1 0 7
տրտմութիւն»,
ռուս.
ՅՅ
6 0 1 3
«
հոգացողու­
թիւն»,
Յ Յ ճ օ ւ ա ՜ ե
«
հոգս պատճառել,
նեղու­
թիւն տալ»։
Հ և
և
հոգ,
ինչպէս նաև
հ ո գ ի
բա­
ռերի
ձայնական
յարաբերութիւն
ր
ճիշտ
ա՛յնպէս է, ինչպէս
ա ր և
և
արեգ, կ ո վ
և կռ–
գ\ւ,–Աճ.
ՆՀԲ լծ. թրք.
հ ա հ է թ
«
պէտք»։—Հիւնք.
խ ո կ
բառից։
Քիւփէլեան,
Բազմ. 1910,
153
ո գ > ո յ < յ
արմատից։
1
ՀՅքՏէ,
Յուշար­
ձան 428, 430 թթր՛
ո լ
յ ղ ո ֊ ր .
ալթայ.
գւ^ա,
չաղաթ.
գ Յ ^ Ա ,
չուվաշ. Կ
.0
^1
՝
ճ
«
հոգ,
շանք»։
ԳԻՌ.-Ալշ.
Մշ.
հ ո ք ,
Խրբ. Կր. Պլ. Ռ.
հ օ ք ,
Երև. Շմ. Տփ.
հ օ ք ս ,
Տիգ.
հ ո լ ք ,
Ասլ.
հ է օ ք ,
հ է օ * ,
Զթ– Սվեդ.
հ ի ւ ք ,
Ակն.
ֆ օ ք ,
Սեբ.
ֆէք.
—
բայական
ձևով՝ Աչ.
հոգ՛ալ,
Ախց. Խրբ. Կր.
ննխ.
Պլ. Ռ. Սեբ. Տիգ.
հօ ք ա լ ,
Զթ–
հ ի գ ՚ օ լ ,
հ ի գ ՚ ո լ ,
Սլմ.
խ օ ք ա լ ,
Մկ.
խ ո կ ՛ ա լ ,
Ոզմ.
խ ո ւ –
կ՚ալ.
(
սակայն
իմաստի
տարբերացմամբ
Ախց.
Սչ. «տունը՝
սենեակը
մաքրել,
խնամ
տանիլ»,
Ննխ. «ցաւիլ,
վրան ափսոսալ,
մի
բանի
վրայ մտածել»,
գրական
լեզուի
մէշ էլ
ընդունուած
է
հ ո գ ա լ
«
հոգս տանել,
խնամել,
հոգատարութիւն
անել» և
հ ո գ ընել, հ ո գ ս
ա ն ե լ
«
ցաւիլ, մտ ա տանշուիլ»
)։
նշանակու­
թեան
արժանի են ննխ.
ա նհ օ ք , ա ն ֆ օ ք
«
ան­
հոգ» (թէև
հ ո գ
բառր
առանձին
գոյութիւն
չունի) և էնկիւրիի
թրքախօս
հայոց
բարբա­
ռով
հ օ ք ս ո ւ գ
«
անհոգ»
(
կազմուած
թրք.
Տ 3 2
բացասական
մասնիկով)։
Հ ո գ ե մ ո ն
տե՛ս
Հեգեմոն։
+ Հ11ԳԻ
(֊
լոյ,
ւոց կամ –եաց)
«
հոդի,
փխբ. նաև անձ, մարդ,
շունչ,
սատանայ,
սիրտ,
կեանք,
կենդանութիւն»
ՍԳր. Եզն.
Ոսկ,
Կոչ. Եփր. թգ. ածանցման
մէջ մտնում
է շեշտի տակ
հ ո գ ի ,
շեշտից
առաջ
հ ո գ ե –
ձևով. ինչ.
հ ո գ ե խ ա ռ ն
Ագաթ,
հ ո գ ե կ ր օ ն
Ա֊
գաթ.
Կորիւն,
հ ո գ ե մ ա ր տ
Աեբեր.
հոգև՜որ
ՍԳր.
հ ո գ և ո ր ւ ս զ գ ա ց
Բազ.
հ ո գ և ո ր ա գ ո յ ն
Եւագր.
հ ո գ և ո ր ե ց ո ւ ց ա ն ե լ
«
սրբագործել»
(
նո­
րագիւտ բառ) Մ. Մ աշտ,
157
բ,
հ ե զ ա հ ո գ ի
Երզն. լս.
դ ա ո ն ա հ ո գ ի
Եփր. թգ.
ե ր կ ա յ ն ա ­
հ ո գ ի
Եւագր.
կ ա րհ ա հ ո գ ի
Ոսկիփ. ևն։
Յետին
շրշանից
ունինք նաև
հ ո գ –
(
ձայնաւորի
մօտ
սղուած),
հ ո գ ի –
կամ
հ ո գ ի ա –
(
շեշտից
ա֊
ռաշ),
ինչ.
հ ո գ ե ռ ա ն դ ն
Խոր. վրղ.
հ ո գ ե ր գ ո ղ
Պրպմ.
հ ո գ իըն կ ա լ ,
Խոսր.
հ ո գ ի ո ւ ն ա կ
Բենիկ.
հ ո գ ի ա խ ա ղ ա ց
Յհ. կթ.
հ ո գ ի ա ն ա լ
Աոկր. գոր֊
ծիականով
բարդուած
են՝
հ ո գ ւ ո վ ե ռ ա ց
ԱԲ.
հո գ ո վ ա ց ո ւ ց ա ն ե լ
«
կենդանիութիւն
տալ» Կը֊
նիք
հալ, 16. սխալ
գրչութիւն
է
հ ո գ է –
ձե֊
ւը. ինչ.
հ ո գ է գ է շ
Կանոն,
հ ո գ է բ ա ր բ ա ո
ճա֊
ռրնտ, որոնք պէտք է ուղղել
հ ո գ ե – :
Նոր բա֊
ռեր են՝
հ ո գ ե բ ա ժ ի ն , հ ո գ ե բ ա ն , հ ո գ ե բ ա ն ա ­
կան,
հ ո գ ե բ ա ն ո ւ թ ի ւ ն , հ ո գ ե զ մ ա յ լ , հ ո գ ե հ ա ­
տոր, հ ո գ ե հ ա ր ա զ ա տ , հ ո գ ե ց ո ւ ն ց , հ ո գ և ո ր ա –
կ ա ն ո ւ թի ւ ն ,
հ ո գ ե փ ո խ ո ւ թ ի ւ ն
ևն։ Արմատի
երկրորդ
ձևն է
II ՏՓ՝
գործածուած
նոյն
նշա­
նակութիւներով.
ՍԳր. Կոչ. Եզն. Աեբեր.
Բուղ. Ագաթ. Եւս. պտմ. որից
ո գ ե խ ա ո ն ի լ
Ա. եզր. դ. 21.
ո գ ե կ իր
Կոչ. 12.
ո գ ե կ ո ր ո յ ս
Կոչ.
ո գ ե շ ո ւ ն չ
Եփր. ծն,
ո գ ե ս լ ա հ
Եփր. պհ,
և թգ.
ո գ ե ս պ ա ռ
Ագաթ.
ո գ և ո Ր ո լ թ ի ւ ն
Եւագր.
ո գ ի ա կ ո ղ մ ն
Եւագր.
կ աթո գ ի , կ ա թ ո գ ի ն
Երգ.
ե. 8. Բ. թագ. ժե. 30. Բուզ. Ոսկ. եբր. և մ.
ա, 9, 12.
կ ա թ ո գ ն ի լ
Մծբ. Եփր. մն.
կ ա րհ ո գ ի
Եփր. ա. թես. 183.
յ ո գ ւ ո ց հ ա ն ո ւ թ ի ւ ն
Խոր.
ց ո փ ո գ ի
Մանդ,
ե ր կ ա ր ո գ ի
Խոր. ևնւ Նոր բա­
ռեր են
ո գ ե լ ի ց , ո գ և որ ե լ , ո գ և ո րի չ , ո գ և ո ր ո ւ –
թ ի ւ ն ։
Արդի գրականր
զանազանութիւն
դնե­
լով
երկու
ձևերի
միշև,
գործածում
է
հ ո գ ի
«
ՅՄ16, Տ 6 6 Խ »
նշանակութեամբ,
իսկ
ո գ ի
«
հոգեկան
զօրութիւն,
ուժ, եռանդ, 2, ցըն–
դական
որևէ
նիւթ,
իսկութիւն
(
ինչ.
գ ի ն ւ ո յ
ո գ ի ) » ։
֊–
Բնիկ
հայ բառ՝
հնխ.
թ Օ ^ Օ –
ձևից, որ
ծագում է
բ 6 Ա –
«
փչել,
շնչել» արմատից, ցե֊
ղակիցներր
տե՛ս
հ և
և
հ ո գ
ձևերի տակ։
Հ ո ­
գի
նշանակում
է բուն
«
փչիւն,
շունչ»։
Նախ­
նական
մարդու
համար
«
հ ո գ ի , ք ա մի , շունչ,
օդ,
փ չ ի ւ ն »
միևնոյն
գաղափարներն
էին.
հմմտ. Ծն. բ. 7. «Ել ստեղծ Տէր
Աստուած
զմարգն
հող յերկրէ և
փ չ ե ա ց
յերեսս
նորա
շունչ
կենդանի
և եղև մարդն
յ ո գ ի
կենդա­
նի»։
Աւելի
մանրամասն
է Եզն. 90.
«
Ո գ ւ ո յ
և
հ ո ղ մ ո յ
անուն
եբրայեցերէն
և յունարէն և
ասորերէն
նոյն
է. նա թէ և հայերէն
ոք
մանր միտ դնիցէ՝
նոյնպէս
գտանի.
յորժամ
տագնապեալ
ոք յումեքէ
իցե՝ ասէ. չետ
ո գ ի
կլան ել, չետ
ո գ ի
առնուլ, և այնու
զ օ դ ո յ ս ՝
զոր
միշտ
ծծեմք՝
յայտ առնէ», էշ 92
«
Գի֊
տեմք եթէ
ա յ ս ն հ ո ղ մ
է և
հ ո ղ մ ն ՝ ոգի,
ըստ
Fonds A.R.A.M