ՀՆ(\
106
Հ11Դ
այսպէս նաև Ակն. և Տիգ.։ — նոր բառ է
հ ը ն –
ձ ա ն ա պ ա տ
Երև.
«
հին
հնձանի
աւերակ»։
ՓՈԽ.-Թրք.
գւռ. Թորթում
ի
հ ն ս ա ն
«
հրն֊
ձան» (Շիրակ
1905,
425),
+ ՀՆ11Ց, ի- ա
հլ. «փուռ, մեծ վ առաբաս,
թոնիր,
քուրայ»
ՍԳր.
որից
հն ո ց ա ն ա լ ,
Լաստ.
հ ն ո ց ա ց ո ւ ց ա ն ե լ
Անյ. բարձր,
հ ն ո ց ա ­
ձև.
Կլիմաք.
Ղևոնդ.
հ ն ո ց ա ր ա ն
Անկ. գիրք
հին կտ. Ա. էշ 164.
հ ն ո ց ա պ ա ն
(
նոր բառ)։
—
Այս
բառր
գործածուած
է նաև Թուոց
իե.
8
= Կոչ. 206, հետևեալ
ձևով. «Ել եմ ուտ
զհետ
առնն
իսրայելացւոյ
ի հնոցն, և խո֊
ցեաց
զերկուսին՝
զայրն
իսրայելացի
և
զկինն րնդ արգանդ
իւր»։
Բնագրի
մ էչ հա­
մապատասխան
բառն է երր.
զԱԵԷ)Ձ,
որ բացատրում
են ոմանք
«
կամարակապ»,
ուրիշներ
«
տան
ներքին սենեակ,
կանանոց»,
իսկ նոր եբրա յեցերէնում
«1
սբՅՈ;11՜.
բոզա­
նոց»
(0.6
Տ6ՈՈ1Տ 1921,
էչ 697), Այս զա­
նազան
բացատրութիւններբ
տալիս եննաև
հյ.
հ ն ո ց
բառին և յատկապէս
վերչին
նշա֊
նակութիւնր,
որովհետև
յն.
թարգմանութեան
մէչ համապատասխան
բառն է ա\~1՝10զ, որ
թէև
հին յունարէնում
նշանակում
է
«
հնոց»
(
այսպէ՛ս
միայն
ունի
Տ Յ ւ Ա ^
էչ 1015),
բայց
միչին
յունարէնում
«
բոզանոց»
(
այսպէ՛ս
միայն
ունի
ՏօթհօշԽտ
625
ա,
վկայութեան
կոչելով
Թիլք իե. 8)։ Յոյն բառի
նշանակու­
թեան
ձևափոխութիւնր
այնպէս է,
ինչպէս
պատահաբար
լտ.
քօ^ՈՁX
«
հնոց» և
քՕւ՜Ո^
«
բոզանոց»։
Բայց հայ թարգմանիչները
ան­
շուշտ
թնաւ չգիտէին թէ յն. ա\ււ^օգ
թառը
այստեղ
«
թոզանոց»
նշանակութիւնն
ունի և
ըստ
սովորականին
թարգմանել
են
«
հնոց»։
Ըստ
այսմ
հ ն ո ց
բառին
«
թոզանոց»
կամ մի
ուրիշ
նշանակութիւն
ևս ենթադրել
բոլորո­
վին անտեղի
է։
= Բնիկ
հայ բառ. արմատն է
"
հ ո ւ ն
«
կր֊
բակ», որ առանձին
գործածուած
չէ,
ծագում
է հնխ.
բԱՈ–
կամ
բՕՈ–
ձևից. հմմտ.
գոթ.
քօ՜Ո,
սեռ.
քսաՈՏ,
հիսի
քԱՈւ,
հպրուս.
թՁՈՈՕ
«
կրակ» և հնդևրոպականներից
փոխառեալ
ֆինն.
բՁՈԱ
«
կրակ»։—Հնխ.
բսՈ–
ձևացած է
ժառանգ
լեզուների
մէչ
բԱւ՚Օ–
ձևից՝
ք/ո
փո­
խանակութեամբ,
աւելի րնդարձակ
տե՛ս
հուՐ
(
ՑօւՏՁՇգ 745, 828, ԲօԽւ՜Ո՝՛ 2, 14, 7 քՅս է –
1
ՈՅՈՈ 206)։–
Հիւբշ. 469,
նՀԲ
հանում է
հ ր ն ո ց
ձևից,
Տէրվիշ.
նախալ. 93
հուր, հո գ ի , փ ո ւ ք , հոտ, փ չ ե լ
ևն
ձևերի հետ դնում է հնխ.
թԱ
ար­
մատի
տակ։
Հիւնք.
յն.
0
լ՜՛ա՜*
«
մա­
ռան
գինւոյ»։
Ուղիղ
մեկնութիւնր
տուաւ
Հիւբշ.
2 0
^ 0 35 (1881),
էչ 176-7
=
ճա16Ո1ՁՇՁ 1, 9։
Գ– Փառնակ,
Անահիտ
1903, 130
արմատը
դնում է
հ հ ն ,
որից
նաև
հ ի ն - հ ի ն - ա լ ։
1
ՀՁքՏէ,
Յուշարձան
401, 405
սումեր.
§ԱՈւ
«
փուռ»։
Հ ն չ ե լ
տե՛ս
Հունչ։
անստոյգ
բառ, որ գտնւում է
հ ն ջ ա յ թ ո ւ թ ի ւ ն
ձևի մէչ. մէկ անգամ
ունի
Մագ,
թղ. էչ 11, «Պարսեաց
զհսկայն
դէպ
ուղղակի ի ճակատն
ճահեցուցեալ
հնչայ–
թութիւնս
պարսին
որոտիւնս
թնղեալ
յերկիր
զարկոլցեալ»։
Այլ ձ, ունի
ջ ա յ թ ո ւ թ ի ւ ն ,
որով
յայտնի չէ թէ ո՛րն է ուղիղ, իմաստր
հ ն չ հ յ
կամ
հ ա յ թ ե լ
բառերի հետ պէտք է կապուի
(
տե՛ս
իմ Հայ. նոր բառեր
հին մատ. Բ.
193—4),
ո
հլ. «ցաւ,
մտածութիւն,
տրրտ֊
մ ութիւն, վիշտ. 2. խնամք,
փոյթ, հոգատա­
րութիւն»
ՍԳր.
Կորիւն.
որից
հ ո գ ա լ
ՍԳր.
Մանդ,
հ ո գ ա ծ
Առակ. ժէ. 20. ժդ. 30.
հ ո գ ա ­
ծել
Ոսկ. յհ. ա. 45.
հ ո գ ա ծ ո ւ
Բուզ.
հ ո գ ո ղ
Փարպ.
հ ո գ ա բ ա ր ձ
Եւս. պտմ. Ծվւր, կոր.
եփես. ծն.
հ ո գ ա բ ա ր ձ ո ւ
Կորիւն,
հ ո գ ա բ ա ր ­
ձ ո ւ թ ի ւ ն
Վեցօր. Եւս. պտմ. Ոսկ. փիլիմ.
ա ն ­
հ ո գ
ՍԳր. Ոսկ.
ա ն հ ո գ ո ւ թ ի ւ ն
ՍԳր. Եզն.
բ ա զ ­
մահոգ.
Իմ. թ. 15.
բ ա զմ ա հ ո գ ա կ
Գր. տղ.
թ ե ր ա հ ո գ
Սարկ. քհ.
ի ւ ր ա հ ո գ
Վրք. հց.
վա­
ղ ա հ ո գ ա կ
Յհ. կթ.
հ ո գ ց ի
«
դիտմամբ,
խնա­
մով» Վստկ. 37.
հո գ ա տ ա ր
(
նոր
բառ)։
= Բնիկ
հայ բառ՝
հնխ.
բօԱ՚Օ–
ձևից, ցե–
ղակիցներր
տես քւհւՎհնխ.
բ6Ա–
«
փչել» ար­
մատի տակ, որ ներկայացնում
է նոյն
բար­
ձը ր աստիճանի
ձայնդարձր։
նախնական
ի ֊
մ աստր
եղել է «ա խ քաշել»,
որից էլ «ցաւ,
վիշտ,
տրտմութիւն»
և յետոյ
«
ուրիշի հա­
մար ցաւիլ, խնամք,
հոգատարութիւն»։
Այս­
պէս է նաև ուրիշ
լեզուների
մէչ. ինչ. գերմ.
Տ01՜§6
«
նեղութիւն,
հոգս, վիշտ. 2.
փոյթ,
խնամք» = անգլ,
ՏՕքքՕԱք
«
վիշտ,
կսկիծ,
Fonds A.R.A.M