ՃԵՐ
"
ՃԵՐՄԱԿ (ի-ա
հլ. րստ ՆՀԲ, բայց ա֊
ռանց
վկայութեան)
«
սպիտակ»
(
գործած­
ուած
միմիայն
ձիու
համար)
Բուղ. Սեբ.
Մեսր. Եր. նար,
իւչ. որից
ճերմակաձի
«
սպի֊
տակ
ձի հեծնող»
Բուղ,
սանսասերմակ
«
պի­
սակաւոր
սպիտակ
գոյնով,
ճանճկէն»
Մագ.
արևմտեան
գրականում՝
գաւառականն
երի
համաձայն՝
գործածւում
է
ընդհանրացած
«
սպիտակ»
նշանակութեամբ,
իսկ
սպիտակ
բառը
անսովոր
է. ճիշտ սրա հակառակր,
արևելեան
հայերէնում
գործածւում է
սպի­
տակ
և անսովոր է
ս երմա կ ։—
կ-րուած է
սար–
մակ
Անկ. գիրք հին կտ. 379,
381—2,
֊
=Պհլ֊
*06
է՚111Ձե
ձևից, որթէև
աւանդուած
չէ, բայց
հմմտ. պրս. –~*^գ
ՕՅՈՈՅ
«
ճեր­
մակ
ձի, շագանակագոյն
կարմիր
ձի»
(
V I I I –
16
ՐՏ),
«
հասարակօրէն
ձի, իսկ
յատկաբար
այն ձին, որ կոչի թրք.
գոլլա աթ
(
իմա՛
«
աշ­
խէտ,
կարմրագոյն
ձի») և ուրեք գրի նշա­
նակել
գորշ ձի» (ԳԴ). դրուած է նաև
ձ֊օ^տ.
յՁւ՜քՈՁ
«
գորշ
ձի», քրդ.
06
ՈՈ6
«
սպիտակ,
ճերմակ»
( ՚ 2 1
ա Օ
38, 6 1 ) ։
Իրանականից
փոխառեալ
եննաև վրաց,
^տծՅծ^օ սար–
մակի
կամ
ՏիծՅտյօ սարմագի
«
սևերի հետ
խառն
ճերմակ
մաղեր»,
^$69;>~ւօ ճար–
մաղի
«
ալևոր քաջ ծերունի»,
^ ծ ծ Յձյ օ
(3
^0^°
սարմակի ցխենի
«
ճերմակ
ձի»,
3»69»
ՅՈ
1
>»6
Օ
սարմագոսանի
«
ալեհեր»,
(
սրանք չեն կա­
րող
հայերէնից
լինել՝
առաջին
վանկի ա֊ի
պատճառաւ)։
—
Հիւբշ. 189։
աՁբւ՚Օէհ, ճտ. բօ1^§1. 106
վօգուլ.
ՏՅՈ11,
սամոյէդ
Տ^Ր
ձևերի
հետ։
ՆՀԲ
պրս.
չէրմէ։
Հիլնք.
«
ձի»
նշանակու–
թեամբ = պրս.
սէրմէ,
իսկ
«
սպիտակ»
նշանակութեամբ՝
նոյն
ընդ
գերմակ։
ԳԻՌ.֊Ախց.
Երև. Կր.
սէրմակ,
Մ շ.
Տ է ր ֊
մագ,
Ակն. Խրբ. Հմշ. Ննխ. Պլ. Ռ. Սեբ. Աչ.
ջէրմագ,
Ասլ.
ջէրմագ, ջէրմայ,
<Հթ–
քիյմօգ,
ջիրմոգ,
Ջղ.
սարմակ։
նոր բառեր են
սեր–
մակերես, սերմակլաթ, սերմակկապ, սեր–
մակկեկ, սերմակորակ, սերմկոաիկ, սերմը–
կուկ, սերմլուկ, սերմկնալ, սերմկոաիլ, սեր–
մրկուց, սերմկուցք, ճերմակջուր,
սաստկա­
կանն է
սեփ-սերմակ
Արբ. Պլ.,
սիփ-սերմակ
ննխ.
սերսերմակ
Ախք.։
ՃԻԳ
ՃԷԻԱԿՏ11ԻՏ
«
մի տեսակ
քամի»,
ունի մի­
այն ԱԲ. մէկ անգամ
գործածուած
է եպիփ.
կիպր. վկայութիւնը
տես
մաղնևակ
բառի
տակ։
ճ ե ւ ե ղ ի կ
տե՞ս
ճիւաղ։
ՃԵԻՈՏ
«
օտոտ». այսպէս
ունի
ի առ.
երեմ,
էջ 197. ի՛նչ
լինելը
յայտնի
չէ։
ՃԵԻՐ
«
ախ տոտ»,
ունի
միայն
Բառ.
երեմ,
էջ 197, որ կարելի է հասկանալ
«
ախտա­
ւոր»,
բայց նաև «աղտոտ»
(
այժմ էլ Կով֊
կասում
աղտոտ
բառր
հնչւում է
աիոոոտ)։
Թերևս կապ ունենայ
սայր, սայրոտ, սերոտ
ձևերի
հետ։
*
ՃԶԱ Հ
«
եղեգնաքար»,
գիտէ
միայն Պատկ.
յ\\>֊\1. աւԱՈՈ, էջ 36 (հանելով
յետնադար֊
եան
գրուածքներից)։
=–Արաբ.
շ
^
յ 12՛
«
մի տեսակ
թանկա­
գին քար՝ սև ու սպիտակ
գոյներով.
աչքի ու­
լունք, սրա մի տեսակն է եղնգնաքարը»
(
ըստ
բացատրութեան
Կամուսի
թրք՛
թրգմ. Բ.
557)։
Ուղիղ մեկնեց Պատկ. անղ։
լւճԹ
(1
Ց
«
ձայն
ւիայտի կամ այլոց
իրիք»,
ունի
միայն
ՀՀԲ։
= Բնաձայն
բառ. պարզ
արմատը
նթ.
հմմտ.
դլռ.
սթսթալ, սթսթցնել, սթււտայ։
-
Աճ,
ՃԺՏԵԼ.
անստոյգ
բառ. մէկ անգամ
ունի
Վրդ. աս.318. «Առիւծն
խնդրէր, թէ բերէք
զձագ ձեր. զի ոքոր ոչ ճժտեսցէ,
զայն ինձ
հարսն
արասցեմ»։
Մառ,
Վրդ. առ.I, էջ 441 թարգմա­
նում է
«0&3
>86108
66306
թՅՅ«08,
ան­
ճոռնի
դուրս կգայ, տգեղ
կլինի» և հա­
նում է պրս,
\
Հ^,ձ/1
21
տէ
«
տգեղ» բա­
ռից,
ՃԻ, ո
հլ, «ժժմակների
շողիք,
՚
որձունք»
Մ ագ. թղ. 202. որից
սիօրէն
«
լղրճուկ,
շո­
ղիքի պէս» Մագ.թղ. 218. երկուսն
էլ ան­
ստոյգ բառեր
են։ Տե ս նաև
սնի։
նՀԲ կցում է
սակ
բառին։
ՃԻԳՆ, ն
հլ.
(
սգան, սգանք՛, ս գ անց)
«
նե­
ղութիւն,
վշտակրութիւն,
ջանք»
ՍԳր.
Ոսկ.
ես. և տիտ. Եփր. կողոս. որից
Սիգն ի սիգն
«
խիտ առ խիտ»
Ոսկ. մ. գ.16,
սգնել
Գծ.
ժա, 27.
սգնիլ
ՍԳր. Եւս, պտմ.
սգնական
198
Fonds A.R.A.M