
աղալը», — և
վերջապէս
ՄԱՏԱՂ, ՄԱՏՂԱՇ,
որոնց
վրայ տե ս առան­
ձին,
֊
Բնիկ
հայ բառ՝ հնխ,
0161–
«
փշրել,
ման­
րել,
ջարդել,
աղալ»
արմատից,
որի համա­
պատասխաններն
են հայերէնի
մէջ,
մե դ
Հ
*1
Ո61,
մող<*տօ1–, մուլ<*աօ1, մալ<*ոփ.
ցեղակից
լեզուներից
զանազան
ձայնդարձ֊
ներով
ունինք՝ սանս.
1
ՈՁ1՜–
«
մանրել,
փշրել»,
15
-488
աԱՐՈՅ–
«
աղացեալ»,
թոխար.
11161
^6111
«
ոտ­
նակոխ
անել»,
կամիս,
Ո
1
Յ
11
ՅՈ
21
«
աղում
են», յն,
ււս^Ա)
«
ջարդել,
փշրել,
աղալ»,
(16
X7)
«
երկան»,
Ա
.6
^0<;
«
երկանաքար»,
յւս–
^աՕթօ;
«
ջաղացպան»,
լտ.
Ո1010
«
աղալ»,
1
Ո
01
Ձ
«
երկանաքար»,
է՜Ո01ւՈՅ
«
ջաղացք»,
գոթ.
Ո
131
ՅՈ
«
աղալ»,
Ո1311ՈՅ
«
աւազ», հբգ.
1
ՈՅ
1
ՅՈ
«
աղալ»,
ա ս 1 յ ՚ 3 ո
«
փշրել»,
տշ1ա
«
փոշի»,
ՈՂՇ\0 «ալիւր»,
մբգ.
ա311116Ո
«
փրշ–
րել», նբգ.
Ո13հ16Ո
«
աղալ»,
261՜–1
Ո311ւ16Ո
«
փշրել»,
հիսլ.
11131
Յ
«
աղալ»,
ՈՂ)օ\ «ալիւր»,
1
Ոօ1\քՅ
«
ջարդել»,
հիռլ,
171611
Ո7
«
աղալ»,
կի–
մրր.
1
ՈՅ
1
Ա
«
աղալ»,
ե13՝\^է
«
ալիւր»,
բրրտ.
Ո
131311
«
աղալ»,
հսլ. 17
\
շ\)
3,
ա16է1
«
աղալ»,
ռուս.
1«0
յ10էե,
լիթ.
Ո1Յ
1
Ս
,
Ո1ճ1էւ
«
աղալ»,
աւ1է31
«
ալիւր»,
լեթթ.
ւա1էւ
«
ալիւր», հ.
պրուս.
1
Ո61էՅՈ
«
ալիւր»,
ալբ.
Ո1161
«
ալիւր»
ևն։ «Ցեց»
նշանակութեամբ
ունինք
հսլ.
աՕ–
11,
ռուս, սօտ,, լեհ.
աօԼ
սերբ.
աօ1յ,
գոթ.
աՅա,
հբգ.
աԱ
-
^Յ,
նբգ. ա1նշ,
հիսլ.
աօ1ւ–,
որոնք համապատասխանում
են մեր գւռ.
մղ - մ ո ղ
և
մղ ֊ - մ ե ղ
ձևերին,
որոնց հետ
նոյն
է նաև
մլուկն։
(
Այս բոլորր
րմբռնուած
են
իբրև
«
փշրող,
փոշիացնող»
)։
Հնխ. արմա­
տից ձ, ձհ,
է
և այլ աճականներով
աճած
ձևերի
վրայ տե՛ս
մեղկ
բառի տակ։
Հմմտ.
նաև
աղալ
բառի
տակ
տրուած
բացատրու­
թիւները
(\\
^Յ
1
Ճ
6 492,
ՔօւտՅՕզ 649, 43,
1025, 1
<1ս
§6
315,
Տաօսէ–^6ւ116է 595, 1՝1–3–
սէէՈՅՈՈ
167, 168,
ԲօԽ ա ^
2,
2 8 5—6 ) ։ –
Հիւբշ. 471 և
1
Բ ՃՈ2. 10, 46։
նՀԲ լծ.
հալել,
պրս.
է11Ձւ1ճՅՈ
«
շփել»։
Հիւբշ.
1
Հ2
23, 35
մեոանիլ
ձևիհետ
11131
արմատից։
Տէրվ. Մասիս 1881 մայիս 5
և Նախալ. էջ 99
մաղ, մաղել, մամուլ
ձևերի հետ
11131՛
«
մաշել»
արմատից, իբր
պրս.
ա31ւմՅՈ,
յն.
Ա.6>^Ա>,
լտ.
Ո1010,
լիթ.
Ո131էԼ
գոթ.
111
Յ
1
ՅՈ։ €ՅՈ
1
Ո
1,
Տէ.
6
է^ա, 58
գոթ.
ւոՅԽյՅՈ,
իսլ.
ու61ւա։
Հիւբշ, ձձա.
Տէսճ.
էջ 41
ունի
ուղիղ
մեկնութիւնր։
Հիւնք.
յն. \ւօ.ճ6ւ<Յդտ
«
կակղել,
տկարացնել»։
ճսէւ՚ՅՈ,
ՏսՈ16ւ՜.
6
է տճ06Ա1՜.
էջ 84 հնխ.
Ո161- =
սումեր.
1
X13
«
աղալ»։
ՓՈԽ.—Հայերէնի՞ց
է արդեօք
փոխառեալ
արաբ.
ք յ ֊ *
ւ
՜
ՈՅ
՚
ւ
«
մարդ
կամ
անասուն
Fonds A.R.A.M