139
Ր ա ն ։
Հայերէնի
մէջ արմատր
աճած է ճ ա՛­
ճականով,
ինչպէս
ցոյց է տալիս նաև պրս։
Ծճձճ ձևր. (հմմտ. նաև լտ.
թ6ՇԱ–
և աճած
թ6ՇԱ–ճւՏ
«
արջառ»)։
ՆՀԲ
լծ.
հովիւ, հո վ ի տ , արօտ ,
իսկ
օ դ ի ք
բառի տակ՝ լծ, յն, 0.\ւ՝/ՕՀ «գառ­
նուկ»։
Լտւ§.
Սւ՜^ՇՏԸհ. I I I բՅ
արմա­
տից։
Այսպէս նաև Տէրվ, Նախալ,
91։
ա\\էՀ
\ \
^ 2 ա 6, 2 6 6
ցեղակից է դը֊
նում
յն.
710՚.
Լ17)7,
լտ.
բՅՏէՕէ՜,
քիթ.
թՇՈւԱ
ձևերին։
Մերժում է Հիւբշ.
468
այս մեկ­
նութիւն
ր, որովհետև
տ
մնում է առանց
բացատրութեան։
Վերի ձևով
բացատրեց
ա ճ ա
12, 4 3 0 ։
Հիւնք.
յ օ դ
բա­
ռից։
ԳԻՌ. — Այս բառր գաւառականներում
գոր­
ծածական
չէ. բայց
սրանից
ունինք Ախց.
Երև. է. Ղրբ.
հօ տ աղ,
Ալշ. Մշ.
հօ դ ա ղ ,
Վն.
ի ւ օ տ ա ղ
«
հովիւ.
2.
գութանի կամ
արօրի
առաջին
լուծը
քշող
մշակր».
որից
հ օ տ ա ղ –
ք ա ր
Բբ. «մի մեծ քար, որ հօտաղ
չեղած
ժամանակ,
գութանի
առաջին
լուծի
վրայ են
դնում»։
ՓՈԽ. — Վրաց. գւռ.
էԴՀյձոՀՕ
օւուսղի
«
ա֊
րօրի առաջից
գնացող և եզները
քաշող
մշա­
կը»,— թրք.
գ֊ո–. Կր.
ՈՕՕ՚ՁՃ
«
հօտաղ»
(
Բիւր.
1898,
էջ
627),
Ելդ.
Է
\
Հ Հ Հ –
Ո Օ Ճ Յ *
«
հովիւ»
(
Յուշարձան
329),
Բբ. հօճ6^Կ7
Ճ1՛
«
հօտաղ֊
քար». — արդեօք նաև ուտ.
օ տ տ ա ղ
«
արօ՛՛ր»։
Հօա
«
յատոց»
տե՛ս
յատ֊անել։
ՀՍՏԻՍ113
կամ
Հ Ո ՏԻՍ Ո Յ
«
մի տե-յակ
բոյս,
լտ.
բ է - Ձ Տ ա տ
կամ
ՄԼՁւ՜ւ՜սեաու»
Բժշ.–Տիրա֊
ցուեան,
Շ օ ո է ո ե ս է Օ § 4 1 6
դնում է
1
^ՇՕթԱՏ
6
Ա1–0բՁ6ԱՏ Լ,
իսկ §
4 4 9 1 ՚
Ո 3 1 ՚ 1 – Ա Ե ա 1 Ո Ո6է6–
ւ ՜ օ մ օ ո 801ՏՏ. 6է 8
Ձ
1.
—
գ ր ո ւ ա ծ է նաև
հ ս ս –
տիսսս. —
ՆՀԲ, ՋԲ և ԱԲ գրում են
հ օ տ ի ս ո ն ,
որ սխալ է ըստ Նորայր, Բառ, ֆրանս,
(
Ո13Ր–
ւ ՜ Ա ե շ
բառի տակ), ՀԲուս, §
1739
յիշում է
նաև
հո տ ո ս ա ն , հ ո տ ս ա ն
ձևերր. իսկ Ար­
թինեան,
Ամէն տարեց.
1921, 183
մի
Բժրշ֊
կարանում
իրար
հոմանիշ
գրուած
գտնելով
«
փրեմի տակ, վարսամն,
հօստայ,
սուսամ­
բար,
նամամ»,
համարում
է
«
սուսամբար,
էՁՈՁՇօ է ս ա եՁ1տՁաւէՁ Լ » ։
ՀՕ Ր Ա Ն
«
մի տեսակ
բոյս. լտ.
«
էՅթե^ՏՅ–
ՈՅ »
Բժշ. ունի
միայն
ՀԲուս. §
1759։
+ Հ 0 Ր Ա Ն ( ի - ա
հլ. ըստ ՆՀԲ, բայց
առանց
վկայութեան)
«
այծի,
ուլի կամ նաև ոչխարի
հօտ, երամակ»
Երգ. դ,
1.
Փիլ. քհ.
194.՛
Պիտ. Նար.
114.
Մխ. առակ, «փարախ»
Փիլ.
Օրբել. հրտր. էմ. էջ
175.
գրուած է նաև
հ ո ­
ր ա ն
Մագ. թղ.
121
։–
Այս
բառից է րստ ՆՀԲ
հ օ ր ա ն լ ի ն ե լ
«
ուրախանալ,
խայտալ,
այծի
պէս ցատկռտել»
Ոսկ. եբր.իգ.
526,
որ
Վարդանեան
ՀԱ
1914, 327
սրբագրում է
յ օ ­
ր ա ն
և կցում
յ օ ր ա ն ա լ
«
յղփանալ,
լիանալ»
բային։
––
Բնիկ
հայ բառ. կազմ ուած է
-
ա ն
հաւա­
քական
մ առնիկով
*
հ ա ւ ր > " հ օ ր
արմատա­
կանից, որ առանձին
չէ գործածուած։
Այս
*
հ ա ւ ր
ձևը գալիս է հնխ. ՚^ճ-Կօ-ից,
որ
կազմուած է հնխ.
բ1ւ–
«
պահել,
արածացնել»
արմատից,
–
էւ"0–
մասնիկով,
(
մասնիկի հա­
մար
հմմտ.
ա ր օ ր < * Յ Ր Յ է ւ
–
օ – ,
ա ղ օ ր ի < * 3 1 3 –
է ք Օ ՜ յ . բ Յ –
արմատր
գործածական
է յատկա­
պէս
հօտի և հովիւի
համար,
հմմտ,
սանս.
բ Յ է ւ
«
պահել,
պահպանել»,
բՅՐ.Ա–բ<ւ
«
նախ­
րապան»,
3 \ ՚
ւ – թ 3 1 3
«
ոչխարի
հովիւ»,
§ 0 – բ Յ ՜ 1 3
«
կովարած»,
լտ.
բ ա Օ Օ , թ՚ՅՀԴ
«
կովերն արա­
ծացնել»։
Նոյն արմատի
աւելի հեռաւոր ժա­
ռանգներն ենյն.
էէէՕՍ,
պրս.
բ՚Յ՜ճՅ
«
հօտ»,
ինչպէս նաև հյ.
հ օ տ ՝
որ աճած է ճ-ով
( \ \
^ Յ
1 –
ճ 6 564,
ՏօւտՅՇգ
409,
Տ ւ - Ո Օ Ա ա շ ւ Ո շ է 702,
ԲօԽւ
-
Ո^ 1,3 4 7 ս 2,
7 2 ) ։
Հիւնք.
յն.
«
պարողների
ևն
խումբ»
բառից։
՚
Րշձ
^ՏՇՈ,
Հայ. դր.
լեզ.
30
լտ.
Շ Յ բ 6 Ր
«
այծ»,
հհիւս.
ՈՏւե
«
քօշ»,
իռլ,
Շ 3 6 Ր Յ
«
ոչխար»
բառերի հետ, հա­
յերէնի մէջ
–
ան
րն դուն ում է
մասնիկ։
Ուղիղ
մեկնութիւնը
տուաւ
Լ՚ւձԽ, Խա.
Տէսճ. 2 6 ։
Թիրեաքեան,
Արիահայ բռ.
254
զնդ,
ա ՜ Յ
«
հօտ»
բառից։
Վերի
մեկ­
նութեան
պատճառով
պատահական
պէտք է համարել արաբ.
^ յ յ է > Ո ՅԼՄ
«
ոչ­
խարի կամ այծի
հօտ»
(
Կամուս,
թրք.
թրգմ. Բ.
155)։
*
Հ0Ր11Տ
(
գրուած
է նաև
հօ ր օ տ , հ օ ա ւ տ ,
հա րո ւ տ , ի ւ օ ր օ տ )
«
մի տեսակ
գեղեցիկ և ա֊
նուշահոտ
ծաղիկ է», յիշուած է
սովորաբար
մօ Ր ո տ
ծաղկի հետ. այսպէս՝
«
Հօրուտն և
մօրուտն և մանուշակն». Ագաթ, «Հօրուտն և՛
մօրուտն և ասպուզանն»,
Մխ. առակ,
այս֊
Fonds A.R.A.M