1 4 2
«
վառեակ»։
Պատահական
նմանութիւն
ունի պրս. է \ յ ––"Հ
«
ագռաւ»։
ԳԻՌ.-Ալշ.
Խրբ. Կր. Մշ. Ննխ. Սեբ. Սչ.
ձ՛ագ՛,
Ախց. Երև. Ջղ.
ձ ՚ ա ք ,
Տփ.
ձա ք ,
Ասլ.
ձ ՚ ա ք , ձ ՚ ա * ,
Ոզմ.
ձ ՛ ա ք ,
Պլ. Ռ.
ց աք,
Ղրբ.
Մկ. Վն.
ծ ա ք ՛ ,
Սլմ.
ծ ա կ ՛ ,
ց ա ք ,
ձ ՚ օ գ ՛ ,
Զթ–
ծ օ գ ՚ , ձ ՚ ո գ ՛ ,
Սվեդ.
ձ ՚ ի ւ գ ՛
բար­
բառներում
հարստացած
է նորանոր
նշանա­
կութիւնն երով. ալսպէս են «գոմէշի
նորածին
ձագ, 2. վառեակ. 3. ճնճղուկ. 4. թռչուն. 5.
անութի տակ դրուած կարկատան. 6. փէշով
վերարկու. 7, պարեգօտի
քղան ցքի
օժանդակ
մասը, 8, թռչնաձև
մի ոգի»։
նոր բառեր
են
ձա գ ո ւ կ
(
Ակն.
ձ ՚ ա ք ո ւ գ ) , ձ ա գ ա մ ա յ ւ ՛ , ձա գ ա –
տուն, ձա գ և ա ր, ձ ա գ խ ե ղ դ , ձ ա գ ն օ ց , ձ ա գ լ է թ ,
ձ ա գ կ ո րի , ձա գ տ ա պ ա կ , ձ ա գ ս ի ւ ն , ձա գ ո տ իլ ,
ձ ա գ փ ա թ ա թ ։
ՓՈԽ.-Հայերէնից
փոխառեալ
ձև է քրդ.
(
ձ^~~
ւՏ–֊
«
գոմէշի
ձագ», որ ունի ՅսՏ~
էէ, ՄէՇէ.
1
<Ա1՜ճ6,
Էջ 100. (բայց
ի՚նչպէս
պէտք
է կարդալ
էտ
խումբը
ի Գ. Փառնակ,
Անահիտ
1906, 233
հայից է դնում
ալբան,
շ օ ե , 20–
§011
«
թռչունի ձագ, թռչուն», որի զուր է։ —
Հայ
գւռ.
ձ ա գ
«
հագուստի
վրայ այս կամ
այն մասր»
բառից փոխառեալ է րստ իս նաև
կապադովկ.
23
^3 ,
որ
1
<.31՜օ1ւճ6Տ, I X ԾՍ7>Փ–
82
մեկնում է «ե 7.եճոՕՀ,
1 0 0
Տ>օձււՕ(էՕ;։.1>
(
Հա­
գուստի
ծալք) և աւելի
մանրամասն
էջ 162
էե ռեճոօՀ օ դ՝/յւ\ւօՀ1–Լօ\>.տ^օգ
տւ;
ՀՕ,
՚
ճ
.
օւօ՝։ւ
^ձ
^8օս,օւ10
Տ
>ա9՚տ7
էք
(
;
Լա-ղՀ
ստթ՚ւ
ՀՕ
ՕՀ^Օ^»
(
ասիական
հագուստի
վրայ, գօտուց
վերև,
կրծքի
ջուրջր
շինուած
ծալք
)։ —
Այո
բառր
1
ՀՁ1՜011(16Տ
հյ.
ծ ո ց
և յն,
օօլ-ՀՕՀ
«
խորգ, թա­
ղիքի պէս կոշտ կտ ւրեղէն»
բառերին է կը–
ցում, մասամբ
առաջնորդուելով
նրանից, որ
յն.
%
Օ)Հ
1.0
Հ
.
նշանակում է «ծոց» և
«
հագուս­
տի
ծալք»։
Ձ.ԱԳԱՐ (ի -ա
հլ.ըստ նՀԲ, բայց
առանց
վկայութեան)
«
ձագար,
խունի» Ագաթ, ճառ­
րնտ. որից
ձագարաձև,
(
նոր բառ).—ՋԲ
ունի
նաև
ձ ա գ ա ո
ձևր, որ յաճախ
աւելի
գործա­
ծական է Արևմտահայ
գրականութեան
մէջ։
նՀԲ
լծ.
ծ ա կ
և
ձ ա գ ո ւ բ ե ր ա ն ։
Դ.
Ա արդսեան,
Բիւր. 1898, 483 արմատր
դնում է
ար
«
ճամբայ»,
որից նաև
արա­
հետ, հն ա ր , ա ր ա տ
ևն։ Պատահական և
միայն
մօտաւոր
նմանութիւն
ունի վրաց,
ձ ա յ յ ր ի
«
ձագար»։
ԳԻՌ.-Ախց,
Կր. Մշ.
ձ՛ագ՛աո,
Հճ.
ձ ՚ ա գ ՛ –
գ ՚ ո ւ ր ,
Ավեդ.
ձ ՚ ա գ ՚ գ ՚ ո լ ր , զա ք ա ր ,
Խրբ. Սեբ.
զա ք ա ր ,
Տիգ.
զաքւսո.
իսկ Տփ.
ձ ա բ ր ի
փո­
խառեալ է
վրացերէնից։
«
չափի»,
այսպես
ունի Բառ. երեմ,
էջ 188. ի՛նչ
լինելը
յայտնի
չէ։ Տե՛ս և
ձ ա –
կ ե լ ։
ու, ո
հլ, (բց, ի ձախմէ)
«
ձախ.
ՍԳր. Ագաթ. Մծբ. որից
ձ ա խ ա կ ո ղ մ ն
ՍԳր.
ձ ա խ լ ե լ
«
խօսքի
միտքը
ծուռ
հասկանալ»
Սարդ. հանգ. (\–ի համար
հմմտ. աշխ.
ձ ա խ ­
լիկ
«
ձախով
գործող»).
ձ ա խ ա ն ա լ
«
վատա­
նալ, գործը վատ գնալ» Վրդն. աւետ,
ձ ա խ ո ղ
Եւս. պտմ. Եփր.թգ.
ձ ա խ ո ղ ա ն ք
Եփր, ծն.
ձ ա խ ո ղ ի լ
Բուզ. Ոսկ. ես.
ձ ա խ ո ղ ո ւ թ ի ւ ն , ձ ա ­
խ ո ր դ
(
նոր բառեր),
ձ ա խ ո ր դ ո ւ թ ի ւ ն
Արիստ.
առաք,
վերջինները
բխում են այն ընղհա­
նուր նախապաշարմունքից,
որով ձախր հա–
մարւում է անյաջողութեան,
իսկ աջը յաջո­
ղութեան
նշան. հմմտ.
յ ա ջ ո ղ , յ ա ջ ո դ ի լ , յ ա ­
ջողակ,
գւռ.
գ ո ր ծ ը ա ջ ե ր թ ա լ
«
յաջողիլ»,
գ ո ր ծ ը ձ ա խ ե ր թ ա լ
«
չյաշողիլ,
անյաշոզոլ–
թեան
մատնուիլ»։
–
Մեկնութիւնը
անծանօթ է։
Հնդևրոպա–
կան
լեզուների
մէշ «ձախ»
բառը
ենթարկ­
ուած էր
էՁՕՕԱ–^
և այս պատճառով է որ այս
գաղափարի
համար
չկայ
նրանց
մէշ մի և
րնղհանուր
ձև։ Գլխաւորապէս
երեք
անշատ
խմբակներ
կան. 1. սանս.
ՏՅ\ք՝՚Ձ–,
գնղ–
ՈՅՕ^Ձ–,
հսլ. ձպւ.
—
2.
հսլ.
1
ՏէԱ՚,
յն.
X^^6;,
լտ.
1
Ձ6V0Տ.—
3.
յն.
<3*0էւ6Տ,
լտ.
Տ €Ձ6 \ ՚ 0 Տ
և
լիթ.
\
ա11՝ § 7
սրանցից շոկ կան նաև մասնա­
ւոր
ձևեր և դարձուածներ,
որոնք
ցոյց են
տալիս թէինչպէս
ամէն մի լեզու
աշխատել
է ուղղակի չարտասանել
այս բառը և կողմ­
նակի
միշոցներով
անուանել.
ինչ.
յն.
տօս^օււօտ,
ՁՕՒՕՀՏՕՕ;,
զնդ.
ՀքՅււ՜/ՅտէՁւ՚Ձ–
ևն.
այսպիսի
կղզիացեալ
մի ձև է նաև հյ.
ձ ա խ
(
տե՛ս
^ 6 1 ւ ւ 6 է , 1ոէ6ք(1ւ0է10ՈՏ ճ 6 V0 ^Ձ ե ս 1Ձ^ ֊
ա, էշ 18),
րԱՁբւ-Օէհ, 7\.Տ. բօ1>՝ջ1.
էշ103 պրս.
Օ Ձթ
հոմանիշի
հետ։
8
ւ ՝ 0 Տ Տ 6 է
Fonds A.R.A.M