6
հ ի ն գ հ ա զ ա ր ե ա ն
Ոսկ. մ. ա. 21,
յ ո գ ն ա հ ա զ ա ր
Կղնկտ.
բ ա զ մ ա հ ա զ ա ր ք
Գնձ.
վ ե ց հ ա զ ա ր ե ա ն
Ագաթ,
վ ե ց հ ա զ ա ր ե ա կ
ճառընտ.
հ ա զ ա ր ա ­
մե ա կ ,
հ ա զ ա ր հ ի ն գ հ ա ր ի լ ր ա մ ե ա կ ,
հ ա զ ա ր –
վ ե ց հ ա ր ի լ ր ա մ ե ա կ , ե ր կ հ ա զ ա ր ա մ ե ա կ
(
նոր
գրականի մէջ) ևն։
= Պհլ, ) յյ
հ3231՜
(
պհլ.
հ Յ Ճ Ձ ւ ՚ Յ ե
ձևի
հետ հմմտ.
վ ե ց - հ ա զ ա ր ա կ
էծ. կոչ.), արս.
հՁ2Ձք,
սակ.
23
ՐՁ,
զնղ. թ
/
յյ ^
հՅ^Ձ1*ՄՁ–,
սանռէՀՀ
ՀՀ
ՏՅհՅՏ1՜3–
զհազար»
(
ՒԽա
§
1093)։
Իրանեան
բառի
ծագումր
բացատրւում է զանազան
ձևերով,
որոնց
մասին տե՛ս
Բօեօա^
1, 633
և
2,
488։
Իրա–
նեանից են փոխառեալ նաև քրդ.
հ32ճՐ,
աֆ­
ղան.
ՀճՀ,
ուտ.
113231՜,
կիւր.
32111՛,
ձգ7.ա,
լէզգ–
3291՛,
ռուտ.
էւՅ§2Ա1՚, 3§2Ա1՚,
ցախ.
32
Ա1՛,
3
§2ԱՐ,
ագ.
32
ԱՐ, 3§2ԱՐ,
տարաս.
Յ^շԱՐ,
բուդ.
–
^3231՛,
ջէկ.
3231՛,
խինն.
3231՛,
§ 3 2 Մ ,
արչ.
1231՚
ճօ,
չեչէն.
62
Մ, 6261՛, /«^ւ/»՛ ՚32Մ,
կայ.
32
Մ,
021
^, Հա/». 321,
լակ.
3231՝–
եՅ, 3231^3, 323Ո-3,
ւ յ / " ^ 3231, 323՚՚§0,
3 2 3
Ր 6 ( 1 յ , ա&ւյ. 02Ա ա§Ա , աւ, 3231՝, ՚3231՚§,
նաև (րստ
Իձւճ\ՕՏ\շհ–ի՝
թուրքերէնի ա զգե­
ցութեամբ)
հունգ.
326
Ր, 6261",
Խրիմի գոթ.
հ3261՚,
սերբ. խրվաթ.
\
Շ2ՇԱ),
սլ.
\
գ7.<ձՀ0
«
հազար»
(86
ՐՈ6ե6ք,
էջ 455)։–Հիւբշ.
174։
Ուղիղ
մեկնութիւնր
գիտէր
հներից
Մագ. հմմտ. «Հազարս ո՛չ է ըստ մեր
լեզուիս, այլ զսա ի Պարսից առեալ
ըն–
տանեցուցեալ
մերոյ
լեզուիս». Մագ.
թղ. 95. «Բայց հազարդ ըստ պարսկա­
կանին է իմանալ մակթիւ, ոչ գիտել
մեզ
եթէ ի տեղի
հազարի
ո"րպէս
մնրն
թուէին, տասն
հարիւ՞ր,
որպես Վիրք
քսանովն, եթէ ս-յլ ինչ, ո՛չ գիտեմ».
Մագ, թղ. 96։
—
նորերից
ուղիղ
մեկնեց
Նախ ԳԴ,–նՀԲ
պրս. և սանս,
ձևերր։
Ուղիղ են նաև
Բ6է6ՈՈ.
էջ
22,
՝\\/1
ոճւտԺւ.
21,
Տօէէւշհ. 2 0 ա Յ 1850, 357
ևն,
ԳԻՌ.— Ախց. Գոր. Երև. Խրբ. Կր. Հմշ. Ղրթ–
ննխ. Շմ. Պլ. Ռ. Սեր.Սչ. Տփ.
հ ա զ ա ր ,
Ասլ.
հ ա զ ա ր , հազէՈՐ,
Ալշ. Մ ջ.
հ ա զ ա ր ,
Տիգ.
հ ա ­
զ ա ր ,
Երև.
հզ ա ր , հ ա զ ա ր ,
Սվեդ.
հ ա զզ ո ւ ր ,
Հճ.
հ ա զ օ յ ,
Զթ–
ն ա զ օ յ , հ ա զ ո ր ,
Ագլ.
հ զ զ է օ ր ,
Մկ. Ոզմ. Սլմ. Վն.
խազար,
Մրղ.
խ ա զզ ա Ր ,
Ջղ.
ղ զ ա ր ; -
նոր բառեր են՝
հ ա զ ա ր ա ն ո ց ,
հ ա զ ա ր ա զ ե ղ , հ ա զւ ս ր ա շ է ն ք ,
հ ա զ ա ր թ ե ր թ ի կ ,
հ ա զ ա ր փ ե ր թ ի կ , հ ա զ ա ր գ ա ր ո ւ ն , հ ա զ ա ր ա թ ո ղ ։
Հ Ա Զ Ա Ր
(
ռ հլ. ըստ նՀԲ, բայց
առանց
վկայութեան)
«
մի տեսակ
բոյս. տճկ.
մ ա –
ոուլ,
լտ.
1
տշէԱՇՅ
Տ Յ Ա § Ո Յ
Լ.»
(
ըստ Տիրա–
ցուեան,
(
Յօոէոեսէօ § 577)
Եզն. Անան. գիտ.
21.
Մագ. թղ. 95, 96 (բայց
զհազարդ խա­
ւարտ
յունարէն ասի
մաոուլն...
իսկ ըստ
պարթևին՝
ք ա յ ի ո ւ
քիմա՛ պրս.
1
<3հւ1/
).
Վրք.
հց. Բժշ. Վստկ.
163.
որից
վ ա յ ր ի հ ա զ ա ր
«
եղերդ, լտ.
Շ1շհօՈԱ1Ո
տէ^եԱՏ
Լ»
(
Տիրա֊
ցուեան, § 568) Բժշ.։
Հներից Մագ. (անդ) հանում է
հ ա ­
զ ա ր
թուականից, «Զհազարդ սակս բազ­
մաթերթութեան և յոգնաբեղուն
մանրա­
գոյն մասնկաց, որ ի ներքոյ
թերթից
տերևոյն ստորակա յեալ
ընծիւղեալ զո֊
խիցն, որ ինմա պատշաճեալ
հուպ ի
միմեանս
յարամ անեալ»։ Պատկ.
1\
^3–
ա6բ.
1. 10
պրս. յ\յձ>
հ3231–
«
մի տե֊
սակ վայրի փեգենայ»
(
չունի
ԳՂ)։
Հիւնք,
դնում է
հ ա զ ա ր
թուականից, բայց աւե­
լի բանաւոր է համարում
հանել
հ ա զ ,
հ ա զ ա լ
բառից, «քանզի պրս.
ք ի ո լ ք
«
հա ո
և հազար
բոյսր»։
ԳԻՈ.-Խրբ.
հ ա զ ա ր - մ ա ր ո ւ լ ի.
կազմուած է
հյ.
հ ա զ ա ր
և թրք. (<Հյն.)
մ ա ր ո ւ լ
հոմանիշ֊
ների բարդութեամբ։
Նոյն ձևով, իբր
ՓՈԽ
գործածում են նաև Խարբերդի
թուրքերը։
"
ՀԱԶԱ Ր Ա Պ Ե Տ , ի-ա
հլ. «հազար
զինլորի
գլուխ. 2, իշխան, նախարար. 3. տնտես,
թագաւորական տան մատակարար, քսակա­
կալ» ՍԳր. Եղիշ. Եփր. համար, և ա, կոր. 58.
(
ըստ Մանանդեան, Տեղեկ. ինստիտ. 1, 16
հարկային և շինարարական
գործերի վերա­
կացուն կամ գլխաւորր). որից
հ ա զ ա ր ա պ ե ­
տ ո ւ թ ի ւ ն
ՍԳր. Կորիւն։
–
=Պհլ.
*
հ3231–3բ3է,
հպրս.
*
հ 3 2 Ձ հ ւ ՜ Յ բ Յէւ,
պրս.
*
հ3 2 3 1 ՜ ե Յճ
ձևից (ուղղակի
փոխառեալ
իրանեանից և ո չ թէ կազմուած
հայերէնի
։
Իրանեան այս բառերր չեն աւանդուած,
բայց ենթադրւում են յն.
ՕԼԾ.^ԱԱԱՀՏ.1Գ,
ԱԼՕ.֊
թ Օ ^ է ՛ ^ ; ,
ասոր.
ՀՀՏ
$ )
<–Ա
հ32՚31՜բտէ,
վրաց.
ՅծէՏտէոձՅ՚յփօ
հ ա զ ա ր ա պ ե տ ի
ձևերից։—Հին
Պարսից մէջ
հ ա զ ա ր ա պ ե տ ը
բարձրագոյն
տիտղոսներից
մէկն էր. այսպէս էին կոչլում
մէւ)
Fonds A.R.A.M