ՃԱՌ
1912,
597
վրաց.
մ ճ հ վ ր ի
«
պերճախօս»,
ճ ո ր ի
«
բամբասանք,
շատախօսութիւն»
բառերի
հետ։
ԳՒՌ
Երև. Մշ. Շմ. Ջղ.
ճառ,
Ասլ. ննխ.
Պլ. Սեբ.
ջ ա ռ
«
բանախօսութիւն»
անշուշտ
գրականից են Փոխառեալ.
այսպէս էնաև
ա ն լ ա ւ ո ւ թի ւ ն ՝
որարտասանւում
է
հա ջ ա –
ւ յ ա ո ա թ ի ւ ն
(
Ատն.
Ակն. Պլ.). հարազատ է
միայն
Խն.
ՃԷօոք
«
զրոյց,
սուտ
պատմու–
թիւն,
հէքեաթ»։
ՓՈԽ.֊Ու տ.
<յՅք
«
ճառախօսութիւն»։
Ու­
նինք արևել. թրք.
^)1=֊ I–"՛
«
յայտարարու­
թիւն, վաճառատան
մէջ ծ—խու
ապրանքր
բարձրաձայն
յայտարարել»,
տ» .Լտ.
յ31՜–
1;1
«
փողոցի
շրջուն վաճառական,
որ ապ­
րանքր
բարձրաձայն
յայտարարելու
վաճա­
ռում է», չաղաթայ.
^Լ» ՇՁք
«
ճիչ, բացա­
գանչութիւն»,
(
ձև'1.^1–,
յՅՐՅՈ§
«
արձա­
գանգ»,
^յԼօ՚^Ա.
6
ՅՐ
1
Յ
1
ՈՅԳ
«
կոչել, հը–
րալիրել»,
^Լ^^Լ–,
յՅք91ո13զ
«
հրատա­
րակել, հրապարակել»,
^ կամ
^Լտ. յՅՐ
«
աղմուկ,
ձայն,
կ
ո
Լւ
յայտարարութիւն,
պատգամաւոր»,
քումուք.
6
Յ
1՜1
Յ
1113)
<
«
թրռ–
չունի
ճռուողել»,
թրք.
յԼօ.
յՅՐ
«
կոչումն,
յայտարարութիւն»,
^յև>^/|.տ>
յ ՁՐյ
«
շա­
տախօս», նաև սրանցից
վախառեալ
պրս.
յ1տ>
յ՚ՅՐ
«
պատգամ,
րւր»,
լյ»– յՆ>
)–
^՚Բ
«
համբաւաբեր,
պատգամաբեր,
մ ունետիկ»,
ն. ասոր.
յՅՐ
«
յայտարարութիւն»։
Բայց
այս
բառերը
հայերէնի՞ց
են Փոխառեալ,
թէ պա­
տահական
նմանութիւն
միայն
ունին։ Ըստ
— ՝
^1^ձ^(՝ք,՜ե 2, 323 սրանց
բոլորի
մայր ձևն
է մ ,նգոլ.
0*231՛,
որով այդ բոլորի
նմանու–
թիւնր պատահական
է դառնում։
—
Յայտնա­
պէս Կիլիկեան
բարբառից է Փոխառեալ
թրք.
գւռ. Տ.
ի ր
«
խօսք
ընել»
(
Բիւր. 1899,
798)։
ՃԱ Ռ Ա Գ ԱՅԹ, ի
հլ. «ճաճանչ,
լոյս ի
շող»
ՍԳր. որից
6
ա ուս գայ թաձև.
Կոչ.
ճ ա ռ ա գ ա յ ­
թ ա ձ ի գ
Ագաթ,
ճ ա ռ ա գ ա յթ ա ր ձ ա կ
Ագաթ,
ճ ա ­
ռ ա գ ա յթ ա ւ ո ր
Եւագր,
բ ա զ մ ա ճ ա ռ ա գ ա յ թ
Խոր.
վրդվ.
ե ր ե ք ճ ա ռ ա գ ա յ թ ե ա ն
Կիւրղ. աղ. խչ.
ե օ թ ն ճ ա ռ ա գ ա յ թ ե ա ն
Անյ. բարձր, ևն։
֊
Արմատն
է
ճառա գ ,
որ թէև գրաբարի
մէջ աւանդուած
չէ, բայց
գտնւում է բազմա–
1 8 »
Ճ Ա Տ
թիւ գաւառականն
եր ում՚, այսպէս՝
հ ա ո ա ք ե լ
Ակն.
Ասլ. Երև. Լ Մն. Չն. Պլ.,
ճ ր ա ք ե լ
Արտ.,
ճ ռ ա ՚ ք ե լ
Ղրբ–։
ճ ռ ռ է ՚ ք ե լ
Ղզ.
«
լուսա­
պայծառ
փայլիլ»,
ճ ա ռ - ճ ա ո ա ք
ննխ.
= ւ ա ս –
ճ ա ո ա ք
Ննխ. Պլ. «շատ
լուսաւոր»
(
որ ննխ.
գիւղերում
դարձել է
լ ա ս - ժ ա ո ա ն գ ) :
ՆՀԲ «որպէս
թէ
ճ ր լ ս գ ա ց ա յթ.
կրակա­
ցա յտ կամ շառագոյն
ծագեալ»։
Հիւնք.
ճ ր ա գ
բառից,
ԻՅ ^ Ա Ե Ց Ո ^
ՀԱ 1907, 305
ա ճ ե լ
բայից, իսկ
գ ա յ թ ՝ գ ա մ
բայի գո­
յականն է (անդ, էջ
306)։
ԳԻՌ. — Խրբ.
ջ ա ո ա գ ՚ ա թ ։
*
Ճ Ա Ռ Ա Յ
կամ
Ճ Ա Ր Ա Յ
«
կարաս,
հեղուկնե­
րի մի տեսակ
աման» Վստկ. 37, 50, 102։
֊
Արաբ.
օ^օ.
յՅքՅ
«
սափոր», որ և օՀօ
յՅՈ՚Յ.
արաբացեալ
է պրս.
0
§ 3 1 ՜ 3
հո­
մանիշից։
Արաբերէնից
են
փոխառեալ
նաև
քրդ.
յ61՜
«
սափոր»,
ֆրանս.
յ՚Յւ՜Րհ,
իտալ.
§13Ո՜3
«
հողէ սափոր»։
Յայտնի
չէ թէ
արաբերէնի՞
ց են նաև մոնդոլ.
ւյՅՐՅ, Շ31՝
ձ
«
մետաղեայ
կոնք՝ ոտքերով և առանց կա­
փարիչի»,
ալթայ, կաղան, արևել. թրք.
031՜3
«
մեծ
հողէ աման»,
որոնցից
փոխառեալ
են
ռուս.
1՝
ՅթՅ,
ուկր.
031՜1
<3,
լեհ.
0231՜3
«
բա
մակ,
գաւաթ»
(861՜
Ո6ե61՝ 136,)» —
Աճ.
ՆՀԲ իտալ. ձևի հետ։ Աճառ.
^ Տ Լ 16,
358
քրդ– բառի
հետ։
ԳԻՌ
Կս.
ջ ա ր ա
«
սափոր»,
Զթ–
ջաոօ,
ջ ա ո ո
«
տակառ»,
Հճ. շաա
«
օղիի
կարաս»,
Մկ.
ջ է ռ ա
«
մեծ
կուժ»,
Ալշ. Երև. Ս շ. Սլմ.
շււսւ «սափոր»,
Վն, «երկարավիզ
մի աման»,
Խ.
«
բղուղ»։
ՓՈԽ. — Վրաց. հ–(ոձ
չ ա ր ա
«
գաւաթ» փո­
խառեալ է թուրքականից,
իսկ ՝^–(ոօձ֊–
ճա–
ր ի կ ի
«
կէս
կուժ»
հյ.
*6
արիկ
նուազականի
միջոցով
պիտի
լինի։
*
Ճ Ա Տ Է ,
որ և
ճօ տ է , ճ օ տ ա յ , եօտ, ճ ո ւ տ
«
խնկածաղիկ.
թօԱսա 1710ՈէՅՈԱ1՜Ո»
Վստկ.
206,
208.
Ամիրտ. ունի
միայն
ՀԲուս.
§
1860
և § 1919,
= Արաբ.
օյ^տւտ–
յ Յ ՚ ճ Յ
նոյն
նշ. (տե՛ս
Տէշատշհոշւօա–
ա ա
11, 327)։
Ուղիղ մեկնեց
ՀԲուս։
ՃԱ Տ Կ Ե Լ
«
հնարել»,
ունի
միայն
Բառ. ե–
րեմ. էջ 196. կասկածելի
բառ,
որովհ՛ետև
ճակ
Fonds A.R.A.M