128
յ ո ւ թ ի ւ ն
«
ճարտասանութիւն»
Եւս. պտմ. էջ
606
կամ
հ ո ե տ ո ր ա յ ա թ ի ւ ն
Եւս. պտմ. 598։
= Ասոր. Հ ՚– լ–կՀ^>
»–
©5
քհւէօՐՁ
«
ճարտա­
սան» բառից, որի վրայ տե ս նախորդը, ըստ
այսմ
հ ո ի տ ո ր ա յ
սխալ
գրչութիւն չէ, փոխա­
նակ
հռ ե տ ո ր ,
այլ ասորի ձևի հարազատ
տառաղարձութիլնր։
—
Աճ.
Օ Հ Ռ ՆԶ Ե Լ
«
սպանուած
ժամանակ
խռխր–
ռալ, կոկորդից
անորոշ
հնչիւններ
դուրս բե­
րել», այս բայական
ձևով գործածուած չէ
և կայ միայն
ճ ռ ն չ ի ւ ն
Եղիշ. դտ. 186։
= Բնաձայն բառ, որ կազմ ուած է
ճ
պարզ
ձայնից՝
Ո.
սաստկականով
և
ն, շ
ածանցիչ–
ներով. արմատի
համար
հմմտ.
ճնչել, ճա­
շել, ճ ա ո ա չ ե լ
ևն. իսկ ձևի համար
հմմտ.
կ անչ ե լ ,
փ ռ ն չ ե լ ,
ճ ռ ն չ ե լ ,
դ ռ ն չ ե լ ,
մ ռ ն չ ե լ ,
դ ռ ն չ ե լ , շ ռ ն չ ա ն , ս ռ ն չ ա ն ։ —
Աճ.
նՀԲ
նոյն ընդ
խ ռ ն չ ի ւ ն ։
Վերի
մեկ­
նութիւնս
տե՛ս ՀԱ 1899, էշ204 ա։
"
ՀՌ ՈԳ (ի
հլ. ըստ ՆՀԲ, բայց առանց վկա­
յութեան
) «
ռոճիկ,
թոշակ»
Սեբ. 89, 138,
Անան. գիտ.21. Յհ. կթ. 357. Ասող. 124.
Լաստ. ժր.(տպ. 1844, էջ 80), Ղևոնդ
ժ. էջ
33,
ժե. էջ 99. Օրրել, հրտր. էմ. էջ 322.
գրուած նաև
հ ռ ո ք
Տաթև
ձմ. կդ.
իւոոկ
Դիրք
թղ. 518. Արծր. հրտր. Պատկ. էջ 90.
յետ֊
նադարեան
հայերէնի մէջ աւելի
սովորական
և ժողովրդին
աւելի
հասկանալի բառ էր՝
քան
թոշ ա կ ,
այնպէս որ Մխ. Գօշի Դատաս­
տանագրքում,
հրտր. Բաստ, էջ 82,
թ ո շ ա կ
բառի դէմ, իբրև բացատրութիւն,
լուսանցքի
վրայ գրուած է
հ ռ ո գ ։
Որից
հ ռ ո գ ա կ ե ր
Վրդն.
դան. ե. էջ256,
հ ռ ո գ ե լ
Ուռհ. էջ 21,
հ ո ո գ –
ւ|որ
«
ռոճիկով
աշխատող
անձ»
Ամբ. դատ.
էջ 28, 192,
֊–
Բիւզ.
յն.
՚
օե՜ՀՕ.
«
ժողովրդին
բաշ­
խուած դրամ», որ վախառեալ է լտ.
6 1 ՜ 0
գ Ձ է ւ 0
ձևից
(
Տօբհօշ16Տ
971).
սա էլ ծագում է
6
Ր 0 -
§ 0
«
ծախսել,
դրամ
բաժանել՝
յատկապէս
ժողովրդական
ծախսերի
համար»
բայից,
յոյն բառր
նշանակում է նաև
«
զինաբներին
տրւած
թոշակ, տարեթոշակ»
(
Կոստ. պերփ.
ձ 6 ՁԺէՈւՈ. 11Ոբ.
էջ 185, 187).
յունարէնից
է փոխառեալ
նաև վրաց.
6(
ո ^օ ՐՈէի,
(5
>Ր»1"*0 Ր ողա ի
«
ռոճիկ. 2.
պարգև»։—Հիւբշ.
362,
ՆՀԲ
նոյն
համարելով
ռ ո ճ ի կ
բառի
հետ՝ դնում է իբր պրս.
Րուգի, Ր բ զ գ
ևն,
Պատկ. 1ճՅՇյ\՜ՏյԼ. էջ18 նոյն ընդ
ո ո ն ի կ ։
Հիւնք. պրս.
րուղ, Րուղի, ր ո ւ հ ի ։
Ուղիղ
մեկնեց նախ
Տք0Շ1<61աՁՈՈ,
Ուս. փոխ.
բառից, էջ 91։
«
վարգ»,
ունի
միայն Բառ. ե–
րեմ.
յաւել. 569, որ և
ռ ո տ ա ն
571։
= 3ն.
թս8օ>
«
վարդ»։
—
Աճ.
ՕՀՌ Չ Ա Կ , ի- ա
հլ. «ուրախութեան
ձայն՝
աղաղակ»
Ա.մն.ժե. 28. «անուն,
համբալ»
ՍԳր. որից
հ ռ չ ա կ հ ա ր կ ա ն ե լ
«
անուն
հանել»
Մրկ. ա. 45, Բ. կոր. բ. 14.
հ ռ չ ա կ ե լ
Ագաթ.
Փարպ.
հ ռ չ ա կ ե ց ո ւ ց ա ն ե լ
Ոսկ. բ. տիմ.
հ ր ռ –
չ ա կ ա կ ա ն
Ագաթ,
հ ռ չ ա կ ա ւ ո ր
Ագաթ,
բ ա ր ե ­
հ ռ չ ա կ ո ւ թ ի ւ ն
Ոսկ. յհ. բ. 37.
բ ա զ մ ա հ ռ չ ա կ
Նոնն.
գ ե ր ա հռ չ ա կ
Կաղանկտ. ճառընտ.
չ ա­
ր ա հ ռ չ ա կ
Կիւրղ, գնձ,
տ խ ր ա հ ռ չ ա կ
(
նոր
բառ )։
––
Բնաձայն
բառ. ծագում է
ճ
ձայնից՝
ռ
զօրացուցիչ
մասնիկով,
չ
ածանցականով
և
–
ակ
մասնիկով,
ձևի համար
հմմտ.
խ ռ չ ա կ
բառր, ինչպէս նաև
կոչել, հ ռ չ ե լ , շռիչ, շ ո ի հ ,
սռիչ, խ ռ չ ա փ ո ղ , խռչոտիլ.
իսկ արմատի հա֊
մար
հմմտ.
հնչել, հ ռ ն չ ե լ
բառերի տակ
յիշ֊
ուած
ձևերր։ — Աճ.
Պատկ. Փորձ 1880 մարտ, էջ 85 պրս.
քշւ՜յ
«
արժանաւորութիւն,
պատիւ,
յարգանք»։
Հիւնք.
հ ա ռ ա չ ե լ
բայից։ Վե֊
րի
մեկնութիւնս
տե՛ս ՀԱ 1899, 204 բ,
ՀՌՔ
«
գնացք»,
այսպէս
առանց
ձայնաւո֊
րի բառս
ունի
միայն Բառ. երեմ, էջ 186։
Հ ս կ ա յ
տե՛ս
Ակայ։
Հ ս կ ե լ
տե՛ս
Սկել։
Հ Տ Պ Ի Տ (ի
հլ. րստ ՆՀԲ, բայց առանց վր–
կայութեան)
«
միմոս,
խեղկատակ»
Ոսկ. մ.
ա.7. Եզն. «խենէշ,
մեղկ» Ոսկ. ես. որից
հ տ պ տ ա ն ք
«
պչրանք,
պճնանք. 2.
կցկցանք,
կեղծիք,
միմոսութիւն»
Մագ. Սարդ,
հ տ պ ը –
տ ե ա լ
«
կեղծուած,
ծածկուած»
Ս՛ագ, գ ա ֊
մագտ. (ՀԱ 1911, 379). գրուած է նաև
խր տ –
պ ր տ ա լ
Ոսկ. ա. տիմ.
խ տ պ տ ա ն ք
Ոսկ. ա.
տիմ. ր. ժդ. որից
֊
գ ֊ ի անկումով
ձևացած
են՝
հ պ տ ի լ
«
պաճուճուիլ,
զարդարուիլ,
միմո–
սութիւններ
անել» Ոսկ. փիլիպ. եփես. տիմ.
հ պ տ ա ն ք
«
պաճուճանք,
միմոսութիւն»
Ոսկ.
Fonds A.R.A.M