ա.^^^^^
Մագ, թղ. 237. «Մանչուկ
մանչոն
ճահճեալ,
զամեկեալ,
ըմբահակեալ»։
նՀԲ համարում է «մանկութեամբ
ար­
բեալ, ստահակեալ»,
որով և մեկնում է
«
որպէս
Տ ա ճ ին
եղեալ, կամ որպէս թրք,
(
իմա՛
արաբ.)
յ՚Յ՜հԱ
«
տգէտ»։
—
ԱԲ դր–
նում է «ջրոտ»։
Տե՛ս և Աճառ, ՀԱ 1923,
252։
ՃԱ ՀՈԻԿ
«
խումբ,
ջոկ» 11սկ, հռովմ, 134
(
Քրիստոսի
հօտր), 329 (ոչխարների), 407
(
սեռ.
ճ ա հ կ ի ս ) ,
422 (
աղուէսների
խումբ),
«
բանակատեղի"»
Սիմ. ապար. 88 (Եւ սրի­
կայքն
վեցեքին
չուեալ ի ճահուկ
բանակին)։
նՀԲ
նոյն ընդ
ջ ո կ ։
*
ՃՍ/Լ
«
երկաթէ
միլ կամ ասեղ
գուլպայ
գործելու և այլ նման
բաների
համար. 2. եր­
կաթէ կամ փայտէ
ձողերով
վանդակապատ»,
ունի
միայն
ՀՀԲ, իբր գաւառական
բառ. վը֊
կայութիւն
ունինք ԺԵ դարից՝
Թլկր. էջ 49.
«
Ես իմ սրտիս դանակ
ածեմ,
զաչքս
ճաղի
տամ
հանելու»,
աւելի ուշ է
ճ ա ղ ե ր
«
վան­
դակապատ»
Արձ. 1732 թ. (Հիմ. տար.
209)։
Սակայն
անշուշտ շատ աւելի հին է,
ինչպէս
ցոյց է տալիս
ղ
ձայնր՝ փխ,
լ<
֊
Վրաց.
3*05
օ
ո ա
ւ Ւ
«
ցից՛
՚՚-
յլի
Կ
Ո
Ղ Ք Ի
ճաղերր»,
$;>շոցօօ»6օ
հ ա լ ե յ փ ա ն ի
«
ճաղե֊
րաւոր
սայլ՝ ածուխ
տանելու
համար», ուտ.
նալ
«
ցանկապատ,
շրշափակ,
վանդակա­
պատ»,
ճ ա լ փ ե ս ո ւ ն
«
ցանկապատ
քաշել»՛
Հայերէնը
փոխառեալ
դնելու պատճառն այն
է, որ վրացի
ձևն է
ծ^Տքյոօ ւ՝հալի,
$ 6 3 * 8 5 °
ճ ր ճ ա լ ի ,
իսկ
3 * 0
յ °
հ ա լ ի
սրանց
կրճատն
Է,–ԱՃ.
ԳԻՌ.֊Ալշ. Ախց
Մ շ. Տփ.
ճ աղ,
Սեր.
ջաղ,
գործածական
է նաև Ակն, Այն. Արբ. Բլ.
Երև. Խրբ. Կր. Հմշ.
Ղրբ. Ղրդ.
Մն. Վն. Տր.
ևն. նոր բառեր են
ճ ա ղ ե լ
Մշ. «երկաթէ կամ
փայտէ
ձողերով
ցանկապատ
քաշել»,
ճա–
ղիկ
Ակն. «ճաղերով ցանկապատ»,
ճ ա ղ մ ա յ ր
Ակն
«
տանիքի
եզերքի
ճաղերր
պահող գօ­
տին»,
ճ ա ղո ւ կ
Ակն «գուլպայի
շիշ, 2, ոտքի
շիղերը»
>
հ ա ղ ա ե լ
Բլ. Խն. «խոցտել,
սաս­
տիկ
ցաւիլ»
(
իբր ասեղով
ծակռտել)։
ՓՈԽ. — Ո՛րք. գւռ. Կր.
յ շ ՛ ^
«
վանդակա­
պատ»
(
Բիւր. 1898, 627), Խրբ.
յ Յ ՛ ^
«
սան֊
Ճ Ա Ղ
դուխի վանդակապատ»,
Ակն
յ 3 7
«
տանիքի
շուրջր
շինուած
վանդակաձև
ձողերը»,
քրդ՛
էԼօ,
«
վանդակապատ»,
է^*"
«
շէնքի
շուրշր
քաշուած
փայտեայ
վանդա­
կապատ»,
ԱՁ7–1–օճշ1 « ե 0 1 Տ Յ § 6 Ճ ՚ Ա Ո 6 0Ո31Ո-
ե ր շ »
(
մստէւ, Օւժ.
1
ՀԱ1-Ճ6
113, 124),
\
պ
«
իբր
սուին
գործածելու
շիշ՝
շամ
փուր))
(
Շւոտ,
Քրդերր Տաճկա ց—Հա յաստ. Ա. 153
ուտ,
Տ ա ղ
((
սայլի
ճաղեր. 2, դոււպայ Գ
Ո
Ր՛
ծելու
ասեղ))։
«
անտառ կամ մացառուտ»,
մէկ
անգամ
գործածուած
է Սիւն. քեր. 210
—
Եր–
զրն. բեր. հոմ անիշների
մի շարքի մէշ.
«
Դրախտ,
անտառ,
մորի,
ճաղագ, արտ,
մարգ»։—Բառ.
երեմ, էջ 195 մեկնում է «ան­
տառ կամ մարգ», նՀԲ և ՋԲ «անտառ կամ
մացառ
ճիւղովք լի», ԱԲ «անտառ»։
Գրուած
է նաև
հա գ աղ, ճ ե ղ ա գ ՝
ըստ Բառ.երեմ, էջ
194, 197.
սրանցից
առաշինր Բառ. երեմ,
մեկնում է «եղեդուտ կամ ճաղագ»,
որով բո­
լորովին
նոյն անում է ՓԲ-ի տուած
ձևը՝
ճ ա ր գ ա ղ
«
եղեգնուտ,
շամբ»։
= Վրաց.
ֆ~քոյ–ձ
0
հ ա յ ա կ ի
«
գետափնեայ
մացառուտք, 2, կղզի»,
ֆ~Հոչ–
ճ ա լ ա
«
գետ­
ափնեայ
մացառուտք.
2,
եգիպտացորենի
յարդ»,
3 * 2 5 * 6 3 3
հ ա լ ա տ ղ ՚ ե
«
պուրակ,
փոքր
անտառ»,
թուշ.
^օյյոձ
ճ ա լ ա
«
անտառ»,
ուտ.
հ ա լ ա դ ՛
«
անտառ»,
լազ.
ԱՅ
1
Յ
«
խոտի
համբարանոց»,
ձէէճ\շ «մարգ,
մարգագե­
տին»։— Աճ.
Պատահական
նմանութիւն
ունի ա–
րաբ.
ՀԷ
^Լ
֊.
"
յԱւՏՃ «ձորր
լցնող
հեղե­
ղաջուր»,
քէյյ1տ>
յւ1\^ՅՃ
«
ջրով
լցուած
ձոր»
(
Կամուս,
թրք. թրգմ. Ա.
539)։
Կովկասեան
ձևերի հետ նո՛՛յն են ար­
դեօք քրդ,
հ ա լ
«
ձոր»,
ճ ա լ ա կ
«
փոս»,
որից փոխառեալ
է
ճ ա լ ա ւ
Ալշ, Բլ, «շուր
հաւաքուած
լայն տեղ, ուր
գոմէշներն
են
լոլանում,
մարդիկ
լողանում
ևն»։
ԳԻՌ
Ղզ՛
հ ա լ ա
«
գետի
եզերքին
գրտ–
նուած
հարթ տեղ» (նոր փոխառութիւն
վրա–
ցերէնից)։
ճաղանկաս
տե՛ս
ճալշանիռու։
Ճ Ա Ղ Ա Տ ( ի - ա
հլ.րստ նՀԲ, թէև առանց
Fonds A.R.A.M