ՃԱ Ր
հայերն
էլ ունին
յ3ր.
օր,
ճ ս ւ ր ըմ ա ճ ա ր ե թ ի շ –
տի
«
օգնութեան
հասաւ
ինձ»։
"
ՃԱՐԱԿ, ի - ա
հլ, «հնար, ճար, դարման,
գեղ» նար, Արծր. Վրդն. ծն. Վրք. հց. որից
ճ ա ր ա կ ե լ
«
դարմանել»
նար. հա.
ա նճ ա ր ա կ
«
անդարմանելի,
անհնարին»
նար, «ակար,
անկեալ»
Բենիկ. «հարկաւ,
անշուշտ,
ստի­
պողաբար»
Մխ. Բժշ. 135.
ա ն ճ ա ր ա կ ո ւ թ ի ւ ն
Վրք. հց.
ա ն ճ ա ր ա կ ի լ
Մխ. Բժշ.
ւ ա ն ճ ա ր կ ի
կ ալ
Գր. տղ. եմ.։
= Պհլ.
)
Հ յ– լ \
֊ ՜ ֊ ֊ . ֊
ճ
«
միշոց,
հնար»
բառից,
հմմտ. պրս.
օՂօ–
Շ Յ Ր Յ
«
միշոց,
հնար, դեղ, դարման»,
որից փոխառեալ
են
նաև քրդ. Շձ1՝Շ, թրք. Հւււ՝–, արևել. թրք. \,կտ>
ՕՅՐՅ,
ինչպէս
նաև թուրքերէնի
միշոցով՝
թուլդ.
03
Ր6,
սերբ.
Հւձա,
0 3
ք 6 ,
նյն. •,-ՀԱՕՏ.զ
ևն. հմմտ, նաև արմատակից
ճ ա ր
բառր և
նրա տակ
յիշուած
ձևերր։ — Հիւբշ, 188։
Առհասարակ
շփոթուած
է
յաշորդի
հետ՝
հայերէնի
մէշ ձևի նոյնութեան
և
պարսկերէնի
մէշ ձևի
նմանութեան
պատճառով։
Առաշին
անգամ
Հիւբշ,
տարբերեց
երկուս ր՝ դնելով
ճ ա ր ա կ
«
հը–
նար» <Լպհլ.
ԱՏ՜1՜Ձ
1
<
և
ճ ա ր ա կ
«
խոտ»Վ
պհլ. Լ\Ձ.Ո.1\։
Գործածւում է նախորդի հետ կրրկ–
նական
կազմելով՝
ճ ա ր - ճ ա ր ա կ
(
Պլ. Ռ. Սեբ.
ևն). բայց
սրանից
ունինք նաև
անճ ա ր ա կ ,
ա ննր կ իլ , ա ննր կ ա ծ , ա ն ճ ր կ ո տ ի լ ։
"
ՃԱՐԱԿ, ո, ի -ա
հլ. «անասունների
ու­
տելու խոտր»
ՍԳր. Մծբ. նմանութեամբ
«
կր–
րակի,
վէրքի,
մեղքի
տարածուելու
նիւթ»
Բ. տիմ. բ. 17. Եւս. պտմ. ր. 17. որից
ճա­
ր ա կ ե լ
«
արածիլ,
խոտ
ուտել»
ՍԳր.Եփր.
աւետ, «տարածուելով
ծալալիլ»
(
կրակի, հի­
ւանդութեան
ևն համար
խօսելով)
ՍԳր. Ոսկ.
գղ.
ճ ա ր ա կ ա կ ի ց
Պղատ. օրին,
ճ ա ր ա կ ա շ ա տ
Ոսկ. ես.
ճ ա ր ա կ ա ւ ո ր
Ոսկ. եփես, և մ. գ. 6.
ճ ա ր ա կ ո ւ մն
Յհ. կթ.
հ ա մ ա ն ւ ս ր ա կ
նար.
խ ո ­
տ ա ճ ա ր ա կ
Բ. մակ. ժ.6. Ագաթ. Բուղ,
հ ր ա ­
ճ ա ր ա կ
Թէոդ. մայրագ.
մ կ ն ա ճ ա ր ա կ
Մագ.
տե՛ս և
ա ս պ ա ճ ա ր ա կ ա կ ա ն ։
֊
Պհլ.
օ Յ ք Յ և "
«
արօտ, ճարակ» բա­
ռից, սրա հետ նոյն են պրս.
\
0
Ձ1՜Ձ
«
արօտ, ճարակ»,
*
Յ ք Յ § 3 ՜ հ
«
արօտատեղի»,
031՜11
§3ք
կամ
0
Ձ
1՜
ՁՈ
(1
Ձ
«
արօտական
անա֊
Ճ Ա Ր
սուն»,
^ Ձ ^ ' 2 V Ձ ^
«
ճարակաւոր,
արօտական»,
ՕՁք1ւՈ1(1ՁՈ
«
արածել,
ճարակիլ»,
թելուճ. էՏւ–
ւ՜Տէ՞ք «արածել,
ճարակիլ, ման ածել», աֆ­
ղան.
Շ Ձ ք
«
ուտելու
համար
անասունին
տրր–
ուած խոտ»,
Շ31՜շձ2ւ\ «արածել»,
հինդուստ.
յ\.գօ՛
յ Յ հ Ձ ք
«
մացառ»,
ՀՅւէԱ «խար, խոտ»,
Գ՚եչ.
Օ Յ ք
«
խոտ»,
ՕՅքՅ
՚
Տ^Յ
«
ուտել,
կշտանալ»,
*
Ձ1՜Ց\քՁ
«
խոտ»,
էճէճ՝Հձ\֊\
«
արածել»,
է յՁ Ո Օ –
՝\/3\
^3
«
խոտով
սնանիլ,
ճարակիլ»,
քրդ.
06–
ւ՚ՅՈճա
«
տանիլ
արածացնել»,
0 3 1 6
^ 3 1 1
«
ա֊
րօտ»,
0 6
Ր 6
«
ճարակ, խոտ, արօտ»
ևն։ —
Հիւբշ, 188։
ՆՀԲ պրս.
ջէրա, ջ է ր ա մ
ևն։
8
օէէ10Ո.
շ Լ ա Օ. 1850, 3 5 7
սանս.
Է&Հ, Հ
&
էԱ–
Լ Յ
§ . Ս ւ ՜ ^ 6 Տ Շ հ. 4 7 9
«
ձևով
պրս.
ԱհՐՅ.
որ սակայն
նշանակութեամբ
չի համա­
ձայնում»։
Տ բ ւ 6 § 6 1 , Ւ ւ ս շ ա . Ա րՅ ա . 188
ՕՅՐ
արմատից,
պրս.
*
ՅՐ
՝31(1
ՅՈ
և
Շ Յ –
ա Յ Ո ։ ա 1 1
6
ր Տ ա ճ ա 38, 579.
պրս.
* 3 –
Ո ՃՅ Ո ,
զնդ.
7 3
V
^ ^ Յ
^ Յ Ո ^ : յ ս տ է ւ , 2 6 ո ճ տ թ.
109
զնդ.
Ը Յ Ր
արմատի
տակ։
Լ Յ
§ . Ճո
՜
ւ1.
ՏէԱճ. § 1382
պրս.
031՜3
<
Հիւնք. պրս.
շէրւսղ, չ է ր ա
ևն։
ք>Յէւ–ԱեՅՈ>՛
ՀԱ 1907,
305
ա ճ ի լ
բայի
հետ։
"
ՃԱՐԱ Կ
«
երկիր,
նահանգ».
ի- ա
հլ. նո­
րագիւտ բառ, որ մէկ անգամ
գտնում եմ
գործածուած
Խոր. աշխ. 590. «^այրեալ գօ­
տեաւն
անցին ի հարաւոյ
կոյս և
զազգսն
զայն ճշգրտեցին
և զսահմանս
ճարակաց
նո­
ցա չափեալ». (Պատկ. ձբս.
Ր601՝թ.
էջ 12
ռուս,
թարգմանում
է
ո բ օ է ւ թ Յ Տ Շ ւ Տ Յ » ճ է
Ոբ6,3,6յ108՚ե) .
կայ նաև նոյնի բայական
ձևը՝
ճ ա ր ա կ ե լ
«
բնակիլ». Եւ ճարակեն
զենտոս Լի­
բիա
ազգք
վեշտասան. Խոր. աշխ. 598
(
Պատկ. էջ 25 թարգմանում
է
XIIռյ1Ղ>)։
֊
ն ո յ ն
ճ ա ր ա կ ե լ
«
արածիլ»
բայից
է. ի–
մաստի
զարգացման
համար տե ս
կ եր
«
գա­
ւառ»։— Աճ,
ՃԱՐԱՍԻ11Ն.
մի տեսակ
անստոյգ խոտ է.
Վստկ. 207. ունի
միայն
ՀԲուս. § 1862,
ՀԲուս համարում է \ն,։
ՃԱ Ր Ա Տ Ե Ա Լ
«
ճամբար
բակեալ»,
այսպէս
ունի Բառ. երեմ, էջ 196. ի՛նչ
լինելր
յայտ֊
նի չէ,
ճար գա ղ
տե՛ս
ճաղագ։
Ճ Ա ՐՃ Ա Տ Ե Լ
«
ճաքճքիլ,
ճայթել,
շառաչել»
ա
Fonds A.R.A.M