627
շատ պատշաճավոր
՛
է, և այդպես է պահան­
ջում
գտաւ
կրավորականը։
Դիմեցի
Հայկազեան
բառարանին
և որչա փ
ուրա՛խացա, երբ տես՛ա, որ նրա
երանաշր֊
նորհ
հեղինակները
(
հտ. Բ, էջ
399)
~՝իշ
տ
նույն
վկայության
դեմ,
նախդիր
բառի
տակ
գրել են «ընթերցի՛
ր կամ իմա՛
նախադիր,
նախկին
կարգադիր))։
Որքա՜ն
անփույթ է գտնվել
Հ.
Սարգիսյա–
նը, որ ՛ավելորդ է համարել
գոնե մի անգամ
դիմելու
Հայկազեան
բառարանին։
Այժմ արդեն
նախադասութւունը
կանոնա­
վոր ձև է ՜ստանում և նշանակում
է
(«
Ման֊
դա՛կուն
ին) հանդիսացավ
հ՛այ
ժամ ակար
գոլ֊
թյան
առաջին
կազմակերպիչը))։
4.
ԳԻ, ԳԻՀԻ
Սա մի ծառ է, որ կոչվում է «թրք.
Յէ՜ճՅյ,
լտ.
յսաբտատ».
բարբառներում
կենդանի է
Զթ.
գ՚Է,
Ն
կ է ՚ ն ի ,
Ղրբ.
կ է ՚ն է ,
Ղրդ.
ի գ է ՚ ն է
ձևերով
(
վերջինները
ներկայացնու՛մ
են
*
գի–
Թենի
ձևը), իսկ Բն.
գ՛ի
դարձել է
իմաստի
փոփոխությամբ
«
նոճի»։
Ա ճ շ Ո 1Ր
18, 494
— 8
այս բա՛ռը
դնում է
V^ՏՕ
կամ
\
դէօ
նա­
խաձևից,
որոնցից
երկրորդը
ստույգ է,
բայց
հեղինակը
՛
լա՛վ չի պաշտ պան ած։
Ըստ իս հյ.
գի
բոլորովին
նույն է հնխ.
աւէ՚Տ
«
ուռի))
բառի հետ. ա՛յս բառի
ամենա–
մոտիկ
ժառանգներն
են հուն.
էէՏՅ,
լտ»
էշճ,
զնդ.
V^6^է^,
պհլ, ^Շէ, պրս. ձձյ Ն1ձ,
հհիւս. Գ/է&է, անգսք.
\
ւ՚1#1§,
հբգ. աձ&,
գերմ.
\
^61ճ6,
հպրուս.
աւէաՅՈ,
լեթթ.
աէ~
Աօ1տ»
որոնք
բոլոր
նշանակում
են
«
ուռի))։
Ծագում
,
Է հնխ. 1քքՇ1~ «ոլորել,
հիւսել» ար­
մատից և ըս՛տ ա՛յս մ նույն է նաև հսչ,
\
ք
6
է\
ք
հ
֊
ռուս.
861՝8
ե
«
ճիւղ»
(
^Յ
1
Ճ
6–
ԲՕ
1
Հ
01՜
Ո\՚,
1,
էչ 224),
Հնխ.
XVI13
ձևի մ՛եջ
XV
ըստ օրինի
տալիս
է
գ,
իսկ
է
երկու
ձայնավորի
միջև
դաոնում
է
յ .
ըստ ա՚յսմ
հյ,
գի
բառի
նախաձևն
է
*
գ ի յ ,
ուրա՛պա
յ
ըստ սովորության
ջնջված
է \ ւ ֊ ի ց
հետո։
Այնուհետէև
գի
ստանալով
ծա՛ռ կամ
բույս
նշանակող
ի
մասնիկը,
դարձել է
*
գիի,
ուր
հորանջի պատճառով
ներմուծվելով
ն,
ը՚ս֊
տացվել է
գինի։
Տարբեր ՛է միայն
երկու
ծառերի
նշա՛նա­
կությունը
«
ուռի» և «խաբՇՈԱՏ»,
որոնք
բու֊
ս ա բան
որեն
նույն
ընտանիքին
էլչեն պատ֊
կան ում։
Բայց
բույսերի
անունները
լեզվից
լեզու շատ են փոխված
և
\\
^քէՅ
բառն էլ զա֊
նազան
լեզուների
մեջ տարբեր
իմաստներ
ստացած
է (տե՛ս
\\
^Յ
1
ԺՇ
—
Բօեօէ
՜
Ո^
անգ)։
Վրաց.
ւլվիա
և թուշ,
ղվիէ իւէ
հոմանիշ–
ները
փոխառյալ
են հայերենից
և ներկա­
յացնում
են հայերենի
Դ՚֊֊Հ
XV
նախաձա՛յնի
նախավոր
վիճա՛կը,
ճիշտ
ինչպես
գինի^>
վրաց.
ղվինի, դվինռ
բառի
մեջ։
Որքա՜ն
հետաքրքիր
պիտի
լիներ, եթե ի–
մ անա՚յինք
ն՛աև վրաց.
ղվիա
բառի
վերջին
ա
ձայնավորի
ծա՛գումը։
Արդյոք այս էլ հնխ.
բաոե
վերջին
Ձ
ձայնավո
րն է։ Եթե
այո , ուրեմն
մենք
ունինք
ժա՛մանա՛կագրա­
կան մի կռվան,
որոշելու
համար
հայերենի
մեջ
վերջին
ձայնավորների
անկման
ժամա­
նակը։
5.
ՅԱՆԴՈԻԳՆ
նախապես
մտա՛ծում
էի, \թե ինչպես որ
հյ,
ան–գունդ
կազմված
է
ան
բացասակա­
նով՝
*
գունդ
«
տակը,
խորք» բառից,
նմանա­
պես
յ–ան–դուգն
ներկայացնում
\
է բացասա­
կան նախդրիվ
հայցական
միձև, արմատր
լինելով
*
դուգն
«
վախ», որ այժմ
կորել է։
Բայց
*
դուգն
բառին
համապատասխան
մի ձև ուրիշ լեզվի մեջ չգտա։
Սրա փոխարեն գտա
սակայն
հնխ.
(1
հ6Ա§11
արմատը, որ «ձեռք
բերել,
հաջողել,
հանդի­
պել»
իմաստ՛ների
կողքին
ունի նաև
«
խի­
զախել, քաջ լինել,
էսշհէւ§ (Խ3քէւ§) Տ61Ո.»
ն՛շան ակութ յուն ր ։
Հնխ.
<էՒւ6Ա§հ
արմատի
ստորին
ձայնդա՚ր–
ձր
(
ձհսքհ)
տալիս է ճիշտ
հյ.
դոլգ.—
հա­
յերենում
ւսն–
նախամասնիկը
ոչ բացասա­
կան
իմ ա՛ս տ ով անսովոր
չէ։
Հնխ.
ճհ6Ա§՚հ
արմատից
ծագած
ձևերը
(
հուն.
^֊>Հ՜Փ՛֊–, ՜
ԿՊ
, –
~կ–>, հիսլ–
(
ՅԱ§3,
գոթ.
ԺՅԱ §
ևն) տե՛ս
\\
^31ճ6
–
Բօեօա^ /, 847։
Հեյում եմ այստեղ
մեր իմաստին
ա՚մենա–
մոտիկ
ձևերից
հբգ.
էսհէ
«
քաջություն,
ուժ»,
մբգ.
էսհէՇՇ,
նբգ.
էԱ0հէ1§ =
անգլսաքս.
Ժ^հ–
Fonds A.R.A.M