ՄԱԹ
224
Ս՛ԱԼ
ԳՒՌ.-
Զթ՛
մաթուզ,
Սվեդ.
մւոթԼօս,
իսկ
ծառը
կոչլում է
Զթ՛
մաթզի,
Սվեդ,
մէՈթ–
սինա։
ՄԱԹՐԻ
«
ինչպէս»,
ունի
միայն Բառ. ե֊
րեմ. էշ
200։
ՄԱԺԼԱՒՈՍ
«
սպասաւոր»,
ունի
միայն
Բառ.
երեմ, էշ 200, «խոհարար»
Նորայր,
Բռ. ֆրանս.
333
ա.
որից
մաժաոոս տ ան
«
ծառաների
սենեակր». մէկ անգամ
գտնում
եմ գործածուած
Ամբ. պտմ. էջ 88.
«
Եղև
զարմանալի
նշան ի բերդն
սորա
Վահկայն,
ցոլաց
կայծակն
ի մաժառոստանն,
եզարկ
զարծաթի
սինին և տարաւ ի տան մէկ այլ
կողմն»,
(
միևնոյն
դէպքը պատմում է Վահր,
ոտ. 194, բայց սրա դէմ որևէ բառ
չունի,
նոյնպէս Սամ, անեց. 121 «Կայր առաջի
իւր
արծաթի
սկուտեղ մի և այն
յանկարծակի
թռեաւ և գնաց
յանկիւնս
տանն»)։
Մոսկուայի
հրատարակութեան
մէջ, էջ
74՝
գրուած է գլխատառով՝
իբրև յա֊
տուկ
անուն
(՜
Մանարիստա՜ն):
Շահնա–
զարեան, անդ, ծան, 38 համարում
է
անճոռնի
տառադարձութիւն
լտ.
մաւեոՐ
զոմ
(
= ֆրանս.
աՁյ01՜ճ0Մ16
«
իշխանի
ծառաների
գլխաւորը,
ծառայապետ»)
բառի։
Մ ա ժ ի ս տ ռ ո ս
տե՛ս
Մագիստրոս։
*
ՍԱԼ
«
եզ, տաւար», մէկ անգամ
ունի
Մագ,
քեր. 239 = Երզն. քեր.
հոմանիշների
մի շարքի
մէջ, հետևեալ
ձևով. «Առն,
խոյ,
գոնչակ,
վիդոն, դուար, մալ. այսոքիկ արա­
կանք ի վերայ
հօտից ասացեալք
են նշա­
նակութեամբք
և այլք
այսպիսիք»։
Երկրորդ,
նշանակութիւնն
է «հարստութիւն,
ինչք»,
ինչպէս
ունի
յետնաբար
Կոստ. երգն. 142
(
Բ՝է ես գանձուց տէր և մալի)։
(
Հ)ե ս և յա­
ջորդը)։
= Արաբ.
յ լ , ,
1
ՈՁ
1
«
ապրանք,
ինչք, հա–
րըստութիւն»
բառն է, որ յետոյ
առել է «եզ,
տաւար»
իմաստը,
ինչպէս որ կայ
մինչև
այսօր
զանազան
հայ դաւա ռականն
երում՚,
բայց նաև թաթարական
լեզուների
մէջ,
ի ն չ ֊
պէս՝ չաղաթայ,
յ լ , ՐՈՁ
1
«
տնային
անա­
սուններ»,
մինչև իսկ &զ
Ո1Ձ
1
«
ձի»,
գՁՐՁ 1
ՈՁ1
«
ուղտ, կով, ոչխար» ևն ( հ ^ յ Լ ^ Օ ռ ՚ հ ,
I I .
էջ
199)։
Իմաստի
զարգացման
համար
հմմտ.
Ղրբ՛
ապրանք՛
«
ինչք. 2. արջառ»,
յն.
«17
^05
«
ինչք, հօտ, արջառ,
եզ, ոչխար»,
լտ.
քՈՕ •
եԱւՏ
«
շարժական
իրեր,
կարասիք,
ապ֊
րանք»>
ֆրանս.
քՈՕԱԵԽ
«
կարասիք»
ևռո­
ման, գւռ.
Մ1Ա
\
^61
«
արջառ»
(1
՝\4
ՏԼ 21, 1 8 0 ) ։
Չինաստանի
սահմաններում
ապրող
կիրգիզ֊
ների մէջ կայ
Հձշ\
օ 1
§ 0 ^
բառր, որ նշա­
նակում է չինական
\՚
Ձ1ՈեՁ
կոչուած
արծաթ
ղրամր և սակայն
բուն իմաստն է
6՚
ւ1ւ
գՕ^ԱՈ
«50
ոչխար»
Տ յ
՚
^ Ձ Ր Օ Տ ՚ ե
2, 3 9 3 ) : —
Աճ.
ՆՀԲ
մալել
բայից
հանելով
մեկնում
է «ոչխար
արու մալեալ,
թաղասմաւոր...
որպէս և յն.
Ա
.7)
>^
«
ոչխար»։
ՏշՒւ6ք–
է շ Խ ա ւ է շ
8 8 29, 46
հհիւս.
ՏՄ1Ձ1Շ
«
ոչ­
խար», գոթ.
Տ1ՈՁ1Տ
«
փոքր»,
յն.
Ա
-
է^Օէ
«
ոչխար»,
հիռլ,
ա11
«
անասուն»
բառե­
րի հետ՝ իբր բսիկ
հայ։
Նոյնր
կրկնում
են
Գ1ա\Ճշ
458
և
ԲօԽ ա ^
2, 296
հնխ,
Մ161օ–
ձևի տակ։
Դուար
բառի
յարադ֊
րութեամ
բ և արաբերէնի
համեմատու­
թեամբ
վերի
ձևով
մեկնում է Աճառ,
Հայ,
նոր բառեր
հին մատ, Բ, 110։
ԳԻՌ.— Ախց. Կր՛
մալ
«
տաւար»
ևն։
*
ՄԱԼ
«
մի տեսակ
հարկ կամ տուաւք»-
գոր֊
ծածական է յետնագարեան
հայերէնում\
ք*նչ
է
Ամբ. պտմ. 40 (Ել յղէ առ Դաւիթ բանս
ամ­
բարտաւանս
և ասէ. Տո ւր ինձ մալ տասն
տարւոյ և զորդիսն քո գրէ ծառայ
ինձ). Մա֊
ղաք. ար. 8 (Խոստացաւ
տալ հարկս,
այսին֊
քրն մալև թաղար), նաև էջ 10, 16 ևն. Օր֊
բել, էջ 360 (Ել արդ՝
մի՛ ոք իշխեսցէ
իշ­
խանութիւն
վարել ի վերայ այս շինոյս և
կամ հարկ կամ դիւան կամ մալ կամ այլ ինչ
դնել ի վերայ),
նոյն բառն է նաև Կիրակոս
Գանձակեցի
(
տպ. Վենետ. էջ 218),
«
Այլ և
միւս ընդ այլ բազումս
նոր եդաւ
(
հարկ)
յԱրղունէն՝
մալի և խափ
չուրի»։
= Թթր,
Ուշք
«
արջառի
վրայ դրուած
հար–
կրն
էր. իւրաքանչիւր
20
րնտանի
անասու­
նից
մէկը և 80 ստակ
էլ դրամ
էին
առնում»
(
տե՛ս
Գ. Ալթունեան,
Արրտ. 1912, էջ 1121 )։
Ծագում է արաբ.
ՀհԼ–
1՜
ՈՅ1
բառից, որ նշա­
նակում է՝ «ստացուածք,
ինչք. 2. ապրանք,
վաճառք. 3. հասոյթ, եկամուտ. 4. դրամ. 5.
տաւար»։
Նոյն
թթր. բառից
փոխառեալ
է
նաև վրաց,
Յտյյոօ մալի
«
փողով
.
տուրք».
Fonds A.R.A.M